Hàng không Việt Nam trước cơn khủng hoảng hàng không thế giới: Đừng thêm bất ổn

Cách đây chỉ mấy ngày, Cục Hàng không Việt Nam đã có văn bản Chỉ thị về đảm bảo an toàn bay như một nỗ lực ngăn chặn những nguy cơ mất an toàn có thể xảy ra đối với các hãng hàng không trong nước.

Để đảm bảo tuyệt đối an toàn cho các hoạt động bay, Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam chỉ thị các hãng hàng không thực hiện nghiêm túc quy trình ứng phó trong trường hợp có bão theo quy trình mẫu của Cục Hàng không, thực hiện ngay quy định bắt buộc khi lập kế hoạch bay phải xác định ít nhất một sân bay dự bị hạ cánh.

Khi thời tiết phức tạp (bão, sương mù dày đặc trên diện rộng…) phải chọn thêm sân bay dự bị thứ 2. Nghiêm cấm thực hiện tiếp cận hạ cánh, cất cánh trong điều kiện thời tiết (tầm nhìn, trần mây, tốc độ gió xuôi, gió ngang) dưới tiêu chuẩn cho phép. Các hãng cần chấp hành nghiêm quy định không thực hiện quá 2 lần tiếp cận hạ cánh.

Khi thời tiết phức tạp, tổ lái phải thực hiện tham khảo ý kiến của cơ quan không lưu để đánh giá chính xác diễn biến thời tiết trước khi thực hiện tiếp cận lần 2. Nếu không đủ điều kiện đánh giá diễn biến thời tiết, tổ lái thực hiện bay chờ hoặc chuyển hướng về sân bay dự bị. Các tổ lái khi bay gặp thời tiết phức tạp cần thông báo ngay cho kiểm soát không lưu để kịp thời cảnh báo cho các máy bay đang hoạt động trong khu vực hoặc dự kiến sẽ bay vào khu vực...

Siết chặt an ninh Cảng Hàng không Nội Bài. Ảnh: ANTĐ.

Được biết, ngay sau khi xảy ra vụ chiếc máy bay MH17 của hãng Hàng không Malaysia rơi trên không phận Ukraine, trả lời trước báo giới, Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam Lại Xuân Thanh cho biết, Hãng hàng không của Việt Nam có đường bay qua khu vực đó đã điều chỉnh đường bay tránh vùng kiểm soát không lưu của Ukraine. Ngoài ra, Cục Hàng không Việt Nam cũng đưa ra lời khuyến cáo các hãng khác bay tránh khu vực trên.

Với diễn biến hết sức bi thảm với hàng không thế giới hiện nay, Cục Hàng không Việt Nam cùng với các Hãng đã tăng cường chất lượng dịch vụ và đảm bảo tốt cho các chuyến bay phải ở mức cao nhất. Cụ thể là ưu tiên đảm bảo chất lượng kỹ thuật, kiểm soát vận hành hệ thống quản lý an toàn đối với tất cả các đơn vị theo đúng tiêu chuẩn ICAO. Thứ hai là rà soát hệ thống cung cấp dịch vụ tại các sân bay từ kết cấu hạ tầng cũng như hệ thống thiết bị kỹ thuật. Thứ ba là đảm bảo an toàn đường băng bằng các tổ giám sát, không có vật ngoại lai trên đường.

Máy bay vẫn là phương tiện vận chuyển an toàn nhất.

Đành rằng có lời khẳng định của ông Cục trưởng, mọi người có thể an tâm hơn khi đi máy bay. Nhưng nếu nhìn lại một chuỗi những vụ việc liên quan đến các hãng hàng không trong nước thời gian qua, hành khách khó mà tránh khỏi cảm giác bồn chồn, thấp thỏm. Ai lại máy bay cất cánh thì rơi mất bánh, rụng cả ốp bảo vệ quạt làm mát phanh? Rồi thì chỉ trong vòng chưa đầy một tháng xảy ra liên tiếp một vụ máy bay vận chuyển nhầm hành khách (?) và một vụ máy bay mất liên lạc ngay khu vực sân bay khiến nó phải hạ cánh 2 lần liên tiếp!

Những yếu tố tiềm ẩn từ công tác mặt đất chưa được giải quyết triệt để thì dư luận tiếp tục lật lại trường hợp thành viên phi hành đoàn của một hãng hàng không trong nước bị cơ quan an ninh nước ngoài tạm giữ vì tình nghi buôn lậu. Một khi chính thành viên tổ bay, những người chịu trách nhiệm an toàn chuyến bay, lại bị chi phối bởi những thứ có nguồn gốc phi pháp, không kiểm soát thì thử hỏi sự an nguy của hành khách còn có thể trông cậy vào đâu? Như lời ông Cục trưởng từng nói, tiếp viên xách hàng lậu có thể uy hiếp an toàn bay nằm ở lẽ đó…

Những chiếc hộp ngủ (sleeppod) vừa mới được triển khai còn chưa kịp đem đến những tò mò và thú vị cho hành khách thì đã buộc phải tạm dừng khai thác bởi những lo ngại người ta sẽ lạm dụng nó trước bối cảnh chậm, hủy chuyến diễn ra liên tục như vừa qua. Sự lo ngại không phải không căn cứ khi những biểu hiện dồn chuyến vì lý do thương mại đã được đặt lên bàn thanh tra. Song song câu chuyện có lẽ chưa hẳn đã chỉ dừng lại bởi các yếu tố khách quan.

Trả lời trước báo giới, Cục trưởng Lại Xuân Thanh khẳng định, cơ quan này không ưu ái bất kỳ hãng hàng không nào, song lại thừa nhận có sự cạnh tranh không lành mạnh giữa các hãng hàng không hiện nay. Và một khi các hãng hàng không còn đang lo tranh giành quyền lợi mà đáng nhẽ ra nó phải được phân định rõ ràng, công bằng và đảm bảo bởi đại diện cơ quan quản lý của nhà nước, thì việc quyền lợi của hành khách bị đặt xuống hàng thứ yếu cũng là điều khó tránh khỏi?

Tại cuộc họp sơ kết 6 tháng đầu năm 2014 công tác của Ủy ban an ninh hàng không dân dụng quốc gia vào sáng ngày 28/7, Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải đã yêu cầu nhìn thẳng vào những vấn đề yếu kém, đáng lo ngại để làm sao giữ vững hình ảnh an toàn, an ninh của hàng không Việt Nam.

Theo Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải, từ trước đến nay chúng ta luôn tự hào rằng Việt Nam có ngành hàng không rất an toàn, nhưng rõ ràng lúc này đang có nhiều dấu hiệu, nguy cơ đe dọa hình ảnh ấy. Cuộc họp lần này của Ủy ban diễn ra trong thời điểm được đánh giá là "đặc biệt" của lịch sử hàng không thế giới.

Theo đánh giá chung, 6 tháng đầu năm hoạt động hàng không trong nước tiếp tục tăng trưởng. Tuy vậy, cũng thời gian này, hàng không trong nước cũng đã xảy ra 145 vụ việc vi phạm, tăng đột biến hơn 95% so với cùng kỳ năm 2013. Trong đó, 62 vụ hành khách mang vũ khí, công cụ hỗ trợ, vật phẩm nguy hiểm; 35 vụ sử dụng giấy tờ giả để đi máy bay; 7 vụ hoang tin bom, vật liệu nổ; 30 vụ gây rối trật tư, đe dọa, hành hung nhân viên hàng không...

Về sự cố, tai nạn máy bay, 7 tháng qua công tác an toàn hàng không không để xảy ra tai nạn. Tuy nhiên, lại xảy ra 173 sự cố, tăng 32 vụ - mặc dù số lượng sự cố có nguy cơ uy hiếp an toàn mức cao có giảm so với cùng kỳ năm trước…

Không ai phủ nhận máy bay vẫn là phương tiện giao thông an toàn nhất mà trí tuệ con người đã sáng tạo ra. Vấn đề là phải giải quyết triệt để những yếu tố có thể ảnh hưởng đến sự an toàn đó. Càng cụ thể bao nhiêu, càng sớm bao nhiêu tốt bấy nhiêu!