Tràn lan bộ thử COVID-19 trên mạng, ai kiểm soát?

• Philippines chê bộ thử COVID-19 từ Trung Quốc sai số 60%
• Tây Ban Nha: Bộ thử COVID-19 do công ty Trung Quốc sản xuất có sai số 70%

Giá... trên trời

Chỉ cần gõ “kit test COVID trên mạng xã hội”, sẽ cho một loạt kết quả là những loại kit test COVID-19 có nguồn gốc xuất xứ khác nhau có giá từ vài trăm đến vài triệu đồng. Tài khoản Facebook K.C rao bán: “Vừa mua cho gia đình nên mình quyết định bán luôn vì thấy nó quá cần thiết. Mùa COVID này mỗi người nên có một bộ test xịn sò để tự check sức khỏe của mình! Sản phẩm này đang rất hot tại Hàn Quốc... 1 hộp gồm 2 bộ kit, dùng được cho 2 người. Giá 1 hộp 690 nghìn đồng (2 bộ kit). Mua 10 hộp sẽ có giá 650.000 nghìn đồng/hộp” đồng thời không quên để lại số điện thoại liên hệ và lời nhắn nhủ, cần mua thì inbox cho Facebooker này.

Độ chính xác của bộ kit đến đâu vẫn chưa được kiểm chứng.

Một Facebooker khác cũng tranh thủ quảng cáo trên một nhóm chợ cư dân ở Hà Nội, tỏ vẻ đầy lo lắng trước tình hình dịch bệnh đang diễn biến phức tạp: “Dạo này xuất hiện nhiều F quá các bác ơi. Nhà bác nào cũng nên dự phòng một bộ. Công ty em nhập khẩu bộ test nhanh COVID-19 Hàn Quốc. 1 hộp gồm 2 bộ test (hàng nhập khẩu) 430 nghìn đồng/1 hộp 2 lần thử. Hàng nhập khẩu chính hãng 100%, sai em đền gấp 100 lần”. Và để lấy lòng tin của mọi người, người này còn đăng cả clip sếp công ty mình đang test nhanh với lời khẳng định chắc như đinh đóng cột: “Hàng này hiếm, khan hàng, em đảm bảo không ai có”.

Fanpage của một siêu thị chuyên nhập các mặt hàng Hàn Quốc cũng quảng cáo những lời có cánh: “Các chị ơi, tình hình dịch COVID-19 hiện tại đang diễn ra phức tạp, lo lắng là điều không tránh khỏi. Nhưng, làm thế nào để biết mình có nhiễm COVID-19 ko mà không thể đến bệnh viện kiểm tra ngay lập tức thì bộ kit Humasis sẽ cho chúng ta biết mình âm tính hay dương tính với COVID-19 với độ chính xác cao. Ở Pháp, các bộ kit test COVID-19 nhanh được bày bán rộng rãi ở nhà thuốc, kể cả trong siêu thị và được chính phủ khuyến khích sử dụng trong thời gian cách ly. Người dân chủ động test đêm trước khi gặp người thân hoặc bạn bè để tránh lây nhiễm chéo cho nhau.

Hiện tại trên thị trường có khá nhiều bộ test nhanh, hãy lựa chọn sản phẩm chất lượng và nơi uy tín để mua nhé các chị. Humasis COVID-19 là một xét nghiệm chẩn đoán trong ống nghiệm dựa trên xét nghiệm miễn dịch nhằm phát hiện kháng nguyên đặc hiệu trong mẫu tăm bông lấy dịch từ mũi, nhanh chóng và chính xác (độ nhạy đạt 89,4% và độ đặc hiệu đạt 100%). Bộ kit Humasis đã được Bộ An toàn thực phẩm và dược phẩm Hàn Quốc (MFDS) cấp phép sử dụng chứ không phải hàng trôi nổi ko rõ nguồn gốc, chất lượng đâu ạ!”.

Kit test COVID-19 được rao bán trên mạng.

Trang này cũng công khai giá bán là 700.000 đồng/hộp, đồng thời hướng dẫn cách sử dụng chi tiết cho người mua bằng tiếng Việt kèm theo. “Bộ kit Humasis COVID-19 hoạt động như thế nào? Người tự xét nghiệm dùng tăm bông đưa vào mỗi lỗ mũi khoảng 3cm để lấy mẫu, chứ không cần ngoáy sâu như lấy dịch ở vùng hầu họng nên ít gây khó chịu hơn. Sau khi xoay tăm bông 5 lần vào thành mũi, nhúng tăm bông vào thuốc thử (dung dịch phát hiện SARS-CoV-2) rồi nhỏ vài giọt lên dụng cụ thử. Sau 15 phút, kết quả xét nghiệm thể hiện trên dụng cụ thử giống như que thử thai: Phần C-T đều hiện vạch đỏ đậm-nhạt: tìm thấy kháng nguyên trong mẫu, chị (anh) hãy liên hệ với cơ sở y tế gần nhất để được tiến hành xét nghiệm lại. Phần C nổi vạch đỏ: không tìm thấy kháng nguyên. Trường hợp anh/chị có triệu chứng: ho, sốt, đau họng thì nên test lại hoặc liên hệ cơ sở y tế. Chỉ phần T nổi vạch đỏ hoặc không nổi vạch: mẫu test vô hiệu, chờ thêm 15 phút nếu phần C không nổi vạch thì sử dụng mẫu test khác”.

Cơ quan chức năng cần kiểm tra, làm rõ chất lượng

Chị Ngọc Thương (Cầu Giấy) cho biết: “Vì đặc thù công việc, tôi phải đi làm nhiều nơi, tiếp xúc với nhiều đối tượng, nhiều khi còn không biết mình là F mấy, chồng tôi hay phải đi công tác các tỉnh phía Nam nên hai vợ chồng đều lo lắng, sợ mắc COVID-19 lúc nào không biết rồi ảnh hưởng đến người xung quanh. Cẩn thận nên hai vợ chồng bảo nhau mua kit thử COVID-19, kiểm tra sàng lọc trước.

Sẵn thấy trong chợ cư dân tòa nhà rao bán kit thử Hàn Quốc, lại tin tưởng là cư dân trong tòa nhà nên tôi có mua mấy bộ phòng sẵn cho hai vợ chồng mang đi công tác. Giá chỉ hơn 400k/hộp 2 bộ thử, có lần ngủ dậy thấy đau họng, người mệt mỏi, đem ra thử thấy âm tính. Nên vợ chồng lại bảo chắc là do nằm điều hòa lạnh, chứ đi đâu cũng khẩu trang, sát khuẩn kè kè bên mình, không đứng gần nói chuyện với ai nên cũng yên tâm hơn. Còn thực chất là có chuẩn không thì mình cũng không rõ nhưng cứ ngủ dậy là đau họng, mấy hôm sau lại không thấy gì, rồi thi thoảng lại bị lại thì chắc do nằm ngủ hoặc làm việc trong phòng điều hòa lạnh quá”.

Lời quảng cáo có cánh về bộ kit test COVID-19.

Câu chuyện của chị Thương thoạt nghe thì bình thường nhưng chợt khiến tôi lạnh tóc gáy. Giả sử chị hay chồng chị bị nhiễm SARS-CoV-2 thật mà bộ kit trời ơi đất hỡi kia vẫn báo âm tính khiến cho họ vẫn thoải mái tự do trong cộng đồng thì hậu quả thật khủng khiếp!

Chị Đặng Gấm (Hoàng Quốc Việt, Hà Nội) chia sẻ, để an tâm bảo vệ sức khỏe cả nhà chị cũng tìm mua vài bộ kit xét nghiệm COVID-19 của Hàn Quốc. “Vì nhà có trẻ con, ho sốt liên tục, không muốn đưa con vào bệnh viện khám vì sợ lây chéo, với lại mình cũng không có tiền sử đi về từ vùng dịch, tiếp xúc với người vùng dịch nhưng cứ cẩn thận mua kit về thử cho an tâm. Thấy quảng cáo là hàng nhập khẩu, dễ sử dụng, lại chính xác nên tôi mua về dùng dần và tặng cho cả ông bà nội ngoại và chị gái tôi. Mọi người thử rồi, đều âm tính cả. Không biết chính xác trăm phần trăm không nhưng dù sao thấy âm tính là mừng rồi”, chị Gấm cho hay.

Trong vai một người đi mua kit thử COVID-19, chúng tôi liên hệ với tài khoản Facebook H.G, thì người này cho biết, bộ kit mà G. đang bán được nhập khẩu từ Hàn Quốc về. Giá 650.000 đồng/hộp. Thao tác rất đơn giản, người dùng có thể dễ dàng tự test COVID-19 tại nhà. “Một bộ gồm 2 test dùng cho 2 người hoặc 2 lần sử dụng, có kết quả ngay sau 15 phút. Nếu bảng hiện 1 vạch là âm tính, 2 vạch là dương tính”. Việc lấy mẫu cũng được người bán quảng cáo là “cực kỳ dễ dàng” bằng cách dùng que lấy dịch ở mũi, sau đó bơm dung dịch vào và chờ kết quả. “Tốt nhất là chị nên sử dụng cả hai test cho chắc chắn. Đảm bảo là chính xác. Chị mua nhiều em sẽ giảm giá cho chị. Hàng xịn giờ khó kiếm lắm”, người này quảng cáo.

Không chỉ các cá nhân rao báo tràn lan kit thử COVID-19, mà có cả bệnh viện tư nhân cũng quảng cáo rầm rộ việc xét nghiệm COVID-19 bằng kit test Hàn Quốc và Việt Nam uy tín chất lượng. “Sử dụng bộ kit an toàn nhanh chóng. Bộ kit xét nghiệm đã được Bộ Y tế chấp thuận, tiện lợi, dễ sử dụng”, fanpage của bệnh viện này chia sẻ. Theo tìm hiểu của phóng viên, bệnh viện tư nhân này không nằm trong danh mục được phép xét nghiệm COVID-19 của Bộ Y tế. Vậy việc quảng cáo phải chăng cũng là cách để quảng bá cho bộ kit xét nghiệm không rõ nguồn gốc xuất xứ?

Tranh thủ quảng cáo trong nhóm cư dân.

Lo lắng của người dân về tình hình dịch bệnh đang diễn biến phức tạp, ngoài những thứ thiết thực để phòng tránh COVID-19 như khẩu trang, nước sát khuẩn... thì nhiều người cũng tìm mua những kit thử COVID-19 để sàng lọc trước, bảo vệ sức khỏe gia đình nhưng thực chất độ chính xác của những kit thử này đến đâu thì chưa ai kiểm chứng được.

Hiện nay, các kit test nhanh COVID-19 được Bộ Y tế cấp phép lưu hành tại Việt Nam gồm 2 bộ kit Sao Thai Duong do Công ty Cp Sao Thái Dương phối hợp sản xuất và bộ kit test COVID-19 do Công ty Cp Công nghệ Việt Á, phối hợp với Học viện Quân y sản xuất. Tuy nhiên, những loại kit test nhanh này chỉ bán cho một số doanh nghiệp, bệnh viện và cơ sở y tế với số lượng lớn, chưa bán rộng rãi trên thị trường.

Khi trả lời về việc có nên khuyến khích người dân xét nghiệm sàng lọc COVID-19, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn khẳng định hiện tại, nước ta chỉ có chủ trương tăng cường năng lực xét nghiệm tại các tỉnh, thành phố và tại các cơ sở y tế để chủ động tấn công phòng, chống dịch, tăng cường truy vết bằng xét nghiệm trong trường hợp cần thiết.

Cũng theo đại diện Bộ Y tế, trong bối cảnh dịch bệnh hiện nay, đặc biệt là dịch COVID-19, nếu các kit xét nghiệm giả mạo, chất lượng không bảo đảm không những không phát hiện ra bệnh mà còn là nguy cơ phát tán, làm lây lan dịch bệnh. Bộ Y tế đề nghị các cơ quan chức năng vào cuộc để kiểm tra các thông tin rao bán kit test nhanh COVID-19 trên một số trang mạng.