Buôn lậu vũ khí tràn lan ở Pakistan

P226 - khẩu súng bán tự động 9mm của Hãng chế tạo vũ khí Mỹ SIG Sauer - là loại vũ khí được ưa dùng của cảnh sát và quân đội trên toàn thế giới - từ FBI và lực lượng đặc nhiệm hải quân SEAL cho đến binh sĩ NATO ở Afghanistan cũng như các sở cảnh sát trên khắp nước Mỹ. Nhưng nhận chuyến hàng gồm 232 khẩu P226 chở đến thành phố Quetta của Pakistan vào tháng 1/2012 là Lashkar-e-Jhangvi, một nhánh của Al-Qaeda bị buộc tội tấn công những mục tiêu người Hồi giáo phái Shiite ở Pakistan và Afghanistan.

Theo một người tự xưng là Raees, một nhóm binh sĩ Quân đội quốc gia Afghanistan (ANA) tổ chức trộm súng P226 từ kho vũ khí của NATO ở Afghanistan và sau đó bán lại cho bọn buôn lậu. Giới chức quốc phòng Mỹ lo ngại chiến binh Al-Qaeda ở Pakistan đang sở hữu cùng loại súng mà SEAL sử dụng để giết chết trùm khủng bố Osama bin Laden vào tháng 5 năm ngoái.

Vũ khí buôn lậu làm tồi tệ hơn tình hình vốn hỗn loạn ở tỉnh Baluchistan, vùng đất hẻo lánh nằm dưới sự kiểm soát của nhiều nhóm vũ trang. Baluchistan - vùng đất chủ yếu do các tộc trưởng lãnh đạo và gần như không được chính quyền trung ương kiểm soát - được coi là hang ổ của phiến quân chống lực lượng an ninh Pakistan trong suốt 8 năm qua và nơi lý tưởng cho hoạt động buôn lậu từ súng ống đến ma túy.

Theo hai tay buôn lậu ở Baluchistan, những vũ khí mới toanh như khẩu súng ngắn SIG Sauer P226 có phần hiếm hơn do giá cao nên thay vào đó người ta thường chọn mua những khẩu súng ngắn và súng trường tấn công đã sử dụng ở Afghanistan để buôn lậu vào Pakistan. Phổ biến nhất là súng ngắn của Nga, Trung Quốc và châu Âu. Còn loại súng trường buôn lậu thường do Trung Quốc hay Iran sản xuất.

Khẩu súng trường G-3 do Iran sản xuất được bán tại một cửa hiệu bí mật ở tỉnh Hub, Pakistan, ngày 21/3/2012.

Vào đầu năm nay, 2 khẩu P226 mới toanh được Raees rao bán với giá 300.000 rupee Pakistan (khoảng 3.300 USD) một khẩu - đắt hơn giá bán lẻ ở Mỹ gấp 3 lần. Các tay chuyên buôn vũ khí chuyển hàng theo con đường buôn lậu từ Spin Boldak, thuộc tỉnh Kandahar của Afghanistan, chạy qua tỉnh biên giới Chaman của Pakistan. Sau khi vượt qua biên giới Pakistan, vũ khí được dỡ xuống từ những chiếc xe tải gần ngọn đồi phân ranh giữa Chaman và Quetta rồi vận chuyển vào thành phố trên lưng những con la và lừa.

Những người như Raees cho biết: ở Baluchistan không có những chốt kiểm soát cho nên vài con đường buôn lậu được phát triển tại khu vực này để vận chuyển vũ khí từ Quetta đến Karachi. Những con đường buôn lậu khác cung cấp vũ khí từ tỉnh Helmand ở miền Nam Afghanistan qua Iran rồi đi vào Pakistan; hoặc đi theo ngả Iran vào vùng Panjgur của Pakistan đến thị trấn Wudd.

Dân buôn lậu cũng sử dụng những chiếc tàu gỗ của người Arập gọi là dhow để giong buồm từ Iran đến thành phố ven biển Jiwani của Pakistan. Dân buôn lậu sử dụng lừa chở vũ khí, cùng với hashish và thuốc phiện, men theo những ngọn đồi và hẻm núi để tránh các chốt kiểm soát của quân đội và cảnh sát trên đại lộ và những con đường ven biển. Dân buôn lậu có khu chợ tiêu thụ ở Karachi. Nơi đây thường xuyên xảy ra những cuộc tấn công khủng bố cũng như những cuộc đụng độ giữa các băng nhóm. Khoảng 300 người bị giết chết do các cuộc tấn công như thế ở Karachi trong những tháng vừa qua.

Năm 2009, chính quyền Pakistan cấm cấp phép sở hữu vũ khí tự động, ngoại trừ những trường hợp được thủ tướng phê chuẩn. Trước khi có lệnh cấm, súng trường tự động được mua hợp pháp, song giá cao hơn so với giá ở chợ đen. Vũ khí buôn lậu tuy cũ nhưng có giá tương đối rẻ và vẫn còn dùng tốt. Nói chung người Pakistan không tìm kiếm vũ khí công nghệ cao vì đắt tiền mà đòi hỏi phải qua huấn luyện sử dụng.

Một tay buôn lậu vũ khí vào Karachi, Pakistan, trên con đường buôn lậu ngày 20/3/2012.

Khách hàng của bọn buôn lậu thuộc 5 loại: thứ nhất là nhóm Tehrik-i-Taliban Pakistan (TTP) ở Fata; thứ hai, các nhóm chiến binh liên kết với TTP đặt căn cứ ở Fata và tỉnh Khyber-Pakhtunkhwa; thứ ba, quân phiến loạn theo chủ nghĩa dân tộc ở tỉnh Baluchistan; thứ tư, các chiến binh sắc tộc đối đầu ở Karachi; và cuối cùng là người mua tư nhân.

Theo dân buôn lậu, vũ khí thường được đặt mua trước qua những người trung gian và hoàn toàn không có sự giao tiếp nào giữa bên bán và bên mua. Nhu cầu phổ biến nhất ở Pakistan là súng AK-47 của Nga, súng M16 của Mỹ, ống nhòm laser và áo chống đạn.

Trong quá khứ, vũ khí được buôn lậu qua vùng bộ tộc bán tự trị Fata ở phía tây bắc Pakistan và khu vực Khyber - Pakhtunkhwa. Nhưng các chiến dịch quân sự của Pakistan chống nhóm khủng bố TTP tại những vùng này khiến cho các con đường buôn lậu trở nên quá nguy hiểm. Phần đông dân buôn lậu là người nghèo ở Afghanistan và Pakistan. Vũ khí buôn lậu thường là ăn cắp từ các kho vũ khí của NATO, quân đội Mỹ và Afghanistan, hoặc từ các kho vũ khí của Liên Xô cũ để lại sau chiến tranh