Những người hùng bình dị

Bởi chỉ là một đơn vị cấp đội, nhưng hơn 10 năm qua, đơn vị này đã bắt hàng trăm vụ buôn bán hàng lậu, hàng cấm với hàng nghìn đối tượng góp phần quan trọng vào bình ổn thị trường ở địa bàn trọng điểm…. với thành tích đặc biệt xuất sắc ấy, năm 2009, đội đã được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.

1- Cũng phải hẹn vài lần, tôi mới gặp được Trung tá Thành Kiên Trung, Đội trưởng Đội Chống buôn lậu và buôn bán hàng cấm. Chẳng phải  khó khăn gì mà đơn giản là anh quá bận. Vẫn biết công an thì chẳng mấy khi rỗi, nhất là lĩnh vực của các anh, nhưng đây là thời gian mà các anh luôn phải "vắt chân lên cổ" mà vẫn không hết việc. Bởi đã thành thông lệ, những tháng cuối năm thế này là "mùa buôn lậu" lên cao điểm, mà Hà Nội là địa bàn đặc biệt, vừa là thị trường tiêu thụ rất lớn nhưng cũng là địa điểm trung chuyển hàng hóa lớn nhất miền Bắc với đủ "thượng vàng hạ cám". Vì thế vừa ngồi nói chuyện với tôi tại "đại bản doanh" ở tầng 3 trụ sở của Công an TP Hà Nội ở 40 Hàng Bài, nhưng câu chuyện giữa chúng tôi thỉnh thoảng lại bị ngắt quãng vì anh Trung phải nhận điện thoại...

Nhiều người vẫn nghĩ vào nghề Công an mà được làm cảnh sát kinh tế là... sướng nhất, có nguy hiểm nhưng là cái nguy hiểm phải thường xuyên đối mặt với "đạn bọc đường" mà thôi chứ không như cảnh sát hình sự, mỗi khi đi làm nhiệm vụ là đối mặt với những kẻ sẵn sàng vác dao, súng ra đấu với công an. Nhưng, với Đội Chống buôn lậu thì không chỉ phải thường xuyên đối mặt với những cám dỗ vật chất mà còn phải đối mặt với nguy hiểm tới tính mạng bởi các đối tượng tham gia buôn lậu thuộc nhiều tầng lớp, thành phần trong xã hội, thậm chí có cả người được giao nhiệm vụ chống buôn lậu cũng tham gia buôn lậu. Vì vậy bọn chúng thường manh động và sẵn sàng chống đối quyết liệt lực lượng công an.

Trong hàng trăm vụ án đã khám phá, cho tới bây giờ, Trung tá Thành Kiên Trung bảo rằng có những vụ án mà anh em không bao giờ quên, bởi chiến công ấy là niềm tự hào của các thế hệ cán bộ chiến sĩ của đội, đó là hai chuyên án bắt giữ buôn lậu đồng, niken cách đây gần 20 năm.

Vào đầu những năm 90 của thế kỷ trước, cùng với nạn buôn lậu hàng Trung Quốc vào Việt Nam thì một mặt hàng được các đối tượng buôn lậu rất chuộng thu gom để xuất lậu sang Trung Quốc là đồng và niken. Sau một thời gian trinh sát, Chuyên án 292-Đ được xác lập. Đêm 27/2/1992, xác định chính xác các đối tượng sẽ đưa hàng từ Hà Nội lên Lạng Sơn, Ban chuyên án quyết định phá án và cử hai tổ đi làm nhiệm vụ. Nửa đêm, phát hiện chiếc ZIN130 đeo biển giả của quân đội TK-2573 chở khoảng 7 tấn đồng và niken tới Dốc Lã, xác định đây là các đối tượng manh động và sẽ chống trả điên cuồng nếu biết bị vây bắt, các trinh sát phối hợp với Cảnh sát giao thông dùng bàn chông để dừng xe. Tuy nhiên, do xe chạy với tốc độ cao nên bàn chông sắt không phát huy hiệu quả.

Tình huống bất ngờ đã buộc các trinh sát phải trực tiếp đuổi theo chiếc xe chở hàng lậu. Bị công an truy đuổi, các đối tượng vừa bỏ chạy vừa ném hàng, đinh sắt xuống đường để ngăn cản và thủ tiêu tang vật. Chạy trốn khoảng 20km, các đối tượng rơi vào ổ phục kích của tổ 2. Nhưng không những không dừng xe, các đối tượng lao thẳng xe vào đội hình phục kích. Không còn cách nào khác, anh em phải dùng súng AK bắn vỡ hai lốp sau, chiếc xe “điên” mới chịu dừng lại.

Cán bộ Đội Chống buôn lậu phối hợp với Quản lý thị trường bắt thuốc lá lậu.

Trung tá Thành Kiên Trung kiểm tra lô rượu lậu bị bắt giữ.

Chỉ hơn 2 tháng sau chuyên án đó, đội lại tiếp tục phá một chuyên án buôn bán kim loại màu khác. Rạng sáng 12/5/1992, các trinh sát chia làm hai tổ phục kích trên Quốc lộ 1. Rút kinh nghiệm lần trước, lần này anh em chuẩn bị đầy đủ súng AK, lựu đạn khói và cả 1 chiếc xe công nông loại to chất đầy gạch, đá đỗ ven đường ở đoạn hẹp nhất để cản đường. Đúng như dự tính, khi thấy công an ra lệnh dừng xe, chiếc ZIN130  biển số 12H-0666 chở đầy đồng và niken tăng tốc bỏ chạy. Tuy nhiên, chiếc xe cũng chỉ chạy được thêm 2km nữa thì thúc thủ khi gặp chiếc xe công nông cản đường. Lái xe Trương Đức Hảo ở Đồng Mỏ - Lạng Sơn bị bắt. Kiểm tra xe, các trinh sát phát hiện Hảo đã hoán cải thùng xe thành hai đáy để chứa hàng lậu.

Từ kinh nghiệm rút ra trong việc đấu tranh hai chuyên án này mà sau đó đội còn phá thêm tới 20 vụ buôn lậu kim loại màu sang Trung Quốc khác, tịch thu tổng cộng 12 tấn chì; hơn 15 tấn đồng; gần 3,5 tấn niken, 38 tấn kim loại màu trị giá hàng chục tỉ đồng...

2- Kinh tế càng phát triển thì tội phạm buôn lậu càng tinh vi và mặt hàng buôn lậu cũng ngày càng phong phú. Trong "thượng vàng hạ cám" nhập lậu vào Việt Nam, vào đầu những năm 2000, xe ôtô là loại hàng siêu lợi nhuận. Tuy nhiên, để bắt được những kẻ này không đơn giản bởi chúng đã biết lách vào những kẽ hở của chính sách để buôn lậu. Đầu năm 2001, qua công tác trinh sát, Phòng Cảnh sát kinh tế Công an Hà Nội lập Chuyên án 405-B và giao cho đội Chống buôn lậu làm chủ công. Qua xác minh phát hiện ra đường dây buôn lậu liên quan tới nhiều tỉnh, thành nên sau đó chuyên án được lãnh đạo Bộ Công an và Tổng cục Cảnh sát tiếp tục chỉ đạo.

Ngày 17/4/2001, ban chuyên án quyết định bắt tên cầm đầu là Nguyễn Trung Hậu và đồng bọn và đã thu giữ tới 90 xe ôtô du lịch hạng sang hiệu Luxus, Camry, Mercedes trị giá trên 20 tỉ đồng. Các đối tượng còn khai ra bằng thủ đoạn làm hồ sơ giả theo phương thức đấu giá hàng tịch thu, chúng đã nhập lậu tới 250 ôtô du lịch vào Việt Nam. Chuyên án kết thúc thắng lợi và là vụ án kinh tế lớn nhất trong năm 2001 của lực lượng cảnh sát...

Trong câu chuyện với tôi, Trung tá Trung bảo rằng, sở dĩ muốn nhắc lại chuyện cũ một chút để thấy rằng thế hệ những người đồng đội đi trước đã làm nên những chiến công rất vẻ vang như vậy nên với các anh là những người tiếp bước phải luôn cố gắng để phát huy truyền thống ấy.

Tôi ngó một lượt danh sách những vụ án mà các anh đã triệt phá trong hơn 10 năm qua, quả thực đó là thành tích đáng nể. Bởi ngoài đấu tranh với tội phạm buôn lậu kim loại màu, ôtô, hàng tiêu dùng Trung Quốc, đội còn phá hàng chục vụ buôn lậu vàng, ngoại tệ, cổ vật, chất độc, chất cấm, thuốc lá, ma túy, đồng hồ lậu, đồng hồ giả, pháo, gỗ, động vật hoang dã, rượu ngoại, rượu giả và chống tham nhũng... với lượng hàng hóa thu giữ trị giá khoảng hơn 150 tỉ đồng, thu nộp cho ngân sách Nhà nước hàng chục tỉ đồng...

Chỉ riêng trong năm 2009, đội đã phát hiện, khám phá 70 vụ, 103 đối tượng, tạm giữ lượng hàng hóa trị giá hơn 20 tỉ đồng và bắt truy nã 2 đối tượng. Đặc biệt những tháng cuối năm 2009, do thị trường vàng, ngoại tệ có nhiều biến động nên tình trạng buôn lậu vàng, ngoại tệ cũng gia tăng. Hà Nội hiện có hơn 300 doanh nghiệp kinh doanh vàng, 48 đơn vị được phép thu đổi ngoại tệ, một doanh nghiệp kinh doanh đồ trang sức được phép thu đổi ngoại tệ, còn lại không phép. Vì vậy vào thời điểm các ngân hàng thiếu hụt ngoại tệ nghiêm trọng thì mỗi ngày số ngoại tệ mua bán lậu trong các cửa hàng vàng tại Hà Nội lên tới hàng chục triệu USD.

Đội Chống buôn lậu phối hợp với Quản lý thị trường thu giữ điện thoại di động.

Thu giữ hàng giả tại kho của Lê Huy Trụ.

Đối với mặt hàng vàng, lợi dụng giá vàng trong nước luôn cao hơn thế giới, các đối tượng đã tổ chức thu gom USD, NDT từ Việt Nam chuyển cho "đối tác" mua vàng ở Trung Quốc rồi chuyển lậu vào Việt Nam qua các đường tiểu ngạch ở Quảng Ninh, Lạng Sơn đưa về Hà Nội tiêu thụ hoặc tiếp tục chuyển đi TP HCM và các tỉnh. Ngoài biên giới Việt - Trung, vàng còn được chuyển lậu qua biên giới Việt - Lào.

Tích cực đấu tranh với loại tội phạm này, cuối năm 2009, đội đã khám phá vụ buôn bán vàng tiêu chuẩn quốc tế tại chi nhánh chế tác vàng 239 phố Vọng (Hà Nội), tịch thu tới 10kg vàng nhập lậu trị giá 6,2 tỉ đồng. Mở rộng vụ án này, đội đã làm rõ trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của chi nhánh miền Bắc, Giám đốc Chi nhánh Hoàng Thị Thu Hà đã lạm dụng chức vụ gây thiệt hại cho nhà nước 42 tỉ đồng...

Còn trong năm 2010 này, đội đã phá 80 vụ. Mới đây nhất, ngày 4/12/2010, qua công tác trinh sát, đội phát hiện trên chiếc xe tải do Lê Tiến Trục (47 tuổi ở Thanh Oai, Hà Nội) điều khiển có 9 bao tải đựng các loại quần áo, tất chân nhãn hiệu Adidas, vợt cầu lông Proace, giày thể thao Nike... giả. Mở rộng điều tra đã phát hiện nguồn gốc lô hàng này là của Lê Huy Trụ. Khi kiểm tra cơ sở sản xuất bóng thể thao của Lê Huy Tru đã thu giữ gần 80 bao tải hàng thể thao giả gồm nhiều chủng loại như bóng đá, giày, tất chân, quần áo, vợt cầu lông... mang tên các hãng thể thao nổi tiếng trên thế giới như Adidas, Nike, Proace...

Qua đấu tranh, Trụ khai ra thủ đoạn làm ăn mới là cùng một số chủ hàng khác trực tiếp sang Trung Quốc đặt sản xuất hàng giả các loại hàng như vợt cầu lông, bóng bàn, quần áo, tất chân nhãn hiệu Adidas, Nike, Kappa, Winson,...

3- Không chỉ trực tiếp đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm, hơn 10 năm qua, từ thực tế đấu tranh với tội phạm, Đội Chống buôn lậu và buôn bán hàng cấm còn tích cực tham mưu cho UBND TP Hà Nội và nhiều bộ, ngành để từ đó có những điều chỉnh chính sách cho phù hợp với thực tế. Như năm 1998 kiến nghị với Sở Kế hoạch - Đầu tư Hà Nội về việc 700 doanh nghiệp bỏ trốn, doanh nghiệp "ma". Kiến nghị này đã giúp các ngành có biện pháp ngăn chặn và có phương án phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh với loại tội phạm này. Năm 2006, kiến nghị với UBND TP Hà Nội về gian lận chất lượng vàng trong hoạt động kinh doanh vàng tại Hà Nội. Từ kiến nghị này UBND TP đã chỉ đạo các ngành liên quan chấn chỉnh hoạt động kinh doanh vàng.

Từ kinh nghiệm của Hà Nội, nhiều tỉnh đã học tập kinh nghiệm. Gần đây nhất là cuối năm 2007, kiến nghị với Bộ Công an về việc xuất hiện tình trạng buôn bán pháo nổ gia tăng trên toàn tuyến phía Bắc trong dịp tết Nguyên đán 2008. Từ kiến nghị này, Bộ Công an đã tham mưu với Chính phủ có công điện chỉ đạo các địa phương đẩy mạnh đấu tranh với buôn bán, tàng trữ, sử dụng pháo trên toàn quốc...

4- Khó có thể kể hết được những chiến công của các anh trong một bài báo. Bởi hơn 10 năm qua, với những thành tích đạt được, ngoài danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Đội đã vinh dự được tặng 11 Huân chương Chiến công cho tập thể và các cá nhân, 10 bằng khen của Chính phủ, 36 bằng khen của Bộ Công an... với những gì đã và đang làm được, họ đã và đang phấn đấu với truyền thống và xứng danh anh hùng