Ngăn chặn nạn mua bán trái phép vật liệu nổ: Cuộc chiến còn nóng

I. Tháng 8 vừa qua, Tòa án nhân dân (TAND) TP Hải Phòng đã tuyên phạt bị cáo Bùi Ngọc Thông (SN 1991, thường trú tại thị trấn Minh Đức, huyện Thủy Nguyên) 30 tháng tù giam về tội “Tàng trữ trái phép vật liệu nổ”.

Trước đó, Thông đã bị các trinh sát Công an huyện Thủy Nguyên bắt quả tang khi đang cất giấu 2 kg thuốc nổ tự chế, 11 kg thuốc nổ ANFO, 40 vật kim loại hình trụ một đầu gắn dây điện là kíp nổ điện vỏ nhôm có tác dụng kích thích nổ.

Một điều rất đáng lưu ý trong vụ án này là tại Cơ quan Công an Bùi Ngọc Thông khai nhận, vốn là thợ "đánh đá" cho Công ty CP Minh Phú, số thuốc nổ tự chế, thuốc nổ công nghiệp kể trên được Thông mua tại khu vực chợ Tổng (xã Lưu Kiếm, huyện Thủy Nguyên) từ một đối tượng… không quen biết!

Để tìm hiểu về tình hình buôn bán vật liệu nổ trái phép ở Thủy Nguyên, qua một đồng nghiệp ở Đài Truyền hình Hải Phòng chúng tôi đã tiếp cận được với H "lùn". H từng làm công nhân tại một số mỏ đá, song đã giải nghệ vì công việc nặng nhọc mà thu nhập chả được bao nhiêu.

Đề cập đến chuyện tìm mua thuốc nổ, H. cho biết, khoảng mươi năm về trước, để mua vài kilôgam thuốc nổ là chuyện dễ như… mua rau. Tuy nhiên, vài năm trở lại đây, việc mua bán đã trở nên khó hơn rất nhiều. Nếu không có người quen "dẫn mối" thì khó mà mua được, dù chỉ là một thỏi.

H. nói không sai. Bởi trước khi gặp anh ta, chúng tôi trong vai là một chủ doanh nghiệp có "máng" đá cần khai thác đã có mặt ở một số xã như An Sơn, Lại Xuân, Minh Tân, Liên Khê, Minh Ðức… để tìm hiểu. Và kết quả là chỉ nhận được những cái lắc đầu cảnh giác.

H. bảo chúng tôi thay đổi trang phục, nhập vai là một đám giang hồ cần kiếm vài cân thuốc nổ để "dằn mặt" đối thủ. Qua một vài cuộc điện thoại trao đổi, H. chở chúng tôi trên chiếc xe Angel cà tàng của anh ta. Ra khỏi thị trấn Núi Đèo, chúng tôi đi khoảng hơn 20 km thì rẽ vào một con đường nhỏ. Qua một loạt các thôn làng, chúng tôi đến một hẻm núi đá vôi. Vượt qua nhiều con dốc ngoằn ngoèo dẫn đến chân núi, H. dừng xe bảo chúng tôi chờ ở ngoài để anh ta vào "thương thuyết".

Số vật liệu nổ trái phép cơ quan Công an thu giữ của Phạm Văn Út.

Một lúc sau, H. dẫn chúng tôi vào một khu lán trại nhỏ tại một chân núi đá đang khai thác nham nhở. Băng qua một quãng sân rộng đến một bờ ao, chúng tôi gặp một người đàn ông trung niên đang ngồi… câu cá.

Liếc nhìn chúng tôi một cách hờ hững nhưng sắc lạnh, người trung niên hỏi: "Chú mày mua thuốc nổ làm gì? Chắc lại đi đánh ghen với thằng nào à?". Rồi không đợi chúng tôi trả lời, người trung niên đứng dậy bảo: "Hàng không có sẵn. Mấy hôm nữa bảo thằng H. điện lại rồi tao để cho một ít". H. nháy mắt ra hiệu ý bảo rút lui. "Ông ấy nói thế là ok rồi, có gì hôm sau quay lại thế nào cũng có hàng" - H. khẳng định.

Trên đường về, H. cho chúng tôi biết thêm, thời gian gần đây "dân" Thủy Nguyên có vẻ chuộng món thuốc nổ tự chế hơn. Với những hiểu biết tối thiểu về hóa học chuyền tay, các tay đầu nậu đã chế được hàng tấn thuốc nổ đem bán. Công thức thường là trộn phân đạm, mùn cưa và dầu nhờn phế thải với một tỷ lệ nhất định. Giá phân đạm trung bình là 20 nghìn/kg, khi chế thành thuốc nổ sẽ bán được khoảng 30-40nghìn/kg.

Nổi tiếng nhất trong "món" này là một người tên Vinh (trú tại thôn Lê Lợi, xã Minh Tân). Cứ 1 kg phân đạm Vinh sẽ chế được 2,6kg thuốc nổ. Cũng vì món lời quá cao mà một số người dân nhắm mắt làm bừa.

II. Đại tá Hoàng Văn Thao, Trưởng Công an huyện Thủy Nguyên, cho biết, để ngăn chặn tình trạng buôn bán, tàng trữ, chế tạo vật liệu nổ trái phép trên địa bàn, thời gian gần đây Công an huyện đã quán triệt chỉ đạo của Công an thành phố, của Bộ Công an thực hiện nhiều biện pháp quyết liệt.

Công an huyện chủ động tham mưu cho Huyện ủy, UBND huyện ra văn bản chỉ đạo các ban ngành, đoàn thể, đơn vị lực lượng, chính quyền các xã, thị trấn phối hợp với lực lượng công an làm tốt công tác bảo đảm an ninh trật tự ngay từ cơ sở. Đồng thời xây dựng kế hoạch để tập trung lực lượng thực hiện các biện pháp công tác nghiệp vụ để đảm bảo an ninh trên địa bàn.

Công tác đấu tranh với các đối tượng tàng trữ, buôn bán trái phép vật liệu nổ cũng luôn được nêu cao, và đã đạt được nhiều kết quả rõ rệt. Tháng 5/2013, thông qua công tác nắm tình hình, lực lượng Cảnh sát chống tội phạm về trật tự xã hội Công an huyện đã bắt quả tang đối tượng Đỗ Văn Úy (SN 1968, trú tại xã Cao Nhân, huyện Thủy Nguyên, TP Hải Phòng) điều khiển xe ôtô KBS 15C 04640 vận chuyển trái phép 43 bao tải chứa thuốc nổ tự chế, có tổng trọng lượng gần 1.300kg.

Đấu tranh khai thác mở rộng, Cơ quan Công an xác định đối tượng chủ hàng là Đỗ Thị Huyền (SN 1978 trú tại xã Lại Xuân, Thủy Nguyên). Huyền đã thuê căn nhà bỏ trống của anh Phạm Văn Luấn (SN 1966, trú tại xã Cao Nhân, Thủy Nguyên) và một số đối tượng khác để chế tạo thuốc nổ. Khám xét khẩn cấp nơi ở của các đối tượng Cơ quan điều tra thu giữ tại gian bếp căn nhà anh Luấn cho Huyền thuê có rất nhiều công cụ phương tiện phục vụ cho việc chế tạo thuốc nổ và nhiều chất bột vón cục màu nâu là thuốc nổ tự chế. Các đối tượng khai số thuốc nổ sau khi được chế tạo sẽ được Huyền mang bán cho các máng đá xung quanh khu vực xã Lại Xuân, Kỳ Sơn, An Sơn…

Tháng 6-2014, Công an huyện Thủy Nguyên tiếp tục phá một đường dây buôn bán vật liệu nổ vào loại "khủng". Các trinh sát đã bắt quả tang đối tượng Phạm Văn Út (SN 1969, trú tại thôn 12 xã Hợp Thành, Thủy Nguyên) tàng trữ 550 thỏi mìn công nghiệp có trọng lượng 110kg, 740 kíp điện và 50m dây cháy chậm. Út khai cách đó khoảng một tháng, Út đã mua số vật liệu trên từ một người không quen biết.

Theo như thỏa thuận, Út mua số vật liệu nổ này với giá 20 ngàn đồng/thỏi mìn công nghiệp, 7.000 đồng/kíp điện vỏ nhôm và 8.000đồng/kíp điện vỏ mua đồng. Sau đó Út mang về nhà cất giấu để chuẩn bị mang sang Quảng Ninh tiêu thụ.

Mặc dù lực lượng chức năng đã thực hiện nhiều biện pháp mạnh nhằm triệt xóa tình trạng sản xuất, buôn bán trái phép vật liệu nổ tại Thủy Nguyên, song công tác này còn có nhiều vướng mắc. Trước hết là do việc chế tạo thuốc nổ bằng phân đạm và một số nguyên liệu như mùn cưa, dầu thải nên không phải cứ phát hiện ra những thứ này là cơ quan chức năng có thể bắt giữ. Vì các đối tượng sẽ biện bạch rằng phân đạm để bón cây, còn mùn cưa là để đun nấu. Chỉ khi họ dùng để chế tạo ra thành phẩm thì mới có thể xử lý hình sự.

Việc tuyên truyền tổ chức cho người dân ký cam kết không tham gia buôn bán tàng trữ vận chuyển các loại vật liệu nổ thường chỉ có tác dụng với những người có ý thức. Còn với bọn tội phạm thì chúng luôn có nhiều thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt nhằm trốn tránh pháp luật. Vì thế, cuộc chiến này vẫn luôn "nóng".

"Trong năm qua, vi phạm pháp luật về vật liệu nổ giảm đáng kể" Đại tá Nguyễn Trọng Phượng, Phó Giám đốc Công an TP Hải Phòng. Trong những năm gần đây, tình hình sản xuất, buôn bán, vận chuyển vật liệu nổ trên địa bàn TP Hải Phòng có nhiều tiềm ẩn phức tạp, gây tâm lý lo ngại trong quần chúng nhân dân. Trước tình hình trên, Giám đốc Công an thành phố đã tập trung chỉ đạo tăng cường phổ biến, quán triệt và triển khai thi hành nghiêm túc Pháp lệnh quản lý, sử dụng vũ khí - vật liệu nổ - công cụ hỗ trợ (VK - VLN - CCHT) tạo sự chuyển biến rõ rệt về công tác quản lý. Bên cạnh đó, Công an TP Hải Phòng cũng làm tốt công tác tham mưu cho các cấp ủy Đảng, chính quyền chỉ đạo các ngành, đoàn thể phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng thực hiện đồng bộ các biện pháp tuyên truyền, hướng dẫn, vận động toàn dân giao nộp VK-VLN-CCHT; tăng cường kiểm tra phát hiện, xử lý nghiêm các vụ việc vi phạm các quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng VK-VLN-CCHT. Năm 2014, tình hình ANTT trên địa bàn TP được đảm bảo, phạm pháp hình sự giảm 8,4% (684 vụ/747 vụ) so với năm 2013, đặc biệt tội phạm sử dụng vật liệu nổ để gây án không xảy ra vụ việc nào. Công an thành phố đã thu hồi 747 kg và 5 thỏi thuốc nổ; 876 chiếc kíp nổ, 50 m dây cháy chậm, trong đó kết quả các vụ kiểm tra, phát hiện bắt giữ các hành vi vi phạm về vật liệu nổ giảm đáng kể (kiểm tra, bắt giữ 447,5 kg thuốc nổ) góp phần đắc lực vào công cuộc xây dựng, phát triển kinh tế, xã hội của thành phố. Tại một số địa bàn trọng điểm như huyện Thủy Nguyên giáp ranh với tỉnh Quảng Ninh và huyện Cát Hải, Đảng ủy - Giám đốc Công an thành phố tập trung chỉ đạo phòng PC64 tăng cường lực lượng thường xuyên phối hợp Công an huyện tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương chỉ đạo các phòng, ban chức năng, các xã, thị trấn cùng vào cuộc với lực lượng Công an. Bên cạnh đó, Công an TP Hải Phòng cũng phân công rõ trách nhiệm cho từng cấp, ngành chức năng để thực hiện có hiệu quả; đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến cho các hộ kinh doanh và nhân dân các quy định của pháp luật về quản lý vật liệu nổ cũng như các hành vi vi phạm pháp luật để mọi người dân nâng cao ý thức chấp hành. (Đại tá Nguyễn Trọng Phượng, Phó Giám đốc Công an TP Hải Phòng)