Chạy theo mốt da nâu rám nắng để rước… nguy cơ ung thư

Thứ Năm, 27/04/2017, 15:05
Bất chấp kết quả hàng loạt nghiên cứu cho thấy mối liên hệ giữa tắm nắng nhân tạo và ung thư da, những thẩm mỹ viện lớn nhỏ chuyên cung cấp dịch vụ tắm nắng liên tục mọc lên khắp nước Mỹ với những "lời quảng cáo có cánh" về tác dụng làm đẹp và an toàn cho sức khỏe.

Trên đường đi học về từ lớp luyện thi, cặp song sinh 17 tuổi của gia đình Van Dresser - Alexandra và Samantha- chạy ngay đến một thẩm mỹ viện nhỏ để "tắm nắng" với mục đích sở hữu một làn da rám nắng. 2 cô gái muốn nhận được những lời trầm trồ của mọi người trong buổi dạ hội sắp diễn ra. Thẩm mỹ viện được cặp đôi này chọn thỏa mãn cả 2 điều kiện then chốt: nhanh chóng và rẻ tiền. 

Toàn bộ quá trình tắm nắng nhân tạo kéo dài chỉ 20 phút trong chiếc giường có đèn chiếu và chỉ tốn 7 USD. Alexandra cho biết: "Chúng tôi không có thời gian để đến bãi biển, vì vậy giường tắm nắng nhân tạo nhanh gọn là lựa chọn của chúng tôi ".

Mối liên quan giữa tắm nắng nhân tạo và ung thư da

Bất chấp kết quả hàng loạt nghiên cứu cho thấy mối liên hệ giữa tắm nắng nhân tạo và ung thư da, những thẩm mỹ viện lớn nhỏ chuyên cung cấp dịch vụ tắm nắng liên tục mọc lên khắp nước Mỹ với những "lời quảng cáo có cánh" về tác dụng làm đẹp và an toàn cho sức khỏe.

Dịch vụ tắm nắng đã trở nên rất phổ biến tại Mỹ.

Năm 2014, sau khi tổng hợp lại các bằng chứng khoa học, các nhà nghiên cứu đã phát hiện tắm nắng nhân tạo có liên quan đến hơn 400.000 ca ung thư da tại Mỹ và trong đó có 6.000 ca được chẩn đoán ung thư tế bào hắc tố (melanoma)- dạng nguy hiểm nhất của ung thư da. Thậm chí, theo dữ liệu của Viện Ung bướu Quốc gia Mỹ (NCI), bất chấp những cải thiện về kỹ thuật y học đã cho phép chúng ta phát hiện bệnh sớm hơn và tìm ra phương pháp chữa trị hữu hiệu hơn, tỷ lệ mắc phải ung thư tế bào hắc tố ở phụ nữ dưới 40 tuổi vẫn tăng thêm 1/3 so với đầu thập niên 1990.

Bác sĩ Eleni Linos, trợ giảng khoa da liễu tại Đại học California tại San Francisco (Mỹ), cho biết: "Những bệnh nhân ung thư da tìm đến chúng tôi đang có xu hướng ngày một trẻ. Đây là một hiện tượng rất mới". Ngoài ra, Cơ quan Quản lý Thực và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đưa ra khuyến cáo về những rủi ro nghiêm trọng nhất có thể xảy ra từ việc tắm nắng và giường tắm nắng bị liệt vào danh sách những thiết bị y khoa có nguy cơ tiềm tàng - trước đây thiết bị này vẫn nằm chung danh mục với những dụng cụ y tế vô hại như băng dán cá nhân.

Từ năm 2010, phong trào tắm nắng nhân tạo đã gây được sự chú ý đủ lớn để Luật Chăm sóc sức khỏe của Tổng thống Obama áp mức thuế 10% đối với những thẩm mỹ viện có cung cấp dịch vụ này. Đến nay, trên toàn nước Mỹ đã có hơn 40 bang đưa ra những biện pháp cụ thể nhằm thắt chặt kiểm soát những khách hàng trẻ tuổi sử dụng máy tắm nắng nhân tạo, trong đó California là bang đầu tiên ban hành lệnh cấm đối với người vị thành niên vào năm 2011.

Sau hàng loạt những khuyến cáo từ các tổ chức chuyên môn, cơ sở dữ liệu chính quyền liên bang Mỹ lần đầu tiên công bố số liệu cho thấy các cô gái trẻ tham gia phong trào tắm nắng nhân tạo có chiều hướng giảm, từ tỷ lệ tham gia vào năm 2009 là 1/3, đến năm 2013 chỉ còn 1/5. Gery P. Guy Jr., nhà nghiên cứu tại Trung tâm Kiểm soát và Ngăn ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), cho rằng sự sụt giảm này là kết quả của quá trình tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân cũng như những chính sách pháp lý mạnh mẽ từ chính phủ.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia y học cộng đồng thì những hậu quả mà tắm nắng gây ra cho cơ thể con người sẽ diễn ra trong một thời gian dài, nhất là đối với những cô gái da trắng - trong khi có đến 1/3 số này khẳng định mình đã từng bước vào những chiếc giường tắm nắng.

Theo nghiên cứu của John Overstreet, Giám đốc điều hành Hiệp hội tắm nắng nhân tạo Mỹ thì vào thời điểm đầu năm 2014, khoảng 14.000 thẩm mỹ viện hoạt động trên khắp nước Mỹ. Đó là chưa kể đến vô số những chiếc giường tắm nắng tại các trung tâm thể dục thể hình và các cửa hiệu làm tóc. Overstreet cho biết, số lượng những chiếc máy này đã giảm gần 1/5 trong những năm gần đây do sự sa sút trong thu nhập của các phụ nữ trẻ cũng như ảnh hưởng của mức thuế mới đối với lợi nhuận của các trung tâm chăm sóc sắc đẹp.

Tuy nhiên, John Overstreet vẫn khẳng định rằng, chưa có bất kỳ bằng chứng khoa học nào có thể chứng minh một cách tuyệt đối mối liên quan giữa tắm nắng bằng tia cực tím (hay còn gọi là tia UV) ở cường độ vừa đủ với nguy cơ ung thư tế bào hắc tố. Overstreet bày tỏ quan điểm: "Những người không mấy thiện cảm với ngành công nghiệp này đang phóng đại những rủi ro. Cũng giống như bất kỳ việc gì trong cuộc sống, nếu bạn quá lạm dụng thì mọi thứ đều sẽ trở nên tệ hại".

Nhưng trong một nghiên cứu gần đây, bao gồm cả dữ liệu mới nhất từ Bản đồ Hệ gen ung thư (TGCA) - một chương trình tại Mỹ có chức năng lập danh sách liệt kê, mô tả về những đột biến gen liên quan đến ung thư - cũng đã bắt đầu đề cập đến trường hợp ung thư tế bào hắc tố do tia cực tím. Theo bác sĩ Jeffrey E. Gershenwald - Giám đốc y khoa Trung tâm Ung thư tế bào hắc tố và Da liễu Đại học Texas (Mỹ) và là người điều hành dự án Atlas ung thư - thì những nghiên cứu từ trước đến nay đã cho thấy đại đa số các khối u ác tính xuất hiện trên da có chứa sự đột biến gen liên quan đến tia cực tím.

Bác sĩ Gershenwald, cho biết: "Đã từ lâu chúng ta không còn phải thắc mắc rằng liệu tia cực tím có ảnh hưởng đáng kể hay không. Và ngành khoa học nghiên cứu hệ gen đã làm thay đổi hoàn toàn những hiểu biết của chúng ta về ung thư tế bào hắc tố".

Những trường hợp điển hình

Theo các nhà nghiên cứu, vấn đề của tắm nắng nhân tạo chính là ở việc chúng đã quá phổ biến và rất nhiều người bắt đầu "nghiện". Alan Geller, giảng viên Trường Y Đại học Harvard, cho biết: "Chúng tôi thấy ấn tượng trước số lượng những người trẻ tuổi sử dụng giường tắm nắng và tần suất sử dụng của họ".

Thật ra, lứa thiếu niên hay bị chi phối bởi các xu hướng gắn mác "thời trang", trong đó việc sở hữu làn da rám nắng trở nên cực kỳ quan trọng. Điển hình, Sarah Hughes, nay đã 30 tuổi, đã dành toàn bộ tiền làm thêm của mình để có thể tắm nắng đều đặn 5 lần mỗi tuần từ khi 16 tuổi. Vào năm cuối cấp 3, Hughes xin được một chân làm việc tại cửa hiệu tắm nắng và cứ thế được sử dụng dịch vụ miễn phí. Sarah Hughes giải thích: "Sống trong một tỉnh nhỏ ở phía nam Alabama, bạn sẽ không muốn mình bị lạc lõng".

Sarah Hughes muốn sở hữu làn da rám nắng để hòa nhập với mọi người.

Hughes chỉ bắt đầu ngưng tắm nắng khi phát hiện ra mình bị ung thư tế bào hắc tố ở tuổi 25, trong đó có một khối u ở chân trái đã ăn lan vào cơ bắp và thậm chí di căn đến cả hạch bạch huyết. Trong suốt 2 năm ròng chiến đấu với bệnh tật, tổng cộng Hughes đã phải cắt bỏ 33 khối u, trong đó có 8 khối u tế bào hắc tố. May mắn thay, Sarah Hughes vẫn sống sót nhưng trải nghiệm về thời gian chữa bệnh là vô cùng kinh hoàng.

Sarah Hughes cùng những vết sẹo từ những lần phẫu thuật cắt bỏ các khối u.

Không được may mắn như thế, Brandi Dickey ở Fort Worth, Texas (Mỹ) đã tử vong ở tuổi 33 sau 18 ca phẫu thuật, khi tế bào ung thư di căn khắp cơ thể và lên đến não. Trong khi đó, cả gia đình của Brandi Dickey không hề có tiền sử ung thư tế bào hắc tố.

Paula Pittsinger, mẹ của Dickey, cho biết con gái mình từng tắm nắng định kỳ liên tục từ khi lên14 đến lúc 28 tuổi và cho đây chính là nguyên nhân dẫn đến căn bệnh quái ác này. Pittsinger chia sẻ: "Khi bạn thấy những ảnh hưởng, những cuộc phẫu thuật não, những vết sẹo; và khi mà bạn thấy được những gì mà tắm nắng đã gây ra, chắc chắn bạn sẽ nhận ra rằng việc này hoàn toàn không đáng".

Paula Pittsinger bên cạnh di ảnh của con gái, Brandi Dickey.

Elizabeth LaBak, một sinh viên 22 tuổi tại Đại học Bang Westfield (Massachusetts, Mỹ), chia sẻ: "Nếu bị ung thư da, tôi sẽ đương đầu với nó. Còn hiện giờ tôi không thể nghĩ đến những việc đó. Chẳng phải đằng nào tôi cũng sẽ chết vì một nguyên nhân nào đó".

Hay ở trường hợp cặp song sinh nhà Van Dresser tại Florida, Alexandra và Samantha luôn bôi nhiều kem chống nắng lên những nốt ruồi hay vết bớt trên da trước khi bước vào giường tắm nắng như một biện pháp duy nhất mà họ có thể làm trước những nguy cơ.

Tuy hai chị em sinh đôi này hiểu rất rõ về những nguy cơ tiềm tàng và thậm chí còn tham gia vào câu lạc bộ về ung thư tế bào hắc tố của trường nhưng họ vẫn không thể từ bỏ việc tắm nắng định kỳ bởi bạn bè đồng trang lứa của các cô đều cho rằng, thật "đáng ngưỡng mộ" khi có một làn da màu sôcôla sữa!

Thiên Minh (tổng hợp)
.
.