Paraguay: “Thiên đường tội phạm” Ciudad del Este

Ciudad del Este là mảnh đất của nạn ăn cắp bản quyền kéo dài suốt nhiều thập niên của Paraguay. Năm 2013, Paraguay bị nêu tên là một trong 13 "thị trường nổi tiếng" trên thế giới về loại tội phạm làm hàng giả và vi phạm bản quyền trong một báo cáo của Cơ quan Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) - cơ quan cố vấn tổng thống về chính sách thương mại.

Khối Liên minh Quốc tế về Sở hữu trí tuệ (IIPA) cũng nhấn mạnh Paraguay là trung tâm của tội phạm vi phạm quyền sở hữu trí tuệ trên thế giới. Chỉ riêng hoạt động ăn cắp bản quyền phần mềm máy tính ở đất nước này trị giá khoảng 73 triệu USD năm 2012, theo số liệu từ IIPA.

Thành phố tội phạm Ciudad del Este của Paraguay.

Giáo sư James Cooper thuộc Đại học Luật California Western ở San Diego - chuyên gia nghiên cứu về những vụ vi phạm quyền sở hữu trí tuệ ở Paraguay - cho biết: "Các hoạt động tài chính bất hợp pháp không được kiểm soát là yếu tố đáng báo động trong nền kinh tế Paraguay". Các sản phẩm vi phạm bản quyền xuất hiện nhan nhản khắp nơi trong thành phố Ciudad del Este - từ những quầy bán DVD sao chép cho đến quần áo thể thao châu Âu làm giả. Trong khi đó, chính quyền Paraguay dường như hành động quá ít.

Báo cáo năm 2013 của USTR nêu rõ: "Tình hình ở Ciudad del Este không hề được cải thiện trong năm qua hay thậm chí trong thập niên qua". IIPA đi sâu vào chi tiết hơn khi chỉ trích chính quyền Paraguay hoàn toàn thất bại trong xử lý hoạt động sản xuất những sản phẩm vi phạm bản quyền trong nước và lực lượng hải quan vùng biên giới với Brazil và Argentina ở Ciudad del Este rất yếu kém. 

Số vũ khí được cảnh sát Paraguay thu giữ năm 2008 sau cuộc đọ súng với bọn tội phạm được cho là có liên quan đến vụ bắt cóc một mục sư người Nhật Bản.

Các chuyên gia nhận định mối quan hệ khăng khít giữa hoạt động vi phạm bản quyền và tội phạm có tổ chức ở Ciudad del Este tồn tại trong nhiều thập niên. Các hoạt động ăn cắp bản quyền, làm giả hàng hóa và rửa tiền ở Ciudad del Este đều nằm dưới sự kiểm soát của các băng nhóm tội phạm có tổ chức tương tự mafia Italia.

Một báo cáo của Cơ quan Liên bang Nghiên cứu Thư viện Quốc hội Mỹ (FRDLC) tuyên bố TBA là vùng đất lý tưởng cho tội phạm có tổ chức: "TBA là thiên đường về mặt địa lý, xã hội, kinh tế và cả chính trị cho phép tội phạm có tổ chức và các quan chức tham nhũng nhũng nhiễu người dân". Báo cáo kết luận hàng triệu USD - nếu không nói là hàng tỉ USD - mỗi năm của thành phố Ciudad del Este chảy vào túi các tổ chức tội phạm.

Người dân công khai vận chuyển hàng hóa buôn lậu gần khu vực biên giới giữa Brazil và Paraguay.

Ngoài ra, Paraguay còn là nguồn cung cấp ma túy trái phép chính cho các quốc gia trong khu vực. Theo Báo cáo Ma túy Thế giới năm 2010 của Cơ quan Phòng chống ma túy và tội phạm Liên Hiệp Quốc (UNODC), Paraguay là nơi sản xuất cần sa lớn hàng thứ hai trên thế giới chỉ sau Mexico và Ciudad del Este là trung tâm vận chuyển ma túy vào và ra khỏi khu vực Nam Mỹ. Năm 2013, Cơ quan Chống ma túy của Paraguay báo cáo những vụ bắt giữ ma túy trong nước chỉ đạt được 39% do nạn tham nhũng quá nghiêm trọng. Con số này thật sự quá thấp so với lượng ma túy vào và ra khỏi Paraguay - theo đánh giá từ Đại sứ quán Mỹ ở thủ đô Asuncion của Paraguay.

Báo cáo Buôn người năm 2013 của Bộ Ngoại giao Mỹ cũng nêu tên Paraguay là "quốc gia gốc cho loại tội phạm buôn phụ nữ và trẻ em", trong khi đó Ciudad del Este là trung tâm buôn người. Mặc dù, chính quyền Paraguay đã có một số biện pháp chống tội phạm buôn người song vẫn chưa đáp ứng đầy đủ các chuẩn mực quốc tế trong lĩnh vực này. Như báo chí từng đưa tin, Paraguay cũng là nơi có vấn đề liên quan đến nhà thờ.

Như vụ án Carlos Urrutigoity, linh mục bị buộc tội quấy rối tình dục đối với những học sinh trường đạo ở Mỹ. Tháng 8/2014, Vatican đã ra lệnh loại Urrutigoity ra khỏi giáo đoàn. Ciudad del Este còn là nơi trốn chạy cuối cùng của Aldo Omar Vara, cựu linh mục Argentina bị buộc tội tra tấn tù nhân dưới chế độ độc tài ở Paraguay.

Nhiều báo cáo trong những năm qua đều tuyên bố Ciudad del Este là thành trì cho các nhóm Hồi giáo cực đoan như Hezbollah. Cuốn sách tựa đề "Vi phạm bản quyền điện ảnh, tội phạm có tổ chức và chủ nghĩa khủng bố" được RAND Corporation xuất bản năm 2009 cho biết vào năm 2004 Assad Ahmad Barakat bị các cơ quan tình báo gán cho danh hiệu nhà tài trợ chính cho Hezbollah ở Mỹ Latinh và người này cũng hoạt động tại Ciudad del Este.

Theo các cơ quan tình báo, Barakat cung cấp một khoản lớn trong số 20 triệu USD mỗi năm từ TBA tài trợ cho Hezbollah. Con số 20 triệu USD này chỉ chiếm 1/4 trong ngân sách hoạt động hàng năm của Hezbollah. Do đó, Ciudad del Este cũng được coi là hang ổ của các phần tử khủng bố