Vụ ám sát tại Moskva: Đòn trả thù của những kẻ cực hữu?

Sáng ngày 12/4 vừa qua, khi thẩm phán Chuvashov vừa bước chân ra khỏi căn hộ của mình tại số nhà 24, ngõ Strelbisenski, một tên sát thủ đã chờ sẵn ngay tại lối vào, nã vào người ông hai phát đạn rồi chuồn ngay khỏi hiện trường. Thẩm phán Chuvashov đã chết ngay tại chỗ sau khi phải nhận một viên đạn vào đầu và một viên khác vào ngực.

Hàng xóm sau khi nghe thấy tiếng súng nổ đã gọi điện cho cảnh sát. Những nhân chứng trên cho biết, tiếng súng nổ tương đối nhỏ, chứng tỏ tên sát thủ đã sử dụng vũ khí lắp bộ phận giảm thanh. Nhờ hệ thống camera quan sát đặt tại khu nhà, các nhà chức trách đã có trong tay những chi tiết đầu tiên - thủ phạm là một người đàn ông từ 25-30 tuổi, mặc quần jeans màu xanh, nhưng khuôn mặt tối mờ khó có thể nhận dạng.

Theo đại diện Tòa án thành phố Moskva, thẩm phán Eduard Chuvashov chuyên trách việc xem xét những vụ án hình sự liên quan tới những loại tội phạm nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng. Trước đó, Chuvashov đã không ít lần nhận được những lời đe dọa, trong đó có cả những cảnh báo trên các diễn đàn Internet của các tổ chức cực hữu.

Giới chức tòa án đã đề nghị Chuvashov nên nhờ tới sự giúp đỡ của cơ quan bảo vệ liên bang, nhưng ông này đã từ chối. Theo các cơ quan hành pháp Moskva, cần phải có thời gian điều tra trước khi có thể khẳng định chắc chắn vụ ám sát có sự dính líu của các băng nhóm phát xít mới.

Với vai trò thẩm phán hình pháp tại Tòa án thành phố Moskva, Chuvashov đảm trách việc xem xét các hồ sơ hình sự ở cấp độ đầu tiên. Ông đã và đang trực tiếp thụ lý rất nhiều vụ án đình đám gây sự chú ý. Hồi tháng 11/2008, chính thẩm phán Chuvashov đã đưa ra phán quyết cuối cùng về vấn đề kéo dài thời gian bắt giữ Trung tướng Alexander Bulbov thuộc Cơ quan Chống ma túy liên bang vì những tội danh lạm dụng quyền hạn, nhận hối lộ và nghe trộm điện thoại trái phép. Kết quả là viên tướng biến chất này đã bị giam giữ thêm một thời gian, trước khi được chính thức trả tự do vào tháng 11/2009.

Vào đúng ngày định mệnh của mình, Chuvashov đã có lịch xem xét lại hồ sơ vụ án về cựu nhân viên Bộ Nội vụ Vladimir Belashev, kẻ mà vào năm 2003 bị khẳng định là thành viên nhóm khủng bố "Revvoensovet". Chính băng nhóm này vào năm 2003 đã tổ chức đánh bom hai tượng đài Vua Nikolay II, với âm mưu đổ lỗi cho Đảng Cộng sản Nga.

Belashev sau khi phải nhận bản án 10 năm  rưỡi tù đã kiên quyết phủ nhận tội trạng của mình. Ông ta còn nộp đơn kiện lên Tòa án nhân quyền châu Âu. Với tác động của cơ quan này, Tòa án tối cao LB Nga đã giao cho Tòa án thành phố Moskva xem xét lại vụ án này, mà Chuvashov là người trực tiếp đảm nhiệm.

Tuy nhiên, Thẩm phán Chuvashov vẫn nổi tiếng hơn cả với những phiên tòa xét xử những phần tử cực hữu theo tư tưởng phát xít mới. Đáng chú ý nhất là vụ xét xử nhóm đầu trọc có tên "Những con sói trắng" với tội danh sát hại 11 người vì nguyên nhân hằn thù dân tộc. Phiên tòa trên đã nhận được sự đồng tình rộng rãi của công luận. Kết quả là đến tháng 2 vừa rồi, các bị cáo đã phải nhận sự trừng phạt nghiêm khắc với các mức án từ 6,5 đến 23 năm tù.

Vị thẩm phán này còn tham gia vào xem xét hồ sơ vụ án về các băng nhóm cực hữu của những tên trùm Arthur Ryno, Pavel Skachevski và Roman Kuzin. Ryno và Skachevski dù đang ở tuổi vị thành niên nhưng đã phải nhận bản án nghiêm khắc nhất có thể là 10 năm tù. Còn kẻ đồng phạm Kuzin do lớn tuổi hơn phải nhận mức án tới 20 năm tù.

Những đối tượng cực hữu trong băng nhóm Arthur Ryno và Pavel Skachevski đã phải nhận những bản án nghiêm khắc từ thẩm phán Chuvashov.

Trong những phiên tòa kiểu này, Thẩm phán Chuvashov luôn thể hiện được tính nguyên tắc trước khi đưa ra những mức án nghiêm khắc nhất đối với những tên sát nhân nhỏ tuổi, sẵn sàng giết người vì những quan điểm cực hữu mù quáng. Chính vì vậy, tên tuổi của ông đã được nhắc tới thường xuyên trên nhiều trang web của những kẻ theo đường lối dân tộc chủ nghĩa.

Còn một chi tiết đáng chú ý khác, khi chỉ vài tuần trước khi xảy ra vụ ám sát, tại một trong những diễn đàn của các phần tử cực hữu trên mạng, nhiều kẻ đã bày tỏ ý kiến cho rằng Eduard Chuvashov "đáng phải giết", kèm theo đó là địa chỉ nhà riêng của ông được tung lên mạng.

Nhiều chuyên gia độc lập cho rằng, tất cả những giả thuyết trên vẫn chưa thể giúp làm rõ điều gì. Một mặt, không thể phủ nhận việc Thẩm phán Chuvashov đã gây ra không ít sự hận thù trong hàng ngũ những kẻ cực hữu theo quan điểm dân tộc chủ nghĩa. Nhưng mặt khác,  cũng phải nhìn nhận rằng, từ việc tung ra những bình luận giận dữ trên YouTube cho đến quyết định kiếm một khẩu súng để bắn người vẫn còn một khoảng cách không phải là nhỏ.

Với một người như Chuvashov - là thẩm phán của tòa án chính tại thủ đô, có đặc thù nghề nghiệp rất dễ "tích lũy" thêm nhiều kẻ thù - những động cơ thúc đẩy vụ sát nhân rất có thể không nằm trong phạm trù tư tưởng, mà có thể bắt nguồn từ những lý do "đời thường" hơn.

Công chúng nước Nga đang hy vọng các điều tra viên cần tiếp cận vấn đề theo quan điểm thật tỉnh táo và khách quan để có thể lần ra những kẻ đã sát hại thẩm phán Chuvashov