Vụ ám hại nhà báo chấn động Hà Lan

• Nhà báo điều tra Hà Lan bị ám sát trên đường phố
• Tình tiết mới trong vụ sát hại nữ nhà báo Thụy Điển Kim Wall

4 nghi phạm

Đài truyền hình Hà Lan RTL cho biết, Peter R.de Vries vừa rời trường quay ở trung tâm thành phố Amsterdam vào tối 6-7 thì bị bắn vào đầu. Tờ báo Parool đã đăng tải một hình ảnh ghi lại cảnh tượng với một số người đang tụ tập xung quanh một người đang nằm trên mặt đất. 

Một đoạn video trên mạng xã hội cho thấy Peter R. de Vries nằm trên đường với máu chảy trên mặt. Hãng tin CNN cho hay, trước khi bị ám hại, Peter R. de Vries - người có thâm niên ở Hà Lan trong việc điều tra các vụ án và dẫn chương trình tội phạm trên kênh truyền hình riêng trong gần hai thập niên và cho biết ông thường xuyên nhận được những lời đe dọa giết người.

Sau vụ xả súng, Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte và Bộ trưởng Tư pháp Hà Lan Ferdinand Grapperhaus đã tổ chức một cuộc họp khẩn cấp với các cơ quan an ninh. 

“Đây là một cuộc tấn công nhằm vào một nhà báo dũng cảm và cùng với đó là một cuộc tấn công vào nền báo chí tự do”, ông Mark Rutte nói. Trong khi đó, Femke Halsema, Thị trưởng Amsterdam, đã gọi Peter R.de Vries là “anh hùng dân tộc của tất cả chúng ta” tại một cuộc họp báo, đồng thời mô tả vụ tấn công là một “tội ác tàn bạo, hèn nhát”.

Nhà báo nổi tiếng Peter R.de Vries đã bị ám sát ngay giữa đường phố Amsterdam ảnh: Getty.

Cảnh sát đã bắt giữ 3 người, một trong số đó có thể là “tay súng khả dĩ”, nhưng không cung cấp thêm thông tin nào về các nghi phạm hay bình luận về động cơ. 

Mãi đến chiều tối 8-7, tờ De Telegraaf mới dẫn “các nguồn thạo tin” cho hay, một người đàn ông 21 tuổi khác bị bắt vì vụ tấn công nhà báo Peter R.de Vries ở Amsterdam, được xác định là rapper Delano G. đến từ Rotterdam. 

Theo nguồn tin của De Telegraaf, Delano G. có tiền án và bị tình nghi là kẻ xả súng. De Telegraaf cũng xác định Delano G. là em của một trong hai nghi phạm bị bắt trên đường cao tốc A4 sau vụ xả súng. Tờ báo này cũng khẳng định, rapper 21 tuổi có một ngôi nhà ở Passewaaij, Tiel. 

Cảnh sát đã đột kích ngôi nhà này vào sáng 7-7 và phát hiện nhiều bằng chứng mới. Hãng GeenStijl thì thông tin rằng Delano G. đã xuất hiện trong chương trình hip hop 101Barz của BNNVARA vào năm 2018 và ngay sau khi rapper này bị bắt, đài truyền hình đã xóa video có hình ảnh của anh ta khỏi trang web.

Cùng bị bắt với Delano G. còn có một người đàn ông khác (35 tuổi) được giới truyền thông xác định là Kamil Pawel E. Người này đến từ Ba Lan, sống tại làng Gelderland, Maurik cùng với vợ và con. Kamil Pawel E đã bị bắt ở Maurik vào tuần trước vì đưa ra những lời đe dọa nhằm vào nhà báo Peter R.de Vries nhưng sau đó được thả. 

Kênh tin tức Ba Lan TVN24 đưa tin rằng có một lệnh bắt khẩn cấp đối với Kamil Pawel E. ở Ba Lan vì tham gia các vụ trộm cướp. Ngôi nhà ở Maruik của Pawel E. cũng bị cảnh sát đột kích. 

"Điều này gây ra tình trạng bất ổn trong cộng đồng. Chúng tôi không quen với việc có kẻ giết người ở đây. Đầu tiên, chúng tôi bị sốc trước tin tức về vụ tấn công. Cú sốc thứ hai là một trong những nghi phạm đến từ thành phố này", thị trưởng Josan Meijers của Buren, đô thị bao gồm làng Gelderland nói với hãng ANP. Hai nghi phạm còn lại vẫn chưa được công bố danh tính.

Natalie Hollaway - cô bé người Mỹ bị mất tích được Peter R.de Vries làm nhiều chương trình và tham gia vào cuộc điều tra về vụ mất tích của cô .

Tội ác chống lại báo chí

Thực tế, đây không phải là lần đầu tiên Hà Lan chứng kiến một nhân vật nổi tiếng bị tấn công ở nơi công cộng. Năm 2004, nhà làm phim Theo van Gogh đã bị đâm chết ở Amsterdam, một vụ việc làm xói mòn hình ảnh của Hà Lan về một đất nước hòa bình, khoan dung vào thời điểm đó. 

Năm 2002, chính trị gia cực hữu Pim Fortuyn cũng bị ám sát vài ngày trước cuộc tổng tuyển cử. Còn trong hơn một thập kỷ qua, Amsterdam cũng như các thành phố khác của Hà Lan đã trở thành hiện trường của nhiều vụ xả súng – nơi các băng nhóm tội phạm thanh toán lẫn nhau hoặc bắn giết những người can thiệp, điều tra công việc của chúng. 

Cảng Rotterdam gần đó là một trong những cửa ngõ quan trọng để các băng nhóm tội phạm nhập khẩu cocaine vào châu Âu và Hà Lan đang là nước đi đầu trong việc sản xuất bất hợp pháp amphetamine cùng ma túy đá...

Minke Heino, người tình cờ đi qua hiện trường vụ án vào tối 6-7 nói: “Bình thường những tên tội phạm đó giết nhau, nhưng bây giờ chúng đang giết các luật sư và nhà báo”. 

Charles Michel, Chủ tịch Hội đồng Châu Âu cũng nói trên tweet: “Đây là một tội ác chống lại báo chí và một cuộc tấn công vào các giá trị dân chủ, pháp quyền của chúng ta. Chúng ta sẽ "không ngừng tiếp tục bảo vệ quyền tự do báo chí”. 

Còn Tom Gibson, đại diện cho Ủy ban bảo vệ nhà báo (CPJ) tại Liên minh châu Âu (EU) thì kêu gọi các nhà chức trách nhanh chóng tìm ra thủ phạm. 

Cùng quan điểm với Thomas Bruning, Thư ký của Hiệp hội các nhà báo Hà Lan, Paul Vugts, một phóng viên chuyên điều tra tội phạm của tờ báo Het Parool ở Amsterdam, người đã sống dưới sự bảo vệ đặc biệt của cảnh sát trong năm 2017 và 2018 bày tỏ: “Nhiều nhà báo liên quan đến các cuộc điều tra tội phạm đã bị bắn hoặc bị giết. Peter muốn tất cả chúng ta giữ cái đầu lạnh và tiếp tục làm việc".

Peter R.de Vries - nạn nhân của sự trả thù?

Năm nay 64 tuổi, Peter R.de Vries là một nhà báo điều tra và phóng viên chuyên tin tội phạm người Hà Lan. Chương trình truyền hình của ông mang tên Peter R. de Vries, misdaadversldowver (Người đưa tin tội phạm) (1995-2012) đã đưa tin về các vụ án nổi tiếng và lập kỷ lục xem truyền hình ở Hà Lan. 

Năm 2005, Peter R.de Vries từng thành lập đảng chính trị của riêng mình và bị giải tán ngay sau đó. Theo báo chí Hà Lan, Peter R.de Vries trưởng thành từ vai trò phóng viên của nhật báo De Telegraaf ở The Hague và sau đó là ở Amsterdam. 

Năm 1987, ông trở thành Tổng biên tập của tuần báo Aktueel, nơi sau này ông chuyển thành tạp chí điều tra tội phạm. Từ những năm 1990, Peter R.de Vries từng là một nhà báo điều tra tội phạm độc lập. Vì thế ông được cho là có rất nhiều kẻ thù.

Peter R.de Vries từng điều tra vụ giết Christel Ambrosius và tiết lộ rằng Mabel Wisse Smit hiểu rõ trùm ma túy Klaas Bruinsma hơn những gì cô ta đã thừa nhận trước đó. 

Một vụ án quan trọng khác trong chương trình của ông là một chiếc đĩa mềm được tìm thấy chứa thông tin chi tiết từ nghiên cứu của AIVD, cơ quan mật vụ Hà Lan về vụ ám sát chính trị gia Pim Fortuyn… 

Ông đã viết hai cuốn sách dựa trên các cuộc điều tra của mình. Đầu tiên là De zaak Heineken (Vụ án Heineken năm 1983), phát hành cùng năm với vụ bắt cóc và De ontvoering van Alfred Heineken (Vụ bắt cóc Alfred Heineken năm 1987) - một cuốn tiểu thuyết dưới góc nhìn của Cor van Hout dựa trên các cuộc phỏng vấn mà Peter R.de Vries thực hiện với Van Hout và Holleeder trong khoảng thời gian 4 tuần trong lần bị bắt giữ tại khách sạn ở Évry, Essonne năm 1986. 

Cuốn tiểu thuyết sau đó được chuyển thể thành bộ phim “Bắt cóc Freddy Heineken” (2015) với sự tham gia của Anthony Hopkins trong vai Freddy Heineken. Năm 1994, Peter R.de Vries đã gây sốc khi lần ra Frans Meijer, một trong những kẻ tham gia vụ bắt cóc, đang lẩn trốn ở Paraguay.

Hiện trường vụ án nơi nhà báo Peter R.de Vries bị ám sát.

Nửa đầu năm 2006, Peter R.de Vries và Wim Dankbaar đã sản xuất một bộ phim đặc biệt dài hai tiếng rưỡi về vụ ám sát Tổng thống Mỹ John F. Kennedy năm 1963. Ông đã dành hai tuần ở Texas để nói chuyện với các cựu nhân viên CIA và FBI cũng như bạn gái cũ của Lee Harvey Oswald. 

Một trong những đối tượng phỏng vấn, James Files, nói rằng hắn là tay súng chịu trách nhiệm lấy mạng ông Kennedy. Các hồ sơ mâu thuẫn với phát hiện của Ủy ban Warren và cho rằng CIA và mafia có liên quan đến vụ ám sát. 

Đến cuối năm 2006, Peter R.de Vries lại ra một chương trình trong đó buộc tội Joran van der Sloot, một trong những nghi phạm chính trong vụ mất tích của Natalee Holloway ở Aruba năm 2005. Và với cuộc điều tra này, ông đã giành được giải Emmy quốc tế ở hạng mục các vấn đề thời sự vào năm 2008.

Tờ báo Algemeen Dagbladreported cho biết, ngày 31-1-2008, Peter R.de Vries nói với giới truyền thông rằng ông biết chuyện gì đã xảy ra trong trường hợp của Natalee Holloway và đã chia sẻ những phát hiện của mình với cảnh sát. 

Vài ngày sau, một đoạn video được phát sóng trên truyền hình Hà Lan cho thấy Joran van der Sloot hút cần sa và thừa nhận có mặt trong cái chết của Natalee Holloway. Chương trình đã được 7 triệu khán giả ở Hà Lan theo dõi và là chương trình phi thể thao phổ biến nhất trong lịch sử truyền hình Hà Lan. Công tố viên ở Aruba xác định video có thể chấp nhận được, nhưng bằng chứng được cho là không đủ để yêu cầu bắt giữ lại Joran van der Sloot.

Tháng 11-2008, Peter R.de Vries lại tiếp tục phát sóng cảnh quay bí mật về việc Joran van der Sloot đang chuẩn bị cho vụ buôn bán tình dục phụ nữ Thái Lan ở Bangkok. 

Joran van der Sloot kiếm được 13.000 USD cho mỗi phụ nữ bị bán vào động mại dâm ở Hà Lan và sử dụng bí danh "Murphy Jenkins" để trốn tránh chính quyền Thái Lan. Sau đó, Joran van der Sloot thú nhận rằng những việc anh ta làm là để gây ấn tượng với Van der Eem – một kẻ buôn bán ma túy khét tiếng.

Tháng 9- 2010, Peter R.de Vries đến Lima, Peru cùng với đoàn truyền hình của mình và Beth Holloway - mẹ của Natalie Holloway để thăm nhà tù Miguel Castro Castro, nơi Joran van der Sloot đang bị giam giữ trong khi chờ xét xử về tội giết Stephany Tatiana Flores Ramírez. 

Theo luật sư Maximo Alonso Altez Navarro của Joran van der Sloot, cuộc gặp với Holloway diễn ra "chưa đầy một phút" và Joran van der Sloot nói rằng không thể nói chuyện với bà ấy. 

Sau đó, Peter R.de Vries và nhóm rời Peru đến Panama và đến Aruba để làm một bộ phim tài liệu về vụ mất tích của Natalie Holloway, được chiếu trên truyền hình Hà Lan, với sự hợp tác của các công tố viên đang điều tra Joran van der Sloot…

Báo chí Hà Lan khẳng định, trong suốt chặng đường sự nghiệp của mình, Peter R.de Vries đã tham gia nhiều cuộc điều tra khó khăn và giúp tìm ra sự thật nhiều vụ việc rắc rối. 

Từ năm 2017, Peter R.de Vries và con trai Royce de Vries đã thành lập văn phòng luật sư tại Diemen  ở phía Đông Nam Amsterdam). Trong văn phòng luật sư, ông giữ vai trò Giám đốc và từng là cố vấn cho một nhân chứng quan trọng trong một phiên tòa xét xử nhiều vụ giết người được cho là do một tổ chức tội phạm gây ra. 

Gần đây nhất, ông đã đưa tin về phiên tòa xét xử Ridouan Taghi – kẻ bị cáo buộc là thủ lĩnh của băng đảng buôn bán ma tuý. Tên này là người Hà Lan gốc Maroc, đã bị bắt ở Dubai vào năm 2019 và là bị cáo chính trong vụ án giết người ở Amsterdam năm 2019. 

Luật sư Derk Wiersum, đại diện cho một nhân chứng, được gọi là Nabil B. - người mà Peter R.de Vries đang cố vấn và bảo vệ an toàn cho biết, anh trai của nhân chứng là Reduan B. cũng bị bắn chết vào năm 2018.