Vận động viên Nam Phi nổi tiếng đối mặt với bản án mới

Cụ thể vào ngày 3-12 vừa qua, thẩm phán Eric Leach ngồi ghế chánh tòa phúc thẩm đã tuyên đọc quyết định cuối cùng, trao lại toàn bộ hồ sơ vụ án khiến công luận đặc biệt lưu tâm này cho Tòa án Cao cấp thủ đô Pretoria, là nơi tuyên án sơ thẩm vào tháng 10-2014 để xét xử lại.

Cáo trạng chỉ rõ vào ngày lễ Tình nhân 14-2-2013, hung thủ O. Pistorius đã dùng khẩu súng lục cỡ nòng 9mm sát hại cô bạn gái Reeva Steenkamp tại căn hộ 4 phòng ngủ của mình ở khu trung tâm Pretoria. Nạn nhân R. Steenkamp 30 tuổi hành nghề người mẫu đã bị bắn tới 4 phát đạn vào đầu và tay, khiến đương sự gục chết ngay trong nhà tắm.

Chánh án E. Leach tuyên đọc quyết định của tòa.

Quá trình điều tra sau đó đã xác định O. Pistorius là thủ phạm duy nhất bóp cò súng, cố ý cướp đi mạng sống của người khác nên công tố viên Gerrie Nel giữ quyền công tố trước tòa đã đề nghị tuyên phạt hung thủ tội cố sát, cùng mức án chung thân truất quyền ân giảm cho đến khi thi hành án tối thiểu là 23 năm trong tù.

Sau quá trình xét xử kéo dài 6 tháng, với nhiều phiên xử bị trì hoãn bởi những nguyên nhân khách quan, cuối cùng nữ thẩm phán Thokozile Masipa ngồi ghế chánh án đã chính thức tuyên bố bị cáo O. Pistorius không phạm tội cố sát, mà bị buộc tội danh ngộ sát do “giết người không chủ ý” cùng mức án 5 năm tù giam, ngang bằng 1/3 so với khung hình phạt cao nhất dành cho tội danh này.

Nhưng sau gần một năm thụ án, dưới sự vận động ráo riết của giới quan chức thể thao Nam Phi qua nhóm luật sư dày dạn kinh nghiệm, ngày 19-10 vừa qua tù nhân O. Pistorius đã được cho về nhà theo chế độ quản thúc tại gia. Nếu không có gì thay đổi do chấp hành tốt nội quy tại ngoại, đến ngày 18-4-2016 “người không chân” sẽ được khôi phục đầy đủ quyền công dân vì đã thi hành tối thiểu 1/3 mức án chiểu theo Bộ luật Hình sự Nam Phi. Tuy nhiên O. Pistorius đã không rút lại đơn kháng cáo án sơ thẩm nộp trước đó, nhằm chứng tỏ sự vô tội của mình(!). Kết cục phiên tòa phúc thẩm vẫn diễn ra theo đúng trình tự xử án.

“Thẩm phán Thokozile Masipa chủ tọa phiên sơ thẩm lúc trước đã áp dụng sai nguyên tắc tố tụng, khi vô tình bỏ qua kết quả tham chiếu về đường đạn học, được bắn ra từ khẩu súng tang chứng mà bị cáo đang cầm trên tay. Ngoài ra, Chánh án T. Masipa còn dựa trên những quan niệm pháp lý sai lầm, khi cho rằng O.  Pistorius phạm tội ngộ sát đúng theo thiển ý của luật sư biện hộ; trong khi bị cáo có ý định hạ sát bằng được người đứng sau cánh cửa phòng tắm, cho dù bất kể đó là ai. Khái niệm pháp lý rõ ràng miễn tranh cãi ở đây, là đương sự phải chịu trách nhiệm về những hậu quả có thể gây ra từ hành động của mình. Mặt khác, bản án sơ thẩm “nhẹ hều” cho O.  Pistorius dễ tạo thành một tiền lệ tư pháp tệ hại, giữa bối cảnh Cộng hòa Nam Phi là một trong những quốc gia có tỷ lệ tội phạm cao nhất thế giới”, Chánh án E. Leach giải thích trước khi đưa ra phán quyết phúc thẩm.

Bị cáo O. Pistorius trước phán quyết mới.

Còn thẩm phán Aubrey Ledvaba thành viên Hội đồng xử án cho biết thêm, nếu muốn được tiếp tục tại ngoại bị cáo O.  Pistorius phải nộp khoản thế chân là 10.000 rand tiền Nam Phi, tương đương 750 USD. Điều kiện kèm theo là O.  Pistorius chỉ được phép đi cách xa nhà trong vòng bán kính 20km, phải mang vòng đeo tay điện tử để cảnh sát xác định vị trí của đương sự, cũng như không được đem hộ chiếu cá nhân trong người. Theo giới quan sát am hiểu, thì phiên tòa sơ thẩm xử lại O. Pistorius sẽ diễn ra chậm nhất là sau thời điểm bước sang năm mới 2016. Nếu bị kết tội cố sát, “người không chân” O.  Pistorius sẽ đối mặt với bản án không dưới 15 năm tù, là mức án tối thiểu dành cho khung hình phạt về tội danh giết người có chủ ý ở Nam Phi.

Phát biểu với báo giới ngay sau khi có phán quyết phúc thẩm, ông Barry Steenkamp cha của nạn nhân Steenkamp cho biết: “Đây là niềm an ủi đối với gia đình chúng tôi. Cuối cùng thì công lý cũng đem lại điều tôi hằng hy vọng là sự công bằng”.

Được biết, vận động viên điền kinh chạy nước rút nổi tiếng O. Pistorius từng được tôn vinh là “anh hùng dân tộc” của Nam Phi, với đôi chân giả bằng thép carbon đã lập được những thành tích phi thường tại các kỳ Thế vận hội dành cho người khuyết tật (Paralympic), cũng như trong các giải Điền kinh thế giới qua việc chiếm lĩnh các thứ hạng cao nhất.

Do vậy, vụ “huyền thoại điền kinh” O. Pistorius dính vòng lao lý được giới chuyên gia tư pháp quốc tế đặt biệt danh là “Vụ Simpson thứ 2”, dựa theo vụ án diễn ra gần 20 năm trước xét xử cầu thủ bóng bầu dục nổi tiếng người Mỹ Orenthal James Simpson.

Sau cùng O. J. Simpson được tha bổng vào năm 1995 vì “gây ra cái chết do nhầm lẫn”, tuy đã trực tiếp ra tay hạ sát 2 người. Bản án phi lý này đã gây ra sự bất bình trong công luận từ đó đến nay. Hiện Simpson đang thụ án 33 năm tù giam dựa theo một bản án khác tuyên xử năm 2008, với nhiều tội danh khác nhau gồm cả cướp có vũ trang và bắt cóc tống tiền.