Mỹ chi bộn tiền cho thông tin về 8 thủ lĩnh AQAP
Ra đời năm 1984, chương trình "Phần thưởng vì Công lý" đã trao thưởng hơn 100 triệu USD cho 70 cá nhân cung cấp thông tin cho các cơ quan tình báo của Mỹ nhằm giúp bắt giữ hoặc kết tội đối với những đối tượng có kế hoạch hoặc âm mưu thực hiện khủng bố. Ngoài ra, Bộ Ngoại giao Mỹ cũng công bố và trao tiền thưởng cho những người cung cấp thông tin về các đối tượng dính líu tới hành động tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia hoặc công dân nước ngoài bị truy nã theo lệnh của tòa án hình sự quốc tế về tội ác chiến tranh hoặc tội ác diệt chủng.
Nằm trong chương trình này, ngày 14/10 vừa qua, Bộ Ngoại giao Mỹ đã công bố mức thưởng với tổng giá trị 45 triệu USD cho những thông tin về 8 thủ lĩnh chủ chốt của tổ chức khủng bố Al-Qaeda ở bán đảo Arập (AQAP), trong đó, món tiền thưởng lớn nhất là 10 triệu USD - được dành cho người giúp bắt thủ lĩnh tối cao của AQAP Nasir al-Wahishi. Mỗi thông tin liên quan đến 7 thủ lĩnh còn lại của AQAP được trả khoản tiền 5 triệu USD.
AQAP được thành lập vào tháng 1/2009 và chỉ một năm sau đã bị Washington liệt vào danh sách các tổ chức khủng bố. Vào tháng 7 vừa qua, AQAP đã công bố kế hoạch thành lập một "Tiểu vương quốc Hồi giáo" tại tỉnh Hadhramaut ở Yemen, nằm trải dài từ Vịnh Aden đến biên giới Arập Xêút. Trong những năm qua, lực lượng này đã giết hại hàng trăm người trong các cuộc tấn công khủng bố lớn nhằm vào các mục tiêu tại Yemen, lợi ích của Mỹ và các nước khác, trong đó phải kể đến vụ đánh bom cảm tử hồi tháng 5/2012 ở thủ đô Sanaa khiến hơn 100 người thiệt mạng.
Năm 2013, Mỹ cũng đã phải tạm thời đóng cửa hơn 20 đại sứ quán tại các nước trước mối đe dọa liên quan tới AQAP. Trong lực lượng AQAP, ngoài thủ lĩnh tối cao Nasir al-Wahishi, cần phải nhắc tới một cái tên khác là Ibrahim Al-Asiri, từng được mệnh danh "tên khủng bố nguy hiểm nhất thế giới", chuyên gia chế tạo bom cho AQAP.
Nasir al-Wahishi và Ibrahim al-Asiri. |
Nasir al-Wahishi, (tên đầy đủ là Nasir Abdel Karim al-Wuhayshi), bí danh Abu Basir, người Yemen, là kẻ có công không nhỏ trong việc thành lập AQAP, thông qua việc sáp nhập 2 nhánh Al-Qaeda tại Arập Xêút và Yemen hồi tháng 1/2009. Al-Wahishi từng là trợ lý của Osama bin Laden trong nhiều năm tại Afghanistan.
Năm 2001, sau khi rời Afghanistan, al-Wahishi đã bị chính quyền Iran bắt và giam giữ trong 2 năm, trước khi trục xuất về Yemen. Do có mối quan hệ với Bin Laden nên sau khi thủ lĩnh nhóm Al-Qaeda tại Yemen bị thiệt mạng trong một cuộc không kích bằng máy bay không người lái của Mỹ năm 2002, al-Wahishi đã được bổ nhiệm vào vị trí này.
Vào tháng 2/2006, al-Wahishi là 1 trong 23 tù nhân đã trốn thoát khỏi một nhà tù được canh giữ nghiêm ngặt ở Sanaa. Tháng 1/2009, al-Wahishi liên tục xuất hiện cùng 3 người đàn ông khác trong những đoạn video clip được tung lên Internet. Một trong những đoạn clip này, Giáo sĩ của Al-Qaeda đã bị giết Ayman Al-Zawahiri đã xác nhận bổ nhiệm al-Wahishi là lãnh đạo của AQAP, từ đó, al-Wahishi trở thành kẻ bị truy lùng của cả Arập Xêút và Yemen.
Nhắc đến al-Asiri thì phải kể đến loại bom có thể "giấu trong quần lót" và một loại chất nổ mang tên PETN có khả năng "qua mặt" hầu hết máy quét an ninh ở các sân bay. Có rất ít thông tin về thời thơ ấu của al-Asiri, chỉ biết, hắn sinh ngày 18/4/1982 trong một gia đình tôn giáo và quân đội ở Riyadh, Arập Xêút, có 4 người anh em trai và 3 chị em gái.
Theo tờ The Saudi Gazette, thái độ cực đoan của al-Asiri bắt đầu lộ diện khi xảy ra cuộc chiến ở Iraq. Việc Mỹ xâm lược Iraq năm 2003, khiến hắn tức giận bỏ học và có ý định gia nhập lực lượng quân sự đánh Mỹ, hắn bị bắt giam 9 tháng. Thời gian ở trong tù càng làm hắn trở nên cực đoan hơn.
Sau khi được trả tự do, al-Asiri định lập ra tổ kháng chiến riêng nằm lật đổ Hoàng gia Arập Xêút. Cảnh sát bố ráp, tìm cách lùng bắt y một lần vào năm 2006, sáu người trong nhóm của y bị giết, nhưng al-Asiri trốn thoát. Tháng 8 năm đó, hắn cùng em trai Abdullah al-Asiri bỏ trốn sang Yemen để gia nhập al-Qaeda và chính hắn sau này đã tuyển dụng em trai mình vào mạng lưới khủng bố này.
Tháng 1/2009, AQAP chính thức thành lập thì tới tháng 3/2009, cả hai anh em al-Asiri đều có tên trong danh sách những nghi can khủng bố bị truy nã của Arập Xêút. Trong danh sách này có 85 tên, bao gồm 83 tên người Arập Xêút và 2 tên người Yemen.
Mục tiêu đầu tiên mà al-Asiri nhắm vào là Hoàng tử - Bộ trưởng Nội vụ Arập Xêút Mohammed bin Nayef. Ngày 27/8/2009, al-Asiri đã sử dụng chính em trai thực hiện nhiệm vụ ám sát Hoàng tử Mohammed tại dinh thự riêng của ông. Tuy nhiên, kế hoạch đó của al-Asiri thất bại và em trai của y đã chết khi thực hiện nhiệm vụ, còn Hoàng tử Mohammed chỉ bị thương nhẹ. Đây là phiên bản đầu tiên của loại bom giấu trong quần lót của Al-Qaeda.
Khi chế tạo loại bom này, al-Asiri đã không sử dụng nguyên liệu bằng kim khí, nên các thiết bị dò bom đã không phát hiện ra đươc. Chỉ 2 tháng sau, al-Asiri đã chế tạo thành công quả bom giấu trong quần lót thứ hai, và mục tiêu lần này của hắn là làm nổ tung một chiếc máy bay tới Detroit vào Giáng sinh năm 2009