Cái chết đáng ngờ của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Turgut Ozal

Cáo phó chính thức cấp nhà nước do Phó tổng thống Suleyman Demirel ký ngày 19/4/1993, thông báo Tổng thống thứ 8 của Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ Turgut Ozal từ trần tại nơi làm việc vào ngày 17/4 vì chứng nhồi máu cơ tim.

Nhưng theo nguồn tin của gia đình Tổng thống thì sau khi dự buổi tiếp tân ở Đại sứ quán Cộng hòa Bulgaria tại thủ đô Ankara, nhân dịp khai mạc cuộc triển lãm của họa sĩ Vejdi Rashidov (nay là Bộ trưởng Bộ Văn hóa Bulgaria), T. Ozal trở về dinh Tổng thống là nơi cư ngụ cùng gia đình trong trạng thái mỏi mệt. Đệ nhất phu nhân Semra Ozal hỏi xem chồng đã uống gì trong bữa tiệc khi nghe ông than chóng mặt, liền được trả lời là do chứng áp huyết cao nên không đụng tới rượu bia, mà chỉ uống một cốc nước chanh đóng chai do ai đó đưa tận tay. Bản thân Tổng thống T. Ozal cũng không nhớ chính xác người mời ông dùng nước giải khát, bởi lượng người có mặt quá đông. Sau đó vị nguyên thủ quốc gia được đưa đi cấp cứu và đã trút hơi thở cuối cùng tại bệnh viện.

Ngay sau khi Tổng thống T. Ozal mất đã dấy lên nghi vấn, rằng ông bị đầu độc từ những phần tử quá khích muốn cản trở các đường lối cải cách vĩ mô do T. Ozal đề xướng, nhất là trong vấn đề ban hành quyền tự trị cho người Kurd để tránh cuộc xung đột sắc tộc kéo dài, cũng như tiến hành cổ phần hóa nhiều doanh nghiệp nhà nước đụng chạm đến quyền lợi của các nhóm lợi ích.

Cách đây 6 năm, Viện Công tố Ankara từng mở cuộc điều tra về cái chết đáng ngờ của cố Tổng thống T. Ozal, nhưng sau 3 tháng triển khai đành phải đình hoãn vì thiếu bằng chứng đáng thuyết phục. Giữa năm 2010, em ruột của T. Ozal là dân biểu thuộc đảng Dân chủ (DP) kiêm nhà văn nổi tiếng Korkut Ozal đã cho phát hành cuốn sách có tựa đề "Devlet Sirri" (Nhà nước bí mật), đoan chắc anh trai mình đã bị ngộ độc trong buổi tiếp tân nhưng loại trừ sự liên can của phía Bulgaria.

Đồng thời tác giả cuốn sách cũng khẳng định nếu như những bí ẩn xoay quanh cái chết của Tổng thống T. Ozal được phanh phui, ắt sẽ gây chấn động chính trường Thổ Nhĩ Kỳ. Cuối cùng, K. Ozal cáo buộc thành phần dân tộc chủ nghĩa trong Ergenekon, một tổ chức ngầm dạng "siêu nhà nước" chuyên với việc gây xáo trộn hòng lật đổ các chính quyền hợp pháp đã gây ra cái chết của anh trai mình.

Còn theo một nguồn tin thân cận với Ủy ban đặc biệt của Nghị viện Thổ Nhĩ Kỳ, thì các thành viên ủy ban quyết định sẽ tới nhà riêng gặp cựu Tổng thống S. Demirel 88 tuổi là người kế nhiệm T. Ozal, hòng xác định lý do trì hoãn việc thông báo tức thời về cái chết của T. Ozal khi ấy, cũng như vì sao không tiến hành phẫu thuật pháp y truy tìm căn nguyên đột tử của người đứng đầu nhà nước.

Thể theo nguyện vọng của cựu đệ nhất phu nhân S. Ozal, cũng như yêu cầu khẩn thiết từ Thượng nghị sĩ Ahmed Ozal đồng thời là con trai của cố Tổng thống T. Ozal, các nhà điều tra sẽ cho khai quật mộ phần của nhà lãnh đạo xấu số, tiến hành xét nghiệm pháp y và kiểm tra mẫu tóc để làm sáng tỏ nguyên nhân cái chết.

Chính khách cự phách kiêm lãnh đạo DP T. Ozal từng đảm nhiệm chức vụ Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ trong 6 năm liền từ 1983-1989, trước khi đắc cử chức Tổng thống vào đầu tháng 11/1989 trong nhiệm kỳ kéo dài 7 năm theo luật định (tới năm 2007 giảm xuống còn 5 năm). Cái chết đáng ngờ giữa nhiệm kỳ của ông đã chấm dứt những hoài bão còn dang dở, hàng trăm nghìn người đã tham dự lễ mai táng cấp nhà nước dành cho Tổng thống T. Ozal tại thành phố Istanbul.

T. Ozal được chôn bên cạnh lăng mộ của Adnan Menderes (1899-1961), vị Thủ tướng dân cử đầu tiên dưới thể chế cộng hòa. Được biết, tại Thổ Nhĩ Kỳ hiện tồn tại 3 lăng mộ của 3 nhà lãnh đạo chính trị nổi tiếng trong thời hiện đại. Đó là T. Ozal, A. Menderes và Mustafa Kemal Ataturk (1881-1938), vị Tổng thống thứ nhất cũng là người sáng lập Nhà nước Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ