2 gương mặt của một lái buôn súng AK-47

Thứ Năm, 17/03/2011, 20:25
Các luật sư của Gary Hyde gọi ông ta là một công dân gương mẫu, một thương nhân thành công. Trong nhiều năm, người cha 41 tuổi của 2 đứa con còn là một sĩ quan cảnh sát tình nguyện tại quê nhà ở York, thành phố miền Bắc nước Anh, cho đến khi một vết thương trầm trọng buộc ông ta phải về hưu. Nhưng hiện nay, một hình ảnh khác của Gary Hyde đang lộ ra.

Bộ mặt thật của Gary Hyde là một lái buôn vũ khí, đặc biệt là súng trường tấn công AK-47. Hyde hiện đang là đối tượng điều tra căng thẳng ở cả hai đại lục vì vai trò của ông ta trong những thương vụ mua bán vũ khí quy mô, trải dài từ Anh và vùng bán đảo Balkan đến Iraq và Trung Quốc.

Hyde bị bắt giữ trong tháng 1/2011 ở Nevada, Mỹ, ngay tại lễ hội mang tên gọi kỳ cục "Shot, the Shooting, Hunting, Outdoor Trade Show" - một dạng liên hoan hàng năm của kỹ nghệ súng Mỹ và trong năm nay số người tham gia lên đến con số kỷ lục: 60.000 người “hâm mộ”, 1.600 người đem “hàng” đến trưng bày và chào mời. Tất cả đều liên quan đến súng ống!

Theo chính quyền Mỹ, Gary Hyde liên quan đến vụ nhập khẩu bất hợp pháp vào Mỹ khoảng 6.000 khẩu AK-47 do Trung Quốc sản xuất. Chính quyền Mỹ cho rằng Hyde, Karl Kleber (nhà buôn vũ khí Đức) và Paul Restorick (doanh nhân hạt Kent nước Anh) đã đối phó với lệnh cấm vận vũ khí do Trung Quốc sản xuất của Mỹ bằng cách gắn nhãn chế tạo tại Bulgaria cho số vũ khí nhập vào đất Mỹ.

Đơn xin trở về Anh của Hyde trong khi chờ phiên tòa xét xử đã bị thẩm phán Mỹ từ chối. Hiện nay Hyde bị buộc phải mang vòng thẻ điện tử để chịu quản thúc tại nhà. Vừa qua các công tố viên liên bang Mỹ tiết lộ thêm rằng, Hyde cũng sẽ đối mặt với những cáo buộc ở Anh liên quan đến 40.000 khẩu AK-47 khác. Theo tài liệu công tố, cơ quan hải quan Anh đã "bắt đầu tiến hành điều tra đối với Gary Hyde từ năm 2007", và đã cho lục soát nhà ở cùng với một trong hai đại lý phân phối vũ khí của ông ta: Jago Ltd và York Guns.

Những gì không thể bác được là Hyde thích thỏa thuận mua bán một số lượng rất lớn súng AK-47, loại súng trường tấn công phổ biến nhất thế giới từ trước đến nay. Các công ty liên kết với Gary Hyde - người mà theo hồ sơ quốc phòng có làm ăn thường xuyên với Bộ Quốc phòng Mỹ - nhập khẩu hợp pháp 78.000 khẩu  từ Bosnia đến kho vũ khí ở Nottingham năm 2005. Từ thời còn ngồi ghế nhà trường trung học, Hyde đã thích sở hữu súng và về sau càng phát triển mạng lưới mua bán súng lớn hơn.

Theo tài liệu ngoại giao bí mật của Mỹ được WikiLeaks tiết lộ, năm 2008 York Guns cố vận chuyển 130.000 khẩu súng trường tấn công đến Libya. York Guns hoạt động trung gian giữa một nhà sản xuất vũ khí nào đó của Ukraina và các quan chức Libya. Điều đáng ngạc nhiên là Libya chỉ có 70.000 lính bộ binh và không chắc số binh sĩ này thích dùng loại vũ khí lỗi thời như AK-47.

Theo tài liệu tiết lộ, giấy phép xuất khẩu vũ khí đã bị bác bỏ bởi vì "Anh lo ngại số vũ khí sẽ được tái xuất khẩu, nhất là để vũ trang cho những phe phái được Khartoum (thủ đô Sudan)  hay Ndjamena (thủ đô Chad) trong cuộc xung đột Chad - Sudan".

Năm 2008, Cảnh sát liên bang Đức BKA cũng tiến hành điều tra đối với Karl Kleber để làm rõ việc người này có dính líu đến hoạt động "buôn lậu súng máy đến Iraq qua con đường Croatia" hay không. Cuộc điều tra này nhằm làm sáng tỏ những cáo buộc cho rằng những công ty liên kết với Hyde đã bán 10.000 khẩu súng cho Ziad Cattan, cựu lãnh đạo bộ phận thu mua vũ khí của Bộ Quốc phòng Iraq.

Các nhà điều tra Anh cho biết, việc theo dõi những chuyến hàng vũ khí được thương lái Anh làm môi giới là vô cùng gian nan. Nhà buôn vũ khí người Anh John Knight, người bị giam giữ vì tội vận chuyển bất hợp pháp những khẩu súng máy từ Iran đến Kuwait, đã đứng trung gian giao dịch thông qua một công ty đặt trụ sở ở British Virgin Islands (lãnh thổ thuộc Anh ở West Indies). John Knight trước đó thừa nhận đã thương lượng mua bán một số lượng khổng lồ vũ khí đến Sudan.

Trong một giao dịch liên quan đến Hyde, một công ty của Romania đứng vai trò "trung gian". Một vài giao dịch của Hyde liên quan đến một công ty ở Đức. Công ty Anh Mil-Tec Corporation vận chuyển súng ống vào Rwanda trước khi có lệnh cấm vận vũ khí của Liên Hiệp Quốc đối với quốc gia này, và được cho là có liên quan đến công ty mua bán vũ khí khác ở đảo thuộc Anh Isle of Man (IOM).

Có bằng chứng cho thấy một công ty ở Cornwall, miền Tây Nam nước Anh, đứng trung gian cho hai người Ukraina ở Kiev bán một lượng nhỏ bộ phận của vũ khí đến Rwanda mà không có giấy phép kiểm soát thương mại. Một cựu lái buôn vũ khí tiết lộ nhiều vụ giao dịch phức tạp có sự dính líu của những người môi giới Anh cuối cùng dẫn đến những công ty ở Trung Quốc.

Gary Hyde không phải là nhà buôn vũ khí duy nhất của Anh được đề cập đến. Cuối tháng 2/2011, tay buôn vũ khí người Anh Guy Savage đã bị Cảnh sát Anh bắt giữ và phía Mỹ đang tìm cách dẫn độ người này. Guy Savage, 42 tuổi, bị buộc tội buôn lậu vũ khí vào Iraq và Trung Đông. Sở hữu một công ty Anh - Sabre Defence Industries - Savage cùng với 4 người khác được cho là dính líu đến nhiều vụ xuất khẩu bất hợp pháp vũ khí trị giá hàng triệu USD.

Trong thời gian tới, các chính quyền sẽ gặp nhau ở New York để đàm phán về một hiệp ước vũ khí mới của Liên Hiệp Quốc dự kiến sẽ phác thảo vào năm 2012. Oliver Sprague ở Tổ chức Ân xá quốc tế, nói: "Những cuộc đàm phán về một hiệp ước vũ khí đang ở giai đoạn quan trọng. Nếu diễn biến thuận lợi, chúng ta sẽ có một hiệp ước ngăn chặn những tay môi giới vũ khí và buôn lậu súng bán vũ khí cho những chính quyền độc tài. Hiệp ước sẽ cứu được nhiều mạng sống. Nếu diễn biến không thuận lợi, bọn người bất chính sẽ lợi dụng lỗ hổng luật pháp và làm giàu từ việc nuôi dưỡng bạo lực vũ trang"

Trần Thanh (tổng hợp)
.
.