Arập Xêút: Dự án khai thác nước ngầm trên sa mạc

Nhà địa chất học người Đức Randolf Rausch, 59 tuổi, đang làm việc cho GTZ International Services, một bộ phận của Cơ quan Phát triển liên bang GTZ của Đức, ở Riyadh - thành phố miền Đông Arập Xêút - trong 6 năm qua. Nhà vua Arập Xêút thuê Rausch và đoàn nghiên cứu của ông đến đây để tìm kiếm mạch nước trong sa mạc. Họ đang cố gắng tìm kiếm xem có bao nhiêu mạch nước ngầm địa khai nằm ẩn giữa các tầng đá bên dưới bán đảo Arập bằng cách cho khoan nhiều lỗ sâu đến 2.000 mét, tiến hành các đợt bơm thử và sử dụng những kỹ thuật đo đạc phức tạp.

Trung tâm Nghiên cứu môi trường Helmholtz (UFZ) ở thành phố Leipzig cũng liên quan đến dự án quy mô lớn này. Rausch nói: "Sử dụng các siêu máy tính ở UFZ, chúng tôi có thể tái tạo những dòng nước ngầm từ thời kỳ băng hà sau cùng cho đến ngày nay".

Hai đồng nghiệp của nhà địa chất học Randolf Rausch - Christoph Schuth 47 tuổi, và Andreas Kallioras 34 tuổi - đã chuẩn bị rất kỹ lưỡng cho nhiệm vụ quan trọng này. Họ thử nghiệm cẩn thận trang thiết bị đo đạc và thăm dò - mà sau đó sẽ được dùng để đo độ ẩm trong đất, cũng như những chuyển động và tuổi của nước ở sa mạc Arập Xêút - trên vùng đất của sân bay bỏ hoang gần Darmstadt.

Ở Arập Xêút, có những vấn đề cấp bách, liên quan đến  sự tồn tại của con người phải nhanh chóng giải quyết. Có bao nhiêu nước bị bỏ quên ở các tầng ngầm nước dưới mặt đất? Và đâu là cách sử dụng nguồn nước quý giá một cách tốt nhất để bảo đảm quốc gia có thể cung cấp nước cho dân số đang ngày một tăng?

Trong khi đó, việc sử dụng nước hiện nay ở Arập Xêút được đánh giá là hoang phí. Ví dụ, Rausch và các đồng nghiệp của ông đã tính toán thấy nguồn cung cấp nước trong khu vực quanh thủ đô Riyadh (khoảng 4,5 triệu dân) sẽ trở nên cạn kiệt chỉ trong vòng 30 năm nữa. Do đó, Arập Xêút đang trở thành một phòng thí nghiệm khổng lồ cho những vùng khô cằn trên thế giới chiếm khoảng 40% diện tích đất của địa cầu.

Nhà vua Arập Xêút thuê nhà địa chất học người Đức Randolf Rausch và nhóm nghiên cứu của ông để tìm kiếm nước trong sa mạc.

Mạch nước ngầm địa khai là nguồn nước tự nhiên duy nhất trong vùng không có sông ngòi và hồ, nơi mà mỗi một giọt mưa là một sự kiện. Sau thời kỳ băng hà cuối, nước thấm qua mặt đất và cuối cùng tích trữ trong những không gian rỗng giữa các tầng đá trầm tích. Phần lớn trữ lượng nước này nằm ở miền Đông Arập Xêút, đúng nơi mà trữ lượng dầu khí tự nhiên của nước này được tìm thấy. Do đó các nhà địa chất học tìm kiếm mạch dầu nhưng đôi khi lại gặp nước và ngược lại. Và cũng giống như dầu, những giọt nước quý giá từ thời kỳ băng hà cuối cực kỳ quý giá. Hiện nay có quá nhiều lượng nước này được bơm lên từ những cái giếng sâu gây nên tình trạng mực nước ngầm bị sụt xuống. Từ đó tạo điều kiện cho nước muối thấm vào nước ngầm dọc theo bờ biển.

Ở Wasia, cách thủ đô Riyadh 100km về phía đông, nhóm của nhà địa chất học Randolf Rausch tiến hành khoan những lỗ sâu để thăm dò. Maro Rescia, Giám đốc điều hành của Công ty khoan Hajjan Drilling của Arập Xêút, chịu trách nhiệm tiến hành các thử nghiệm bơm nước. Và bất ngờ nước bắt đầu vọt lên: nước ấm và sạch - một cảnh tượng kỳ thú trong vùng dường như không có sự sống. Nước sạch đến mức có thể uống được ngay dù vị của nó hơi khó chịu. Thật đáng ngạc nhiên khi biết rằng nước này có tuổi 25.000 năm!

Các nhà nghiên cứu cho khoan sâu 2.000 mét để tìm xem còn bao nhiêu nước ngầm địa khai còn trữ giữa các tầng đá bên dưới Bán đảo Arập.

Ngày nay, vương quốc Arập Xêút gặp phải vấn đề thiếu nước trầm trọng như những vùng khô cằn khác ở Bắc Phi, Israel, Australia và vùng Mid West của Mỹ. Arập Xêút tiêu thụ khoảng 19 tỉ m3 nước hàng năm, trong đó 85% được sử dụng cho nông nghiệp. Lượng nước này thật sự là nước ngầm (tất nhiên sẽ đến lúc cạn kiệt). Trong khi đó chỉ có khoảng 8% lượng nước xuất phát từ nước biển qua xử lý thành nước ngọt. Nhưng Arập Xêút vẫn dẫn đầu các quốc gia khác trong nhận thức rằng, nông nghiệp có thể làm suy sụp đất nước. Điều đó thúc bách những người lãnh đạo quốc gia phải nhanh chóng chấm dứt kỷ nguyên của những sa mạc xanh.

Bước đầu tiên là Bộ Nông nghiệp bãi miễn bộ phận quyết định các vấn đề về nước. Sau đó là những biện pháp khắt khe lần lượt được thực thi.

Cách đây 3 năm, chính quyền  Arập Xêút hủy bỏ những khoản tiền trợ cấp dành cho canh tác cây lúa mì và quyết định đình chỉ sản xuất lúa mì nội địa vào năm 2016. Ngoài ra, các hệ thống dẫn nước cũng cần được khai thác hiệu quả hơn, với mục đích lâu dài là tái sử dụng từng giọt nước. Trong tương lai, Bộ Nông nghiệp Arập Xêút có kế hoạch giám sát quá trình tiêu thụ nước tại các nông trại