Alex Ferguson làm giảng viên Đại học Harvard: Bí quyết thành công

Thứ Sáu, 02/05/2014, 11:30

Alex Ferguson sẽ giảng dạy cho các lãnh đạo tham gia các khóa học về kinh doanh trong mảng giải trí, truyền thông và thể thao tại Trường Harvard Business.

Financial Times đưa tin, cựu Huấn luyện viên trưởng của Câu lạc bộ (CLB) bóng đá Manchester United (MU) vừa ký hợp đồng giảng dạy dài hạn tại Trường Harvard Business. Theo đó, Alex Ferguson sẽ giảng dạy cho các lãnh đạo tham gia các khóa học về kinh doanh trong mảng giải trí, truyền thông và thể thao tại ngôi trường này.

Trước đó, Sir Alex đã có 2 năm hợp tác với Anita Elberse - một giáo sư của Harvard Business School. Năm 2012, bà Elberse nghiên cứu một chủ đề "Sir Alex Ferguson: Quản lý ở MU" nói về kỹ năng quản lý CLB MU của Alex Ferguson. Theo giáo sư Anita Elberse, những bài học quản lý của Alex hoàn toàn có thể được ứng dụng rộng rãi trong kinh doanh và cuộc sống.

Trả lời phỏng vấn của Financial Times, Alex chia sẻ, ông rất vui vì công việc mới. "Tôi đã có thời gian hợp tác với Harvard và đang hy vọng sẽ phát triển mối quan hệ cũng như các hoạt động của cá nhân với các sinh viên và cộng đồng Harvard Business School"- ông nói.

Trong suốt 39 năm làm quản lý bóng đá (ông vừa nghỉ hưu năm ngoái), Sir Alex đã giành được tổng cộng 49 danh hiệu. Tuy nhiên, ông gặp phải nhiều chỉ trích vì quyết định lựa chọn David Moyes làm người thay thế ở MU. Đội bóng đã có một mùa giải tệ hại. Với 27 năm làm HLV trưởng của MU, Alex đã giúp đội bóng 13 lần lên ngôi vô địch giải Ngoại hạng Anh (Premier League), 2 lần vô địch châu Âu (Cúp C1) năm 1999 và 2008 và hàng loạt các danh hiệu cao quý trong nước và quốc tế khác. Chỉ có 3 lần đội bóng không lọt vào top 3 của giải Ngoại hạng Anh.

MU cũng chưa bao giờ thua hơn 9 trận trong toàn bộ mùa giải. Tuy nhiên, dưới thời David Moyes, tính từ đầu mùa giải đến nay MU đã để thua 13 trận và đã bị loại khỏi Cup C1. Đội bóng giàu thành tích nhất nước Anh cũng không lọt vào top 4 Premier League điều đó đồng nghĩa năm sau không có mặt ở Cup C1.

Trong thời gian chèo lái MU, đội bóng hàng đầu nước Anh đã đạt giá trị ước tính vào khoảng 3,1 tỉ USD (theo Forbes). Tổng tài sản của HLV Alex Ferguson cũng lên cao gần gấp đôi.

Đặt cược vào cầu thủ trẻ

Alex Ferguson đến MU năm 1986, khi đó chỉ có duy nhất một cầu thủ MU dưới 24 tuổi, ông nhìn nhận rằng, tái cấu trúc độ tuổi của CLB là việc làm sống còn để đưa MU đi lên. Ferguson đặt ra mục tiêu dài hạn bằng cách trẻ hóa nhân sự cho CLB. Ông lập ra hai "trung tâm tài năng" đào tạo các cầu thủ triển vọng ở độ tuổi 8-9 tuổi, đồng thời chiêu mộ một loạt tuyển thành viên, đôn đốc họ tìm kiếm những tài năng trẻ hàng đầu.

Alex Ferguson luôn là HLV được cả thế giới ngưỡng mộ.

Giáo sư Anita Elberse cho rằng, đầu tư cho các tài năng trẻ thời gian đó quả là một sự đánh cược lớn bởi chuyên gia bóng đá Alan Hansen - một nhân vật nổi danh thời đó từng nói: "Bạn không thể giành được bất cứ điều gì với những đứa trẻ", vậy mà những đứa trẻ nhà Ferguson đã làm được những điều vĩ đại (tiêu biểu với cú ăn ba lịch sử năm 1999).

"Công việc của nhà quản lý cũng giống như một giáo viên, cần phải truyền cảm hứng cho người khác, dạy họ các kỹ năng, hướng họ thành những nhà vô địch, giúp họ trở nên tốt hơn, để họ có thể đi tới bất cứ nơi đâu. Khi bạn dành cơ hội cho những người trẻ tuổi, bạn không những tạo được vòng đời dài hơn cho đội bóng, mà còn tạo ra sự trung thành. Họ sẽ luôn nhớ rằng, chính bạn đã mang đến cơ hội quý báu đầu tiên cho họ. Một khi họ biết bạn đang làm mọi thứ vì họ, họ sẽ chấp nhận cách bạn làm. Như vậy, bạn sẽ thật sự tạo được không khí của một gia đình. Hãy quan tâm tới những người trẻ, dành cho họ cơ hội để thành công, họ sẽ cho bạn thấy họ tuyệt vời thế nào" - Alex cho biết.

Bậc thầy quản lý tài năng

Ngay trong giai đoạn gặt hái thành công, Alex cũng sẵn sàng thực hiện tái cấu trúc đội bóng. Ông được đánh giá cao cùng CLB MU đã thành công trong 5 mùa giải với rất nhiều huy chương. Các quyết định của Alex được dựa trên tầm nhìn về vị trí của đội bóng trong chu kỳ tái cấu trúc, và bởi tầm nhìn về "vòng đời" của các cầu thủ - những giá trị mà cầu thủ mang lại cho đội bóng trong mỗi thời điểm. Quản lý quá trình phát triển tài năng cũng không thể tránh khỏi việc cắt giảm cầu thủ, bao gồm cả những cầu thủ lão luyện đã gắn bó nhiều năm với đội bóng.

Phân tích các số liệu chuyển nhượng trong suốt một thập kỷ qua của Alex Ferguson, giáo sư Anita Elberse đánh giá: "Ferguson thật sự là một bậc thầy quản lý các tài năng. Ông ấy rất chiến thuật, rất lý trí và có tính hệ thống cao".

Các số liệu chỉ rõ thập niên vừa qua,  MU thành công 5 mùa giải, CLB này tốn ít chi phí chuyển nhượng hơn hẳn Chelsea, Manchester City và Liverpool. Một trong các lý do chính là tính cam kết của các cầu thủ trẻ với MU. Các cầu thủ trẻ được tạo điều kiện để thành công. Phần lớn các cầu thủ lớn tuổi đều được chuyển nhượng đi khi vẫn còn phong độ, chỉ một số chiến binh kỳ cựu được giữ lại để duy trì văn hóa và tính bền vững cho CLB.

"Ông ấy không bao giờ chỉ nhìn vào hiện tại, ông ấy luôn nhìn thấy tương lai. Ông ấy có tài nhận biết cái gì cần thúc đẩy, cái gì cần đổi mới" - cầu thủ Ryan Giggs nhận xét về Alex Ferguson.

Cố gắng và cố gắng hơn nữa

Giáo sư Anita Elberse đã lắng nghe Alex nói chuyện rất nhiệt huyết về việc ông muốn truyền tải các giá trị tinh thần tới các cầu thủ của mình. Hơn cả việc dạy cho họ kỹ năng, Alex muốn truyền cảm hứng giúp các cầu thủ cố gắng hơn nữa và không bao giờ từ bỏ - hay nói cách khác là biến họ thành những người chiến thắng. Ông đã tuyển về cả các cầu thủ được gọi là "thất bại thảm hại", và yêu cầu họ làm việc tích cực hơn. Sau nhiều năm, thái độ làm việc này đã được lan tỏa - các cầu thủ không chấp nhận những đồng đội không chịu phấn đấu hết mình vì đội bóng. Những ngôi sao lớn cũng không phải là ngoại lệ.

Dưới thời Alex Ferguson, MU gặt hái được rất nhiều thành công.

"Tôi phải nâng mức kỳ vọng của các cầu thủ lên. Họ không bao giờ được chấp nhận mình thất bại. Và tôi luôn nói với họ rằng: Nếu anh chấp nhận thất bại một lần, anh sẽ phải chấp nhận thất bại lần thứ hai". Alex đã không ngừng nhắc nhở và rèn luyện cho các cầu thủ một tinh thần nỗ lực không ngừng nghỉ, điều đó tạo ra những ngôi sao hàng đầu của làng túc cầu như David Beckham, Cristo Ronaldo...

Không làm mất lòng cầu thủ

Một điều làm cho giáo sư Anita Elberse thấy rất ngạc nhiên về Alex Ferguson, một nhà lãnh đạo có tiếng là khắt khe, đó là mỗi khi cần phải truyền đạt các quyết định cho cầu thủ của mình, Alex đều phải điều chỉnh rất kỹ các câu từ sao cho hợp với tình huống hợp lý và tinh tế. Ông sẽ nói rất riêng tư: "Nghe này, có thể là tôi đã sai, nhưng tôi nghĩ đây là đội hình đẹp nhất cho hôm nay rồi!" và ông sẽ giải thích đây là vấn đề chiến thuật, những trận đấu lớn thực sự còn ở phía trước”.

"Không ai thích bị chỉ trích cả. Một vài người còn giỏi lên nhờ những chỉ trích, số còn lại sẽ giỏi lên vì những lời động viên. Cho nên tôi luôn cố gắng đưa ra lời khích lệ mỗi khi có thể" - Alex Ferguson cho biết.

Theo tinh thần đó, khi cần thiết, Alex sẽ chỉ ra những sai sót của cầu thủ ngay sau trận đấu và sẽ kết thúc ở đó mà không chỉ trích thêm một lời nào nữa. Thông thường, trước trận đấu, Alex sẽ nói về các kỳ vọng, niềm tin của các cầu thủ vào chính họ và vào đồng đội của mình. Giờ giải lao, nếu đội bóng đang trên đà thắng lợi, ông sẽ nói về việc tập trung thi đấu chứ không đi vào tiểu tiết. Nhưng nếu đội đang thua, ông sẽ nói về việc tập trung sức mạnh của cả đội, của mỗi cá nhân, và cũng chỉ ra lý do tại sao thua.

Chấp nhận thay đổi

Trong suốt 1/4 thế kỷ Alex gắn bó với MU, thế giới bóng đá đã thay đổi mạnh mẽ, từ sự tham gia của giới tài chính (kéo theo những hệ quả cả tích cực và tiêu cực), đến những nghiên cứu khoa học giúp các cầu thủ thi đấu tốt hơn. Phản ứng với các thay đổi chưa bao giờ là việc dễ dàng, và thậm chí còn khó hơn nhiều đối với một người đã đứng trên đỉnh cao quá lâu. Nhưng những dấu hiệu về sự sẵn sàng thay đổi của Alex có thể tìm thấy khắp mọi nơi.

David Gill chia sẻ với giáo sư Anita Elberse rằng, Alex đã "thể hiện một khả năng thích ứng tuyệt vời mỗi khi cục diện trận đấu thay đổi".

Alex Ferguson buộc các cầu thủ phải luyện tập thường xuyên cho tình huống phải ghi được một bàn thắng khi chỉ còn 10, 5 hoặc 3 phút. Và điều đó đã giúp đội bóng chiến thắng. Các buổi luyện tập của MU đều tập trung vào việc lặp đi lặp lại kỹ thuật và thủ thuật.

Giáo sư Anita Elberse cho rằng, phương pháp này mới chính là lời giải thích xác đáng cho những chiến thắng của MU, thay vì điều mọi người vẫn tin tưởng rằng, chiến thắng là đương nhiên - các cầu thủ có thể tự động chuyển sang một số lối chơi khác.

Giữa những năm 1990, Ferguson trở thành HLV đầu tiên đưa ra sân số lượng lớn các cầu thủ trẻ trong giải đấu kém danh tiếng như Cup FA, việc làm mà ban đầu gây ra nhiều bất bình nhưng hiện nay lại trở nên phổ biến trong các CLB. Ngoài sân đấu, ông còn cho mở rộng phòng của nhân viên hậu cần, và mời một đội khoa học thể thao đến hỗ trợ các HLV về dinh dưỡng, trang phục luyện tập có gắn thiết bị GPS rất hữu ích cho các cầu thủ. Ông cũng là HLV đầu tiên thuê bác sĩ thị lực và giáo viên yoga về chăm sóc sức khỏe cho các cầu thủ.

Alex Ferguson bắt đầu sự nghiệp làm HLV bóng đá khi mới 32 tuổi, năm 1974. Trải qua các bước tiến trong sự nghiệp, cho đến tận khi thành công vang dội tại MU và giao phó dần việc huấn luyện cho các trợ lý, ông vẫn luôn có mặt tại sân tập và quan sát. Chia sẻ với giáo sư Alita Elberse, Alex cho biết, việc chuyển đổi từ hướng dẫn sang quan sát đã cho phép ông đánh giá đúng hơn về các cầu thủ và phong độ của họ, giúp ông nhận ra những điểm cần thay đổi về phương pháp huấn luyện, mức độ năng lượng, cũng như cường độ làm việc.

Alex Ferguson từng nói: "Điều mà tôi vẫn luôn làm tốt trong nhiều năm đó là quản lý được những thay đổi. Tôi tin rằng bạn có thể kiểm soát được những thay đổi bằng cách chấp nhận chúng. Điều này cũng đồng nghĩa với việc bạn phải đặt niềm tin vào những người bạn tuyển dụng... Nhiều người trong ngành của tôi không thích thay đổi. Nhưng tôi luôn cảm thấy tôi sẽ không bước tiếp được nếu không thay đổi. Chúng tôi phải thành công - tôi không có sự lựa chọn nào khác - và tôi sẽ tìm mọi cách để có thể phát triển hơn nữa. Tôi làm việc chăm chỉ hơn. Tôi luôn coi mỗi thành công đều là chiến thắng đầu tiên. Công việc của tôi là tạo cơ hội tốt nhất có thể để giành chiến thắng. Đó chính là động lực của tôi!".

Như vậy, qua đây chúng ta có thể nhận ra một điều là HLV Alex Ferguson không chỉ là một nhà quản lý thể thao đơn thuần mà còn là một chuyên gia tâm lý, kinh tế và một chuyên gia marketing đích thực đã đưa đội bóng đang gặp vô vàn khó khăn trong những năm 80 trở thành một CLB hàng đầu của làng thể thao thế giới

V.Nguyễn - S.H. (tổng hợp)
.
.