Một nhà khoa học Mỹ làm gián điệp cho Israel bị sập bẫy

Phía Tel-Aviv ngay khi xuất hiện những thông tin này đã tuyên bố Israel không săn lùng thông tin của các quốc gia đồng minh, cũng như không hoạt động tình báo trên lãnh thổ của họ. Nhưng theo ý kiến của các chuyên gia, "huyền thoại Israel" được phản gián Mỹ sử dụng hoàn toàn không phải là chuyện tình cờ...

Tiếng tăm và... tai tiếng

Nhà khoa học 52 tuổi Stewart David Nozette sinh ngày 20/5/1957 tại Chicago, bang Illinois. Năm 1983, Nozette bảo vệ thành công luận án tiến sĩ về khoa học hành tinh tại Viện Công nghệ Massachustes (MIT). Từ thời điểm đó, sự nghiệp của ông ta phát triển rất thuận lợi trước khi trở thành một nhà khoa học có uy tín tại nước Mỹ. Trong giai đoạn từ 1989 đến 1990, Nozette làm cố vấn về các vấn đề nghiên cứu vũ trụ tại Nhà Trắng. Ông ta là người trực tiếp phát triển công trình thử nghiệm loại radar Clementine được dự kiến sẽ sử dụng để tìm kiếm nước tại cực nam của mặt trăng.

Cũng từ năm 1990 đến 1999, Nozette hợp tác với Phòng thí nghiệm quốc gia thuộc Bộ Năng lượng Mỹ, tham gia vào việc nghiên cứu những công nghệ hạt nhân mới nhất. Nhờ một loạt  vai trò trên, nhà khoa học này trong giai đoạn 1983-2006 đã có khả năng tiếp cận nhiều tài liệu mật về nguyên liệu hạt nhân, công nghệ và các loại trang bị vũ khí khác của Mỹ.

Tháng 3/1990, Nozette thành lập ra một công ty phi lợi nhuận có tên Alliance for Competitive Technology (ATC), chuyên nghiên cứu những dự án công nghệ cao theo đơn đặt hàng của Chính phủ Mỹ, cũng là nơi ông ta đảm đương tất cả những vai trò chính như chủ tịch, giám đốc và cả thủ quỹ. Chỉ từ giai đoạn 2000-2006, ATC đã ký kết được một loạt hợp đồng với các cơ quan liên bang nhằm triển khai những nghiên cứu khoa học mới nhất. Cụ thể ATC đã tham gia cộng tác với Phòng thí nghiệm nghiên cứu khoa học của Hải quân Mỹ (NRL), Cục Nghiên cứu các dự án triển vọng của Lầu Năm Góc (DAPRA) và NASA.

Dù là nhà khoa học có tiếng tăm, nhưng Nozette cũng có cả những tai tiếng dính líu tới pháp luật. Theo báo chí Mỹ, Nozette ngay trong giai đoạn thành đạt nhất này của sự nghiệp đã từng là đối tượng bị điều tra hình sự. Tổng thanh tra của NASA khi đó đã buộc tội vị chủ tịch của ATC đã cung cấp cho cơ quan này cũng như Lầu Năm Góc nhiều giấy tờ tài chính giả mạo.

Những dữ liệu được công bố còn cho thấy, Nozette trong giai đoạn 1998-2008 đã từng nhận tiền để làm cố vấn cho một công ty không nêu tên cụ thể của Israel hoạt động trong lĩnh vực công nghệ hàng không vũ trụ (có thông tin cho biết công ty này đã trả cho Nozette tới 225.000 USD trong suốt thời gian trên cho một số thông tin nhất định được ông ta cung cấp).

Ngày 6/1/2009, Nozette làm thủ tục tại sân bay Dallas (Texas) trước một chuyến công tác nước ngoài. Nhân viên cơ quan an ninh vận tải khi kiểm tra hành lý của Nozette đã ghi nhận ông ta mang theo hai thẻ từ (flash card). Nhưng khi trở về Mỹ vào ngày 28/1, những thẻ từ trên đã không còn. Thông tin đáng chú ý trên được chuyển ngay cho FBI.

Chưa kể trước đó một thời gian, Nozette trong một lần trò chuyện với đồng nghiệp đã buột miệng nói rằng, nếu bị buộc tội, ông ta sẽ rời khỏi nước Mỹ tới Israel hay một nước nào khác, sẽ kể ra tất cả những gì đã biết. Có lẽ đây là nguyên nhân chính khiến cho Cơ quan Phản gián Mỹ quyết định đặt bẫy "nhử" Nozette.

"Bán mình" với giá 11.000 USD

Nozette (đang sống tại bang Maryland) bị bắt giữ vào hôm 19-10 tại khu vực ngoại ô Washington với lời cáo buộc đã cố tình thu thập và chuyển giao thông tin mật liên quan đến các vấn đề quốc phòng của Mỹ cho phía Israel. Cụ thể theo dữ liệu của FBI, vào ngày 3/9/2009, một nhân viên mật của FBI giả dạng sĩ quan tình báo Israel đã liên lạc qua điện thoại với Nozette và đề nghị được gặp gỡ. Nozette đã đồng ý gặp nhân viên trên tại một khách sạn ở Washington.

Trong cuộc gặp đầu tiên này, Nozette đã khẳng định với điệp viên này về khả năng sẵn sàng làm việc cho tình báo Israel, cũng như bàn bạc về cách thức liên lạc (thông qua một hòm thư bưu điện) và chi trả cho những thông tin cung cấp.

Nozette tỏ ý hơi ngạc nhiên khi phía Israel "đặt vấn đề" quá chậm trễ. Ông ta cho rằng mình trên thực tế "đã làm việc cho tình báo Israel" từ lâu, ý nói tới công ty của Nhà nước Do Thái mà mình cộng tác trên cương vị cố vấn kỹ thuật trước đó chỉ là vỏ bọc của Mossad. Ngoài chuyện tiền nong, điều kiện thứ hai được Nozette đưa ra là có được một hộ chiếu là công dân Israel, để tính tới khả năng quay về Israel sinh sống. "Về mặt lý thuyết, tôi hoàn toàn có quyền quay trở về quê hương" -  Nozette khẳng định sau khi cho biết, cha mẹ của ông ta đều là người Do Thái.

Kết quả là ngày 10/9, Nozette đã nhận được từ điệp viên trên phong bì đầu tiên với 2.000 USD tiền mặt, cảnh này còn được FBI bí mật ghi hình. Cho đến trước thời điểm bị bắt, nhân viên mật của FBI đã trao cho Nozette một danh sách "các vấn đề thu hút sự quan tâm của tình báo Israel" cùng tổng số tiền mặt 11.000 USD. Những vấn đề mà nhà khoa học này đồng ý cung cấp tài liệu mật có liên quan tới hệ thống vệ tinh do thám, hệ thống cảnh báo sớm và những thành phần cơ bản của hệ thống quốc phòng Mỹ.

Được biết vụ án gián điệp của Nozette sẽ do Tòa án liên bang quận Columbia đảm trách. Trong trường hợp bị tòa phán quyết phạm tội, nhà khoa học này rất có thể sẽ phải nhận bản án tù chung thân. Theo khẳng định của nhiều quan chức Mỹ, việc FBI giả danh tình báo Israel để nhử và bắt giữ Nozette không phải nhằm chống lại Israel.

Tuy nhiên một số nhà phân tích vẫn tỏ ra lo ngại vụ bê bối gián điệp trên sẽ tác động xấu tới quan hệ đồng minh Mỹ - Israel, hiện đang trong giai đoạn không được tốt đẹp cho lắm. Phía đại diện Đại sứ quán Israel đã từ chối bình luận khi được hỏi về vụ án của Stewart Nozette