Ấn Độ: Phiên bản Prism của NSA

Chương trình của Ấn Độ - gọi là Hệ thống Giám sát Trung ương (CMS) - có nhiệm vụ giám sát các thông điệp văn bản điện tử, sự giao tiếp truyền thông - xã hội cũng như các cuộc gọi điện thoại và hơn trăm triệu người dùng Internet hiện nay ở nước này.

Dự án CMS - do Trung tâm Phát triển công nghệ thông tin Ấn Độ (C-DOT) thực hiện - giúp các cơ quan thực thi pháp luật trong nước tiết kiệm được nhiều thời gian và làm việc hiệu quả hơn, theo báo cáo hằng năm của Bộ Viễn thông Ấn Độ. Những yêu cầu của CMS bao gồm nghe lén trong thời gian thực, ghi âm, lưu trữ, phân tích và nhận diện giọng nói.

Meenakshi Ganguly, Giám đốc khu vực Nam Á của Tổ chức Giám sát nhân quyền (HRW), cho rằng chính quyền Ấn Độ hiện nay đang "mở đường cho những hành vi xâm phạm đời tư" của công dân.

Người dân Ấn Độ đang bị giám sát trong hệ thống CMS.

Mọi người không lạ gì chế độ giám sát và kiểm duyệt của chính quyền Ấn Độ - những cuốn sách hay bài hát ở nước này thường xuyên bị ngăn cản và cấm phát hành. Theo danh sách của Google, trong năm nay Ấn Độ chỉ đứng thứ hai sau Mỹ với 4.750 yêu cầu tiết lộ dữ liệu người dùng Internet (tăng 52% so với hai năm trước đó) và những yêu cầu xóa bỏ dữ liệu tăng 90% so với năm 2012. Những yêu cầu đó thường được thông qua cảnh sát hay lệnh tòa án, song hệ thống CMS mới sẽ không đòi hỏi tiến trình pháp lý như thế nữa. Số công dân Internet của Ấn Độ dự kiến sẽ tăng gấp 3 lần - tức 330 triệu vào năm 2016, theo một báo cáo mới nhất của chính quyền nước này.

Ganguly nhận định: "Khi các chính quyền trên thế giới ra tay kiểm soát sức mạnh của phương tiện truyền thông xã hội thì điều đó sẽ mở đường cho những cuộc biểu tình tự phát trên đường phố và càng đẩy chương trình giám sát (Internet) đi xa hơn nữa". Trong khi đó, Ấn Độ hiện nay chưa có luật chính thức bảo vệ đời tư công dân để có thể ngăn cấm những hoạt động giám sát tùy tiện. Những người chỉ trích lên án hệ thống mới CMS không chỉ "xâm phạm đời tư và trao quyền hạn quá mức cho lực lượng an ninh" mà còn có tác dụng ngược về vấn đề an ninh quốc gia.

Trong tiến trình thu thập dữ liệu để theo dõi hoạt động tội phạm, bản thân dữ liệu cũng có thể trở thành mục tiêu tấn công cho bọn khủng bố và tội phạm; Sunil Abraham - Giám đốc điều hành Trung tâm Internet và Xã hội Ấn Độ - gọi đó là "hũ mật" ngon lành! Theo Abraham, CMS có thể phá hoại ngầm các thị trường tài chính do gây phương hại đến lòng tin, các bí mật thương mại và tài sản trí tuệ.

Khu giới thiệu sản phẩm của C-DOT trong một hội chợ công nghệ ở Ấn độ.

An ninh quốc gia được tuyên bố là lý do cho sự tồn tại của CMS nhưng không ai có thể nói được hệ thống có giúp chính quyền Ấn Độ ngăn chặn hiệu quả hoạt động khủng bố hay không. Ấn Độ cũng có sự kiện ngày 11-9 như nước Mỹ - đó là những vụ tấn công khủng bố liên hoàn đẫm máu ở thành phố Mumbai năm 2008.

Nói về thảm họa này, chính quyền Ấn Độ được các cơ quan tình báo nước ngoài thông tin về âm mưu tấn công nhưng họ đã không có hành động gì để ngăn chặn điều đó xảy ra. Do đó, Anja Kovacs ở Dự án Dân chủ Internet (IDP) nhận định "đó là thực tế chứng minh việc thu thập dữ liệu với số lượng khổng lồ không hẳn có thể bảo vệ người dân an toàn hơn".

CMS do C-DOT đảm nhận sẽ giám sát khoảng 900 triệu điện thoại di động cũng như điện thoại cố định và 160 triệu người dùng Internet trong thời gian thực. Điều đó có nghĩa là các cơ quan chính quyền Ấn Độ giám sát được bất cứ cuộc nói chuyện nào qua điện thoại di động hay cố định, SMS, fax, truy cập Internet, các mạng xã hội, tìm kiếm trên Internet và email.

Hiện nay, hai cơ quan tình báo Ấn Độ là IB và RAW cùng với 7 cơ quan chính quyền khác và Bộ Nội vụ được phép sử dụng hệ thống CMS. Ngoài ra, chính quyền Ấn Độ cũng yêu cầu các công ty viễn thông quốc tế đang hoạt động ở nước này tham gia CMS - bắt đầu với Sing Tel của Singapore, AT&T Inc. và Verizon Communicationa Inc. của Mỹ, BT Group PLC và Vodafone Group PLC của Anh, cũng như Telstra Corp. Ltd của Australia.

C-DOT là trung tâm phát triển công nghệ viễn thông của Ấn Độ, được thành lập vào tháng 8/1984, nhằm đáp ứng nhu cầu kết nối Internet của người dân nước này. Trong những năm đầu mới thành lập, C-DOT đã làm một cuộc cách mạng viễn thông ở các vùng nông thôn Ấn Độ, mở ra cơ hội cho người dân được kết nối toàn cầu.

Trong quá trình phát triển, C-DOT đã xây dựng được cơ sở hạ tầng quy mô với những trang thiết bị hiện đại bắt kịp xu hướng phát triển thông tin của thế giới. C-Dot đã phát triển được các sản phẩm trong lĩnh vực quang học, vệ tinh và giao tiếp không dây. Nhân lực của C-DOT cũng bao gồm đội ngũ những kỹ sư tài năng