Những cuộc thương lượng bí mật giữa Hamas và Israel

Một cuộc điều tra của Thời báo Time đã tiết lộ những thông tin liên quan đến một hợp đồng giữa Hamas và Israel, trong việc điều đình trao trả tự do cho binh sĩ Shalit. Việc đàm phán phức tạp này có thời điểm đã phải tạm ngưng bởi Israel liệt Hamas vào danh sách các tổ chức khủng bố.

Một số người Israel nhận định rằng, họ lạc quan vì Shalit sẽ được trả tự do “trong vài tuần nữa”, trong khi những người cầm đầu của Hamas lại khá cẩn trọng khi cho rằng, việc thương lượng có thể kéo dài đến năm sau.

Các quan chức của quân đội Israel cho biết, họ có thể tiến hành thương lượng về vấn đề trên thông qua Trưởng Cơ quan Tình báo Ai Cập Omar Suleiman hoặc nói chuyện trực tiếp với các thủ lĩnh cấp cao của Hamas đang bị bắt giữ tại Israel. Những người này sẽ chuyển thông tin đến thủ lĩnh Hamas thông qua các luật sư hoặc người thân thăm viếng.

Một thủ lĩnh Hamas cho biết, mùa xuân năm ngoái, họ đã đưa ra đề nghị Israel trao trả 1.400 tù nhân. 300 người Palestine sẽ được phóng thích và đổi lại, Hamas phải chịu trách nhiệm đưa Shalit từ dải Gaza sang Ai Cập. Khi binh sĩ Israel được trao trả thì 400 người Palestine cũng sẽ được trao trả và 7 tháng sau khi Shalit được an toàn, 700 người cuối cùng sẽ được phóng thích.

Trong danh sách phóng thích gồm cả 100 người Palestine thuộc diện “phải được trao trả”. Tất cả đều bị cáo buộc có những hành động khủng bố chống lại chính quyền Israel.

Theo các thủ lĩnh Hamas, việc thương lượng này bước đầu đã gặp trở ngại, bởi Israel chỉ chấp nhận trả tự do cho một số người thuộc danh sách đề nghị của Hamas. Những cuộc đàm phán kéo dài và hoàn toàn bị gián đoạn khi Hamas nắm quyền kiểm soát dải Gaza vào tháng 6.

Hiện, Israel đang cố gắng xem xét đề nghị phóng thích 400 tù nhân, bao gồm 100 người có trong đề nghị của Hamas và được coi là ít có khả năng tiến hành các cuộc khủng bố. Tuy nhiên, theo Cơ quan Tình báo Tel-Aviv, Thủ tướng Israel Ehud Olmert đã từ chối trả tự do cho những người Palestine không thuộc phong trào Hamas (Hamas đề nghị trả tự do cho những thành viên của các tổ chức khác của Palestine và những đối tượng nước ngoài bị tình nghi khủng bố).

Rõ ràng, Olmert không muốn Hamas chiếm được thiện cảm của công chúng Palestine  thông qua việc thương lượng trao trả các tù nhân này. Nhằm thúc giục Tổng thống Palestine Mahmound Abbas trong cuộc chiến chống lại Hamas, ông Olmert đã đồng ý trao trả 250 người trung thành với đảng Fatah. Vụ thương lượng này bị chỉ trích mạnh mẽ, bởi nhiều người cho rằng, nó chỉ vì lợi ích của riêng Tổng thống.

Một quan chức Hamas bày tỏ sự hoài nghi về sự thống nhất của các thủ lĩnh với những đề nghị mới của Israel và cáo buộc Israel đã cố tình phá vỡ các cuộc điều đình, thương lượng. Trưởng Cơ quan Tình báo Ai Cập Suleiman phát biểu trước báo giới Israel rằng, ông Olmert nên mềm mỏng hơn trong các cuộc đàm phán với Hamas.

Người Israel đang muốn các binh sĩ của họ được tự do, nhưng lại có những e ngại khi phóng thích hàng loạt đối tượng có khả năng gây nguy hại cho cuộc sống của họ. Bế tắc ngày càng gia tăng khi cả Israel và Hamas đều cho rằng, họ đang ở thế thượng phong và hoàn toàn không dàn xếp thương lượng.

Hamas biết Thủ tướng Ehud Olmert có thể lấy việc tự do của Shalit để cứu vãn uy tín đang giảm mạnh của ông ta trong dân chúng Israel, trong khi Israel đoán được ý đồ của Hamas muốn nhân cơ hội này để lấy lại sự ủng hộ của người dân Palestine.

Israel và chính quyền phương Tây đã tiến hành phong tỏa kinh tế, gây tuyệt vọng cho 1,5 triệu người dân tại dải Gaza đang sống dưới sự kiểm soát của Hamas và vị thế của Hamas sẽ được nâng cao nếu họ có những hành động giúp nới lỏng những quy định này.

Thái độ gây khó dễ của Israel xuất phát từ quan điểm cho rằng, cùng với sức ép từ cộng đồng quốc tế, Hamas sẽ tuyệt vọng và sẵn sàng chấp thuận của các yêu cầu thương lượng do Israel đặt ra, cụ thể là một năm sau khi Shalit bị bắt cóc, kẻ bắt cóc đã cho phát đoạn băng với lời kêu gọi của binh sĩ này, mong chính quyền của ông Olmert nỗ lực hơn trong việc giải phóng anh ta.

Mặc dù Israel công khai từ chối thương lượng trực tiếp với “những tên khủng bố” Hamas nhưng nhà thương lượng phóng thích con tin Ofer Dekel đã có cuộc tiếp xúc với các tướng lĩnh Hamas bị giam giữ để thuyết phục họ nên gây áp lực với Hamas.

Nếu Hamas thành công trong cuộc điều đình này, giải thoát không chỉ cho các binh sĩ Hamas mà còn cho cả những người Palestine, thì họ sẽ nhận được sự ủng hộ to lớn từ hơn 10.000 người Palestine bị giam giữ tại các nhà tù Israel.

Tuy nhiên, những thủ lĩnh Hamas đang kêu gọi Israel đối thoại trực tiếp với họ, bởi họ đang có quyền hạn đối với những kẻ bắt cóc Shalit tại dải Gaza. “Chúng tôi sẵn sàng đàm phán với Israel, vậy tại sao Israel lại tỏ thái độ bất hợp tác với chúng tôi?” - một thủ lĩnh Hamas đã nói như vậy. Nhưng Israel cho rằng Hamas không đại diện cho Palestine