Hai nhân viên tình báo Pháp bị bắt cóc tại Somali
Vụ bắt cóc này ngày càng ẩn chứa nhiều uẩn khúc và có thể vì động cơ chính trị, nhất là sau khi phía Pháp cho biết hai người này không phải là nhà báo như thông tin ban đầu mà họ là các chuyên gia về những vấn đề an ninh sang làm cố vấn cho Chính phủ Somali, thực chất đây là 2 điệp viên thuộc Cục Tình báo nước ngoài của Pháp.
Khách sạn Sahafi nổi tiếng là nơi tiếp nhận các nhà ngoại giao nước ngoài và cũng là nơi tá túc của nhiều quan chức Chính phủ Somali. Một số trong đó cũng có mặt tại khách sạn này vào thời điểm nhóm bắt cóc tấn công và mang đi 2 người Pháp.
Theo nhiều nhân chứng có mặt tại hiện trường thì những kẻ bắt cóc, mang quân phục của quân đội, điều này thường thấy tại Somalia, sau khi đe dọa nhóm người gác cửa đã xông thẳng vào phòng của 2 mật vụ người Pháp. Sau đó, chúng khống chế 2 người này và đẩy họ lên một chiếc xe mui kín đi về hướng chợ Bakara, một trong những cứ điểm của các nhóm khủng bố Hồi giáo tại thủ đô Mogadiscio. Tại Somali, mọi thông tin của chính phủ có vẻ như ngay lập tức bị một nguồn tin chính thức khác bác bỏ.
Chẳng hạn trong vụ bắt cóc này, Bộ trưởng Quốc phòng Somali sáng ngày 14/7 khẳng định trên Đài RFI rằng thủ phạm bắt cóc 2 người Pháp không phải là những kẻ khủng bố. Vài giờ sau, Abdiqadir Odweyne, quan chức cấp cao của Cảnh sát Somali khẳng định điều ngược lại: khi được Hãng tin Reuters phỏng vấn, Odweyne cho biết chính nhóm khủng bố Hizbul Islam đã thực hiện vụ này.
Theo người này, số phận của hai con tin người Pháp có thể khó giữ nổi vì một nhóm khủng bố khác tên là Al Shabaab đang muốn lấy hai con tin trên từ tay Hizbul Islam. Đến ngày 16/7, theo AFP thì một trong số 2 con tin người Pháp đã được chuyển cho Al Shabaab. Đối với Hizbul Islam, việc bắt các con tin là chỉ nhằm tống tiền lấy kinh phí mua vũ khí, đạn dược.
Một hoạt động ngày càng phổ biến trên đất liền khi mà hải tặc Somali đang bị truy đuổi gắt gao trên biển. Nhóm khủng bố Al Shabaab tuyên bố muốn tiếp nhận 2 con tin người Pháp vừa bị Hizbul Islam bắt giữ chỉ để giết. Hai nhóm khủng bố này trước đây là đồng minh của nhau, nhưng khi bắt đầu chiếm lĩnh phần lớn khu vực ảnh hưởng tại thủ đô Mogadiscio, thì họ lại quay sang đối đầu nhau trên những vấn đề về chiến lược.
Tại sao nhóm khủng bố Al Chabaab lại muốn giết các con tin thay vì giữ họ còn sống có thể sẽ đem lại cho bọn chúng nhiều lợi ích hơn? Theo giới quan sát thì đây có thể là động cơ chính trị. Hôm 14/7, nhiều báo Pháp dẫn nguồn tin của Bộ Ngoại giao nước này khẳng định 2 con tin trên đang thi hành nhiệm vụ hỗ trợ Chính phủ Somali thiết lập một cơ quan hành pháp ổn định, chính xác thì 2 người này tham gia huấn luyện lực lượng an ninh cho Somali.
Mùa xuân năm 2008, Pháp cam kết huấn luyện binh lính cho Somali thông qua căn cứ tại
 |
| Khách sạn Sahafi - nơi 2 mật vụ của Pháp bị bắt cóc. |
Tờ Le Point (14/7/2009) tiết lộ rằng 2 người pháp vừa bị bắt tại Somali làm việc cho Cục Tình báo nước ngoài (DGSE). Các điệp viên này đã đăng ký tại khách sạn nơi họ lưu trú dưới chức danh nhà báo. Điều này đã ngay lập tức bị Tổ chức Các nhà báo không biên giới (RSF) chỉ trích vì cho rằng việc làm của 2 nhân viên tình báo trên đã đặt tất cả những nhà báo hoạt động trong khu vực này vào vòng nguy hiểm. Bộ Ngoại giao Pháp và Chính phủ Somali đang tiến hành các cuộc đàm phán nhằm giải phóng cho 2 con tin trên. Tuy nhiên, việc đàm phán với các nhóm bắt cóc hiện rất căng thẳng do sự bất đồng giữa các nhóm khủng bố.
Chìm vào trong cuộc nội chiến từ năm 1991 đến nay, Somali hiện đang chứng kiến sự gia tăng đụng độ giữa quân đội và các nhóm phản loạn người Hồi giáo. Các nhóm này từ lâu đã kiểm soát cả khu vực phía nam đất nước và nhiều khu vực ở phía tây cùng một phần ở thủ đô Mogadiscio. Chính sự gia tăng bạo loạn ở Somali đã buộc lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên minh châu Phi tại Somali (Amisom) lần đầu tiên được lệnh ra khỏi khu đồn trú của mình để trợ giúp quân đội Chính phủ Somali.
Với quân số 4.300 người, lực lượng này được lệnh bảo vệ Villa Somalia, dinh của Tổng thống Charif Ahmed. Từ năm 2006 đến nay, các cuộc xung đột đã làm chết 18.000 người trên toàn Somali và trong cuộc nội chiến này, việc bắt cóc các con tin là người nước ngoài đòi tiền chuộc là một phương pháp thường được nhóm Al Chabaab sử dụng. Hiện 1 nhà báo Canada và 1 phóng viên ảnh người Australia bị nhóm này bắt cóc hiện vẫn chưa được trả tự do
