Tania – nữ chiến sĩ tình nguyện Cuba

Gustavo Sanches, một ký giả Bolivia, đã viết: “Kể từ khi người ta đặt Tania ở Valie Grande, trên mộ chị không lúc nào thiếu hoa tươi. Thường là những đóa hồng trắng tinh khiết hoặc các loài hoa ngát hương thơm khác, nhưng cũng là màu trắng”.

Cũng người ký giả kỳ cựu ấy, vào năm 1967 từng là phóng viên đặc biệt của tờ Diario de la Pas, đã kể lại câu chuyện xảy ra vào ngày 31/8/1967 ở Valie Grande sau khi đội du kích anh hùng của nhà cách mạng kiệt xuất Hoankin bị tan rã: “Thi thể Tania là  thi thể cuối cùng được vớt lên từ dưới sông. Ai cũng muốn biết khuôn mặt người phụ nữ quả cảm này bởi trước đó chị là người từng “với giọng nói mạnh mẽ và đầy uy lực khiến binh lính bù nhìn run sợ”.

Theo lời kể của các binh sĩ Chính phủ Bolivia khi truy đuổi đạo quân của Che Guevara, Tania thường kêu gọi họ: “Xin chớ bắn vào chúng tôi bởi các bạn cũng chính là những người anh em của chúng tôi. Sự giao tranh này thật vô nghĩa và bất lợi, các bạn hãy quay súng, gia nhập lực lượng du kích đi!”.

Giọng nói của chị âm vang trong màn đêm giữa rừng sâu rậm rạp cùng âm hưởng vang vọng mãi khiến cánh binh sĩ ngờ rằng đằng sau giọng nói ấy là hàng trăm ngàn quân du kích. Từ đó loang mãi tin đồn về một đạo quân kháng chiến khổng lồ, hùng mạnh và bách chiến bách thắng.

Khi người ta đem thi thể Tania về Valie Grande, giới tu sĩ địa phương đề nghị quân đội trao cho họ để họ làm lễ chôn cất theo nghi thức Thiên Chúa giáo. Viên Đại tá Tư lệnh Valencia đồng ý và người ta khâm liệm chị trong bộ quần áo tu sĩ. Trong tang lễ có cả một trung đội quân nhân, nói là đến để duy trì trật tự...

Ngày 9/9/1967, Che Guevara viết trong nhật ký của mình: “... Đài phát thanh cho biết rằng, đích thân Tổng thống Barientos đã tham dự nghi lễ mai táng Tania theo “phong tục nhà thờ”.

Tania là tên gọi thân mật của chị, Laura Gutieres Bauer, là cái tên mà chị dùng phổ biến trong giấy tờ tùy thân ở vùng Mỹ Latinh. Tên thật của Tania lại là Haide Tamara Bider, sinh năm 1937 tại Buenos Aires (Argentina) trong một gia đình gốc Đức.

Khi Tania vừa tròn 14 tuổi cũng là lúc cha mẹ chị quyết định rời Argentina trở về châu Âu (họ từng rời bỏ nước Đức năm 1935 vì tránh sự ruồng bố của bọn phát xít). Ngay lúc ấy, cô thiếu nữ can đảm đã nói:

“Mẹ ơi, mẹ biết không, con sẽ đến châu Âu để biết thêm về một vùng đất mới. Nhưng xin bố mẹ hãy mua vé khứ hồi trước cho con. Nhất định con phải trở lại xứ sở này”.

Tania đúng là típ phụ nữ “sinh ra để làm cách mạng”. Suốt nhiều năm ở châu Âu, chị luôn quả quyết rằng sẽ trở về để tranh đấu cho sự tự do của Mỹ Latinh, nhất là cho đất nước Argentina - “quê hương thứ hai” của chị.

Đầu năm 1960, Tania gặp Che Guevara. Cuộc hội ngộ này đã tăng thêm sự khâm phục của chị với Che, trước hết như là một người đồng hương Argentina, đồng thời là một người Cộng sản, một chiến sĩ giải phóng và một cá nhân với những ý nghĩ cực kỳ cao đẹp.

Vốn là một thiếu nữ nhạy cảm, lại được giáo dục trong một gia đình mà cha mẹ đều là đảng viên Cộng sản, Tania đã quyết chọn con đường tranh đấu của một nữ chiến sĩ quốc tế vô sản. Thắng lợi của Cách mạng Cuba càng giúp Tania củng cố thêm nghị lực đấu tranh cho lý tưởng của mình.

Cha mẹ Tania, Nadia và Eric Bider đều là đảng viên Đảng Cộng sản Đức từng viết về cô “con gái rượu” của họ như sau: “Tamara cho rằng sẽ học hỏi được nhiều kinh nghiệm quý báu từ cuộc cách mạng của người Cuba, giúp cho công cuộc đấu tranh mà cháu dự định sẽ thực hiện tại Argentina".

Tania đến Cuba vào năm 1962. Chị tham gia vào công việc dịch thuật và làm báo; chuyên tâm tới công tác tổ chức; tham gia các chiến dịch xóa nạn mù chữ; thích chơi đàn accordéon và guitar với các ca khúc Mỹ Latinh bất hủ trong các dịp lễ hội thanh niên.

Chị từ chối nhận khoản lương cao mà Nhà nước Cuba nêu ra như trả cho một chuyên gia nước ngoài tới làm việc tại đây. Tania sống như mọi phụ nữ Cuba bình thường, sinh hoạt theo chế độ tem phiếu trong những năm tháng phải nói là gian nan nhất sau cách mạng. Nhưng phần lớn thời gian làm việc của chị là ở Bộ Công an cách mạng Cuba và trau dồi những kiến thức nghiệp vụ cho công tác điệp báo trong lòng địch sau này.

Chính những phẩm chất của Tania, lòng kiên định không lay chuyển, năng lực phi thường, nhãn quan chính trị rõ ràng và nhất là lòng trung thành tuyệt đối với lý tưởng đã được Che Guevara truyền đạt, đã giúp chị sát cánh cùng Che và các đồng chí khác tiến hành cuộc chiến tranh giải phóng huy hoàng. Và cũng chính Che Guevara huyền thoại đã chọn cái tên Tania cho chị