Ngày tàn của đảng tân phát xít Golden Dawn

Thứ Ba, 13/10/2020, 13:13

Ngày 7-10, Tòa án Athens, Hy Lạp đã ra phán quyết đảng tân phát xít Golden Dawn là một tổ chức tội phạm trá hình. Đồng thời, phán quyết cũng kết tội 18 cựu nghị sĩ thuộc đảng này, trong đó có nhà sáng lập đảng Nikolaos Michaloliakos vì đã tham gia điều hành Golden Dawn.

Chánh án Maria Lepenioti cho biết việc kết thúc phiên tòa xét xử kéo dài hơn 5 năm là một nỗ lực thành công của tòa án để mang công lý đến cho những nạn nhân bạo lực của tổ chức này. Theo thẩm phán Lepenioti, phán quyết hôm 7-10 được xem như dấu chấm hết cho Golden Dawn sau 35 năm tồn tại. Tất cả ban lãnh đạo đều bị xét xử và bị kết tội, với mức án tù từ 5 năm đến 15 năm hoặc chung thân cho các tội danh liên quan đến giết người. Mức án còn có thể tăng nếu tòa án chứng minh phạm thêm các tội danh khác nữa.

Những vụ bạo lực ngày càng nhiều hơn do những thành viên của đảng này gây ra. Bạo lực mang tính kỳ thị chủng tộc đã trở nên phổ biến trong 2 năm trước khi Goden Dawn vươn lên trên sân khấu chính trị và có được ghế đại biểu trong quốc hội năm 2012, chủ yếu do sự bất mãn của dân chúng đối với việc áp đạt chính sách thắt lưng buộc bụng của EU trong cuộc khủng hoảng nợ công. Đặc biệt, năm 2013 đã xảy ra hàng loạt vụ bạo lực nhắm vào người nhập cư và người da màu đã gây phẫn nộ trong dư luận. Lúc đầu, đảng dân tộc bảo thủ cầm quyền ở Hy Lạp đã làm ngơ nhưng sau vụ các thành viên Golden Dawn dùng dao đâm chết ca sĩ nhạc rap Pavlos Fyssas vào tháng 9-2013, chính phủ đã phải ra tay hành động.

Thân nhân các nạn nhân của Golden Dawn vỡ òa sau khi nghe phán quyết của tòa án.

Một cuộc điều tra kéo dài 9 tháng đã đưa ra kết quả các thành viên Golden Dawn tham gia các “biệt đội thần chết” thực hiện hơn 900 vụ tấn công, phần lớn là ở Athens. Những thành viên Golden Dawn mặc áo thun đen cộc tay có in hình biểu tượng của tổ chức lôi người từ xe buýt xuống, đánh đập họ dã man. Nhiều vụ tấn công tại các trạm xe buýt, nạn nhân bị đánh bằng gậy gộc, dùi cui hoặc bị đâm bằng dao. Đối tượng tấn công của các thành viên Golden Dawn không chỉ tập trung vào người nhập cư, người da màu mà cả những người thiên tả, thành viên đảng cộng sản, người chống quan điểm tân phát xít của Golden Dawn.

Tất cả những người bị truy tố, xét xử đều bị hủy tư cách nghị sĩ và bị loại khỏi nghị viện. Điều này khiến Golden Dawn gần như mất hết nghị sĩ sau khi 18 người trong số họ bị truy tố. Tai tiếng về các cáo buộc bạo lực đã khiến Golden Dawn mất tín nghiêm trọng trong công chúng Hy Lạp. Và chính họ đã trừng phạt đảng tân phát xít này bằng lá phiếu loại Golden Dawn ra khỏi quốc hội trong cuộc bầu cử năm 2019.

Phiên tòa xét xử lãnh đạo và thành viên phạm tội của Golden Dawn bắt đầu vào tháng 4-2015 và kéo dài đến nay. Tiến trình xét xử đã xảy ra nhiều vấn đề gây cản trở. Ngay cả trước khi phán quyết của tòa án được tuyên, công tố viên phụ trách vụ án còn đề nghị tha bổng cho một số người trong 18 bị can đang xét xử vì lý do “không đủ chứng cứ” nhưng may là đã bị chánh án bác bỏ. Đây là phiên tòa xử tội phát xít lớn nhất kể sau phiên tòa lịch sử ở Nuremberg xét xử các thành viên Đức Quốc xã sau Thế chiến II. Hàng ngàn cảnh sát được điều động đến để đề phòng đụng độ bạo lực giữa những người biểu tình phản đối Golden Dawn và những người ủng hộ đảng này. Điều này cho thấy ảnh hưởng của Golden Dawn trong xã hội Hy Lạp vẫn còn, bởi thành phần tư tưởng chính trị cực hữu luôn tồn tại ở mức độ nào đó trong xã hội châu Âu.

Phát quyết của tòa án được người dân Hy Lạp đón nhận một cách vui mừng, phấn khởi. Hàng chục ngàn người đã tụ tập trước cổng tòa án để chờ kết quả và họ vỡ òa trong niềm vui sướng khi có thông tin về phán quyết của tòa án. Cựu Thủ tướng thiên tả Alexis Tsipras cũng tham gia dòng người biểu tình theo dõi phiên tòa trước cổng tòa án. Ông phấn khích nhận xét: Sau nhiều năm gieo oán hận, đầu độc xã hội Hy Lạp và thực hiện nhiều vụ tấn công, đảng tân phát xít Golden Dawn cuối cùng cũng đối mặt với công lý.

Không còn vị trí trong hệ thống chính trị, Golden Dawn lại phải đối mặt công lý để trả giá cho các thành viên tân phát xít của nó đã gây ra. Đồng thời, nội bộ đảng này lại xảy ra mâu thuẫn, đổ lỗi cho nhau gây ra tình trạng bạo lực. Một số thành viên đã rời bỏ đảng để chuyển sang các đảng phái khác khiến Golden Dawn gần như sụp đổ hoàn toàn.

Nikolaos Michaloliakos - lãnh đạo đảng Golden Dawn.

Trên bình diện xa hơn, giới phân tích cho rằng phán quyết của Tòa án Athens không chỉ đặt dấu chấm hết cho đảng tân phát xít Golden Dawn mà còn có thể gây ra những hệ lụy về chính trị đối với các đảng phái cực hữu toàn châu lục, như AfD ở Đức. Làn sóng tân phát xít len lỏi vào chính trị, núp bóng các đảng phái cực hữu lâu nay là mối lo ngại của chính phủ nhiều nước châu Âu, bởi với chỗ dựa chính trị trong quốc hội sẽ rất khó cho chính quyền xử lý các vụ việc bạo lực liên quan các thành viên cực hữu.

Tuy nhiên, với những gì cơ quan công tố và tòa án ở Hy Lạp đã làm được trong vụ xét xử đảng Golden Dawn, đã chứng minh rằng hành động bạo lực kỳ thị chủng tộc, núp bóng danh nghĩa tinh thần dân tộc vẫn sẽ bị chặn đứng, đưa ra trước công lý, kể cả đó là đảng phái chính trị từng có chân trong quốc hội. Vì thế, phiên tòa ở Athens còn được xem như phát súng đầu tiên để châu Âu răn đe thành phần chính trị cực hữu và tân phát xít đang ngóc đầu dậy ở châu lục này.

An Châu (Tổng hợp)