Nga: Tài sản không chứng minh được sẽ bị tịch thu
Luật mới được công bố trên cổng thông tin điện tử các văn bản chính thức của Nga và có hiệu lực từ ngày 1-1-2018. Theo RT, dự luật đã được Bộ Lao động Nga soạn thảo từ đầu năm 2015 và được Quốc hội Nga phê chuẩn vào tháng 6-2017. Sau khi được Tổng thống V.Putin ký thông qua, sắc luật mới đã được đăng tải công khai trên cổng thông tin các văn kiện chính thức của Nga vào ngày 29-12-2017, và bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1-1-2018.
Luật mới áp dụng đối với công chức cấp liên bang và thành phố, nhân viên quân sự, cơ quan thực thi pháp luật, doanh nghiệp nhà nước và các tổ chức nhà nước khác, chẳng hạn như Ngân hàng Trung ương. Luật mới khi chính thức được ký ban hành có mục đích chính là gây khó khăn cho những người phạm tội tham nhũng tìm công việc mới trong các cơ quan hoặc doanh nghiệp nhà nước. Họ lưu ý rằng, những quan chức bị sa thải vì "mất lòng tin" có thể không tiết lộ lý do thực sự của việc bị sa thải khi tìm việc trong tương lai.
Theo luật mới, các quan chức Nga nếu không chứng minh được tài sản mua bằng thu nhập gia đình sẽ bị nhà nước tịch thu toàn bộ. Đây là một trong những điểm mới trong luật chống tham nhũng do Tổng thống V.Putin đề xuất. Các chuyên gia bình luận, đây là cuộc "đốt lò" lớn nhất của Tổng thống Putin trong suốt những năm ông giữ cương vị Tổng thống Nga.
Các cơ quan nhà nước Nga phải lập và duy trì một danh sách trên toàn quốc các quan chức bị kết án vì liên quan đến tham nhũng hoặc bị sa thải vì "mất lòng tin" do những vụ bê bối tham nhũng. Tất cả các quan chức bị sa thải vì tham nhũng bị đưa vào một hệ thống trực tuyến trên toàn quốc để họ không bao giờ có thể vào làm việc tại khu vực công được nữa. Hệ thống đăng ký trực tuyến trên toàn quốc cho phép các cơ quan chính phủ và công ty từ chối những ứng viên từng dính đến tham nhũng. Thông tin được lưu giữ trong hệ thống này trong vòng 5 năm.
Số liệu được công bố trong sắc lệnh do Tổng thống Putin ký thông qua cho thấy, từ năm 2012-2015, có khoảng 1.200 cán bộ bị sa thải vì vi phạm các quy định về chống tham nhũng tại Nga. Tính về thiệt hại do tham nhũng, tháng 12-2017, Tổng Công tố viên Nga Yuri Chaika cho biết, ước tính thiệt hại kinh tế vì tham nhũng ở Nga trong 2 năm qua là hơn 2.5 tỷ USD.
Để khắc phục triệt để thiệt hại và ngăn chặn tham nhũng, làm cho quan chức, công chức và những người có thể tham nhũng không thể, không dám tham nhũng, Tổng thống V.Putin nhấn mạnh tới hai yếu tố trong dự luật này là phải trừng phạt nghiêm khắc và không thể tiêu xài tiền bẩn.
Các chuyên gia đánh giá, dự luật đang được xây dựng này có nhiều nội dung thay đổi đáng chú ý so với luật hiện hành. Ví dụ như, sẽ không có kiểu “hạ cánh an toàn”. Tất cả quan chức Nga sẽ bị điều tra thậm chí sau khi đã bị bãi nhiệm. Tất cả các hợp đồng mua bán bất động sản, du thuyền, xe hơi, ngoại tệ... sẽ bị văn phòng công tố điều tra nếu giá trị vượt quá thu nhập chính thức của gia đình quan chức, mà không thể giải trình rõ ràng.
Quên ngay việc nhận hối lộ đi nếu quan chức không thể chứng minh ngôi nhà hoặc chiếc xe được mua bằng thu nhập chính thức nào. Tất cả tài sản không chứng minh được sẽ bị tịch thu, sung công quỹ. Nói cách khác, tất cả lợi ích, vật chất thu được bằng con đường tham nhũng sẽ bị tước hết. Nếu quan chức cố tình bán hoặc phá tài sản bất minh, nhà nước cũng sẽ tịch thu một số tiền/tài sản giá trị tương đương để sung công quỹ. Và con đường tiếp theo là vào nhà giam suy nghĩ.
Không có hóa đơn, không chứng minh được dòng tài chính cho tài sản sẽ là tài sản bất minh. Cơ quan chống tham nhũng, lãnh đạo tập đoàn và quỹ nhà nước có quyền tiếp cận thông tin về giao dịch, tài khoản, sổ tiết kiệm... của bất cứ cá nhân và tổ chức nào trong hệ thống ngân hàng Nga. Đây là biện pháp kiểm soát hoạt động tài chính của quan chức.
 |
| Tổng thống Putin khẳng định phải trị triệt để vấn nạn tham nhũng ở Nga. Ảnh: Time. |
Sẽ khởi tố nhanh nhất với những kẻ tham nhũng khi thủ tục khởi tố được đơn giản hóa. Trong khi đó, công tác bảo vệ người tố giác tham nhũng sẽ được tăng cường để tạo sự tin tưởng cho người dân khi tham gia tố giác loại tội phạm rất khó phát hiện này. Đối với quan chức bị phát hiện tham nhũng, cơ quan công tố chỉ cần một báo cáo trong đó giải thích rõ hoàn cảnh và lời khai của đương sự là có thể truy tố. Thời hạn truy cứu là 3 năm tính từ lúc hành động tham nhũng diễn ra.
Các cá nhân tham gia tố giác tội phạm tham nhũng, thậm chí với động cơ riêng, sẽ không bị truy cứu trách nhiệm. Người tố giác tội phạm tham nhũng sẽ được nhà nước cam kết bảo vệ, có quyền tham gia chương trình bảo vệ nhân chứng.
Ai đưa hối lộ cũng sẽ bị truy cứu trách nhiệm và bị tịch thu tài sản tổ chức đưa hối lộ. Tổ chức/doanh nghiệp đưa hối lộ cho quan chức nhà nước sẽ bị tịch thu tài sản tối đa gấp 100 lần giá trị hối lộ. Quyết định này sẽ do tòa án đưa ra, trong trường hợp tổ chức đó không có tài sản, tài khoản ngân hàng của họ sẽ bị thu giữ.
Nhận xét về những thay đổi theo hướng mới này, Nghị sĩ Anton Getta thuộc Duma (Hạ viện) Nga nhận xét biện pháp này sẽ cho phép chính quyền ra những hình phạt nghiêm khắc nhất, nhanh nhất, minh bạch nhất đối với các cá nhân, công ty "quen thói giải quyết vấn đề bằng cách gian lận".
Quyết tâm chống nạn tham nhũng của Tổng thống Putin được biết đến nhiều nhất sau động thái ông quyết định "trảm" Bộ trưởng Quốc phòng Anatoly Serdyukov hồi năm 2012 do có liên quan đến vấn nạn này. Quyết định này làm chấn động dư luận bởi ông Serdyukov từng được xem như là một trong những trợ thủ đắc lực và trung thành nhất của Tổng thống Putin.
Tổng thống Putin cũng thừa nhận: “Tham nhũng là một vấn nạn còn phổ biến trong xã hội Nga. Chúng ta cần phải trị triệt để vấn nạn này. Tuy nhiên, để giải quyết được nó cần phải có thời gian”. “Đây là một nhiệm vụ rất khó khăn. Nhưng nếu chúng ta dừng lại, mọi điều sẽ càng tồi tệ. Chúng ta chỉ có cách duy nhất là phải tiến về phía trước”.
