Cuộc phẫu thuật ghép toàn bộ cơ quan phát triển từ tế bào gốc đầu tiên trên thế giới

Thứ Ba, 02/12/2008, 15:45
Đội bác sĩ phẫu thuật Anh đã giúp đỡ Bệnh viện đa khoa ở Barcelona tiến hành phẫu thuật thay thế khí quản bị tổn hại của Claudia Castillo, 30 tuổi, với khí quản được tạo ra từ tế bào gốc phát triển trong phòng thí ngiệm ở Đại học Bristol. Do khí quản mới tạo thành từ chính tế bào gốc của cơ thể Castillo – sử dụng tiến trình gọi là “thiết kế mô” – cho nên bệnh nhân không cần phải dùng những thuốc mạnh để chống lại hiện tượng loại thải cơ quan của cơ thể.

Nhiều tháng sau phẫu thuật, các test máu cho thấy không có dấu hiệu gì của sự loại thải ở Castillo. Tránh dùng những thứ thuốc này có nghĩa là Castillo sẽ không bị nguy cơ mắc bệnh ung thư cũng như các bệnh khác... 5 tháng sau phẫu thuật, Castillo đã sinh hoạt trở lại bình thường. Đây là bước tiến bộ đáng kể của y học. Tế bào gốc là “tế bào chủ” có thể được thao tác trong phòng thí nghiệm để trở thành bất kỳ tế bào nào trong cơ thể. Giới khoa học ca ngợi thành tựu này như là một bước đột phá mới trong y học và dự đoán trong vòng 20 năm nữa bác sĩ phẫu thuật có thể thay thế tim bằng cơ quan phát triển trong phòng thí nghiệm để cứu sống hàng ngàn sinh mạng.

Trước mắt nhóm phẫu thuật hy vọng trong tương lai sẽ sử dụng công nghệ để tạo ra những cơ quan khác như ruột, bàng quan, và sau đó mới có thể mở rộng ra các cơ quan cứng khác như tim, gan và thận. Giáo sư Martin Birchall, nhà phẫu thuật tai, mũi, họng và người phát triển tế bào gốc trong phòng thí nghiệm ở Đại học Bristol, nói: “Trong thời gian 20 năm nữa, công nghệ sẽ trở nên phổ biến để thay thế những cơ quan và mô bị tổn hại do bệnh tật với mô và cơ quan tự lớn lên trong phòng thí nghiệm. Tiến bộ này sẽ cách mạng hóa hoàn toàn cách suy nghĩ của chúng ta về phẫu thuật và y khoa. Chúng ta đang ở trên bờ của kỷ nguyên mới về phẫu thuật”. Mặc dù các bác sĩ đã có thể tiến hành ca phẫu thuật tương tự đối với bàng quang cách đây 2 năm, nhưng Giáo sư Birchall nói đó chỉ là một “mảng đắp”, với sự di chuyển 1 phần hơn là toàn bộ cơ quan, một công việc ít phức tạp hơn.

Hàng năm ở Anh có hơn 1.000 bệnh nhân chết vì nằm chờ được cấy ghép cơ quan và chính điều đó đã thôi thúc giới khoa học nghiên cứu tìm những cách khác để phát triển các cơ quan thay thế. Tất cả 4 nhóm nhà nghiên cứu cùng hợp tác trong trường hợp của Castillo dưới sự lãnh đạo của Giáo sư Paolo Macchiarini, nhà phẫu thuật ở Bệnh viện Đa khoa Barcelona. Giáo sư cho biết hiện nay còn có thêm 2 bệnh nhân khác, người Đức và người Mỹ,  đang nằm viện ở Barcelona để chờ ghép khí quản bị thương tổn do bệnh ung thư. Nhưng phải cần đến 2 hay 3 tháng để phát triển cơ quan thay thế trong phòng thí nghiệm. Phẫu thuật ghép thông thường đòi hỏi phải sử dụng cơ quan hiến tặng của người chết, như thế tức là người nhận phải sống phần đời còn lại của mình với những thứ thuốc mạnh chống lại hệ miễn dịch của cơ thể, đồng thời cũng sẽ gặp nguy cơ nhiễm trùng và các bệnh như ung thư.

Claudia Castillo, gốc ở Colombia và hiện đang sống ở Tây Ban Nha, mắc bệnh lao và nhập viện trong tháng 3/2008 với tình trạng khó thở nặng. Trong trường hợp này, thay vì lựa chọn cách cắt bỏ  lá phổi trái của bệnh nhân, đội ngũ bác sĩ quyết định nghiên cứu phát triển khí quản mới trong phòng thí nghiệm. Sau khi phát triển được khí quản dài 5cm trong phòng thí nghiệm, nhóm bác sĩ liền tiến hành ca phẫu thuật để ghép nó cho bệnh nhân. Hai tháng sau ca ghép thành công, các test cho thấy hoạt động phổi của Castillo đã trở lại bình thường. Mỗi năm có khoảng 300 bệnh nhân gặp vấn đề tương tự như Castillo, gây ra do ung thư, nhiễm trùng hay bệnh lao

Thục Miên (theo ABC)
.
.