Bê bối của Cơ quan tình báo Colombia trong vụ "Megateo" trốn thoát

Đối với nhiều người, sự kiện này chỉ có thể so sánh với vụ đánh bom xe hơi theo lệnh của Pablo Escobar năm 1989 phá hủy trụ sở của DAS, giết chết hơn 100 người và làm bị thương 200 người khác. Tuy nhiên, những sự kiện bao quanh vụ thảm sát Hacari đã bộc lộ một yếu tố trầm trọng hơn vụ tấn công khủng bố của Pablo Escobar – đó là sự phản bội.

Sau khi vụ thảm sát xảy ra, người ta bắt đầu nghi ngờ (mà nay đã là điều chắc chắn) một số đặc vụ phản bội DAS. Bằng chứng mới nhất là tháng 7/2008, DAS đã bắt giữ “Megateo” rồi sau đó tạo điều kiện cho tội phạm chạy trốn. Nguồn tin báo chí cho biết trong những ngày cuối cùng của tháng 7/2008, đặc vụ của DAS đã bắt được “Megateo” cùng với vệ sĩ của ông ta. Sau đó bà Maria del Polar Hurtado, Giám đốc DAS, xác nhận thông tin “Megateo” đã trốn thoát với tờ Semana nhưng yêu cầu tờ báo không tiết lộ những thông tin chi tiết xung quanh vụ việc.

Có 2 cách giải thích “chính thức” về việc đặc vụ DAS giúp cho “Megeteo” bỏ trốn. Thứ nhất, theo nguồn tin DAS cung cấp cho tờ Semana, khi “Megateo” được chở từ một khu vực gần Ocana đến Cucuta, phạm nhân đã nhảy khỏi xe và biến mất trong đám bụi rậm. Trong khi đó, 2 đặc vụ DAS áp tải phạm nhân không đuổi theo và cũng không nổ phát súng nào vì... súng của họ đều bị kẹt đạn!

Cách giải thích thứ 2 cũng chưa từng có tiền lệ. Sau khi bị DAS bắt giữ, “Megateo” và vệ sĩ của ông ta bị còng tay ngồi sau xe và khi đến một điểm dọc đường giữa Ocana và Cucuta thì cửa sau xe bỗng nhiên bật mở tạo điều kiện cho phạm nhân trốn thoát. Ngoài ra, nguồn thông tin từ DAS cũng cho biết, mặc dù vệ sĩ của “Megateo” đã được áp giải đến trụ sở cơ quan tình báo nhưng 2 ngày sau người này đã biến mất khỏi nơi đó. 

Các đặc vụ DAS tại đám tang đồng đội trong vụ thảm sát Hacari.

Vụ trốn thoát lạ lùng của “Megateo” không là sự kiện duy nhất gây nỗi ám ảnh về sự phản bội của một số đặc  vụ DAS trong nội bộ cơ quan nhiều tai tiếng này của Colombia. Vào cuối năm 2005, dưới thời của tân Giám đốc DAS là Andres Penate, “Megateo” là một trong những mục tiêu săn đuổi của DAS.

Trong vai trò lãnh đạo  EPL, “Megateo” kiểm soát phần lớn thị trường ma túy trong vùng Cataumbo ở Norte de Santander. Cùng liên minh với FARC và các phe phái bán quân sự khác, ông ta là người kiểm soát vùng đất chiến lược này. “Megateo” sử dụng sức mạnh riêng của mình để thâm nhập và mua chuộc tuyệt đại đa số các cơ quan chính phủ trong vùng Cataumbo.

Andres Penata quyết định bắt giữ “Megateo” và một chiến dịch được tiến hành sau vài tháng lên kế hoạch tỉ mỉ. Tuy nhiên, giám đốc của DAS lúc bấy giờ không hề biết rằng “Megateo” đã biết trước mọi chi tiết của chiến dịch. Thậm chí “Megateo” còn biết những thám tử và binh sĩ của chiến dịch đặc biệt đang ngồi trong chiếc xe chống đạn. Chính vì vậy mà ông ta cho sử dụng lượng chất nổ mạnh hơn bình thường để tấn công chiếc xe này.

Sau vụ thảm sát Hacari, các nhà điều tra bắt đầu tiết lộ rằng “Megateo” có thể đã được cảnh báo bởi người bên trong của DAS. Những cuộc điều tra ban đầu xác định 2 nghi phạm, trong đó một người là thám tử của DAS nhưng danh tính người nay không được tiết lộ vì lý do cuộc điều tra còn đang tiến hành.  Nghi phạm thứ hai là một đại tá quân đội. Cuộc điều tra đã phát hiện hàng trăm giờ nói chuyện qua điện thoại giữa vị đại tá này (cũng được giấu tên) với người của “Megateo”. Vào cuối năm 2008, vị đại tá này đã bị sa thải khỏi quân đội vì có sự liên lạc với EPL.

Trong quá khứ, các thám tử của DAS từng bị buộc tội có quan hệ với phe bán quân sự cánh hữu, các trùm ma túy, cũng như bọn tội phạm có tổ chức khác. Trong tháng 10/2005, báo chí Colombia đã công bố mội dung một băng ghi âm tiết lộ cuộc nói chuyện giữa Enrique Ariza, Giám đốc Cơ quan Tình báo đặc biệt SIC, và các thám tử của DAS bàn về kế hoạch lập ra một đơn vị tình báo được các nhóm bán quân sự bất hợp pháp tài trợ. Sau vụ việc này, Jorge Noguera, Giám đốc DAS, phải từ chức và phải hầu tòa.

Ngày 22/2/2007, Noguera bị bắt giữ và bị buộc tội có liên quan đến các nhóm bán quân sự. Nhưng đến ngày 11/6/2008, Tòa án tối cao Colombia ra lệnh thả Jorge Noguera vì thiếu thủ tục pháp lý. Tuy nhiên, Noguera sắp tới vẫn phải ra tòa để trả lời về những tội trạng của mình. Những vụ bê bối của DAS không chỉ dừng lại ở đó.

Ngày 24/10/2008, bà Maria del Pilar Hurtado, lãnh đạo DAS, buộc phải rời bỏ chức vụ vì có những sự buộc tội DAS nghe lén Thượng nghị sĩ  Gustavo Petro và các đối thủ chính trị thuộc cánh tả khác của Tổng thống Alvaro Uribe. Sự kiện gây chấn động chính trường Colombia này được gán cho tên gọi là vụ “Watergate của Colombia”.

Sau khi bà Hurtado buộc phải từ chức Tổng thống Uribe chỉ định Phó giám đốc Joaquin Polo Montalvo lên thay thế