Cựu Bộ trưởng Năng lượng Kazakhstan bị bắt vì biển thủ 6 tỉ USD

Hồ sơ của Bộ Nội vụ Kazakhstan gửi Interpol đề nghị truy nã cho thấy M. Ablyazov phạm tội có hệ thống. Theo đó vào đầu năm 1998, đương kim Tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực quốc gia M. Ablyazov được bổ nhiệm giữ chức Bộ trưởng Bộ Năng lượng, Công nghiệp và Thương mại, trở thành thành viên trẻ nhất trong nội các của cựu Thủ tướng Nurlan Balgimbayev.

Đến giữa tháng 7/2002, M. Ablyazov bị Tổng thống Nursultan Nazarbayev cách chức, rồi bị Tòa án Tối cao Kazakhstan kết án 6 năm tù vì tội “Lạm dụng chức vụ gây hiệu quả nghiêm trọng”.

Sau 10 tháng bị giam giữ, M.Ablyazov được ân xá trước thời hạn, rồi được bầu làm Chủ tịch Hội đồng quản trị của Ngân hàng BTA suốt 4 năm kế tiếp, do là người sở hữu số cổ phiếu nhiều nhất lên tới 75 triệu USD ngay từ năm 1998.

Đến năm 2009, khi Chính phủ Kazakhstan quyết định quốc hữu hóa cơ sở tài chính quan trọng này, mới vỡ lẽ 6 tỉ USD vốn điều lệ của BTA chỉ là "vốn ảo". Trong thực tế M. Ablyazov đã lên kế hoạch "rút ruột" Ngân hàng BTA từ lâu, rồi cao chạy xa bay và được cấp quy chế tị nạn  tại Anh từ tháng 7/2011.

Bà Alma Shalabaeva, vợ của M. Ablyazov cũng bị Interpol truy nã về tội đồng phạm nhưng không thấy nộp đơn xin tị nạn vào Anh. Ngày 15/7 vừa qua, vợ con của M. Ablyazov bị phát hiện đang sống ở Italia liền bị trục xuất về Kazakhstan. Sự kiện này đã dẫn tới cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm đương kim Bộ trưởng Bộ Nội vụ Angelino Alfano 4 ngày sau đó tại trụ sở Quốc hội Italia, đây cũng là nguyên nhân của cuộc khủng hoảng chính trị mới có thể dẫn đến sự sụp đổ của Chính phủ liên minh vốn rất mong manh của Thủ tướng Enrico letta,

Song song với việc dẫn độ M. Ablyazov về Kazakhstan là các yêu cầu đòi dẫn độ của Liên bang Nga và Cộng hòa Ukraina, do những hoạt động mờ ám của cựu Bộ trưởng M.Ablyazov trong quá trình mở rộng kinh doanh ở 2 quốc gia này. Ngoài ra, M. Ablyazov cũng đang phải đối mặt với một cuộc điều tra mở rộng từ Bộ Nội vụ Anh, do không khai báo trung thực số tài sản khổng lồ đang sở hữu. Về phần mình M. Ablyazov luôn bác bỏ những cáo buộc nêu trên, cho đó là "những nỗ lực trả thù hèn hạ nhằm hạ uy tín cá nhân" như nguyên văn lời ông phát biểu với truyền thông Pháp, khi chờ làm thủ tục dẫn độ về lại Kazakhstan.

"Giới chức đương quyền ở Astana lâu nay luôn tỏ thái độ thù nghịch, bởi tôi là người đồng sáng lập đảng Lựa chọn Dân chủ (DCK), phong trào chính trị đối lập lớn nhất thách thức thể chế Nazarbayev", cựu Bộ trưởng M. Ablyazov quả quyết