Làm gì để tránh nguy hiểm do “hung thần xa lộ” gây ra?

• Xe Container tông xe máy, 3 người trong gia đình thương vong
• Hãi hùng xe 5 chỗ bị container lật đè bẹp lép ở Nam Định

Theo thiết kế, các loại xe có kích thước khác nhau như: romooc chiều dài 20, 40. 45 có loại romooc rời nhau, liền nhau, đầu ngao hoặc đầu bằng. Tại Việt Nam, bằng lái xe container có thể được coi là “đỉnh cao” của hạng loại bằng lái. Người lái xe phải có sức khỏe tốt, thần kinh “thép” vững vàng, bình tĩnh xử lý hoặc ứng phó trong mọi tình huống tác động cả khách quan lẫn chủ quan.

Để xảy ra TNGT, phần lỗi thường tập trung vào hai vấn đề sau: Lỗi do xe container gây ra và phần lỗi từ xe ô tô con và các loại phương tiện khác. Trong vụ TNGT xảy ra lúc 13h45 ngày 11-4 vừa qua tại ngã tư Đệ Tứ - Phù Nghĩa, TP Nam Định, xe đầu kéo container đang chở hàng di chuyển trên QL10 theo hướng Nam Định đi Thái Bình. Khi đến điạ điểm trên, ô tô con 5 chỗ bất thình lình rẽ trái cắt ngang đầu nên tài xế container phải đánh lái tránh thì xe nghiêng lật để nhào xuống đè bẹp ô tô con khiến 2 giảng viên trong xe tử vong. Các loại xe đầu kéo, romooc, container có chiều dài từ 12 đến 24m, thường chở hàng hóa cồng kềnh, nặng nề.

Theo nguyên lý, tất cả các ô tô đều có điểm mù tạo nên từ khung xe, góc chéo ca bin và thùng hàng phía sau đối với xe tải. Các xe đầu kéo container điểm mù càng lớn khi thùng hàng càng dài. Khi xe thắng gấp, quán tính sẽ rất lớn, tỷ lệ nghịch với vận tốc và thời gian và không gian dành cho xe đầu kéo quay, cua, rẽ phải rất rộng. Do đó, một nguyên tắc bắt buộc mọi phương tiện khác khi lưu thông gần xe đầu kéo, container nhất thiết phải xuất hiện trong tầm nhìn của tài xế, vì nếu không ô tô, xe máy đó đã rơi vào điểm mù, bị che khuất tầm nhìn của lái xe container. Tai nạn đa số xảy ra ở khoảng mù này với container là trên 20m thùng hàng.

Các chuyên gia về xe đầu kéo cho biết: tuyệt đối không đi sát đuôi xe đầu kéo, hoặc lưu thông song song bên cạnh mà tài xe không thể nhìn thấy qua kính chiếu hậu. Phía sau thùng container là điểm mù lớn nhất, cũng là điểm khuất gương chiến hậu không thể quan sát. Ngược lại, người đang điều khiển phương tiện lưu thông phía sau điểm mù không thể biết phía trước đang có những gì, mọi động tác vượt lên dù là trái hay phải cũng đều rất nguy hiểm, tiềm ẩn nguy cơ cao về TNGT với một loại phương tiện hoặc con người.

Một số vụ tai nạn có liên quan đến xe container gần đây.

Và càng không thể đi gần hung thần xa lộ khi mặt đường lưu thông không bằng phẳng, có ổ gà, lồi lõm. Đặc biệt là khi trời mưa, tài xế càng rất khó quan sát, nhận biết phương tiện đi cùng hoặc trước sau thùng container.

Việc giữ khoảng cách an toàn là biện pháp tối ưu để tránh xảy ra những tai nạn đáng tiếc. Khi muốn vượt, phải quan sát tầm xa, chọn lựa và tính toán an toàn nhất vì nguy cơ va chạm sẽ ít hơn khi lùi ra thật xa xe đầu kéo. Người lái xe đầu kéo khi đã nhìn thấy một cách rõ ràng, chủ động tránh, nhường thì chắc chắn không thể xảy ra tại nạn với khoảng cách xa.

Vụ TNGT tại TP Nam Định vừa qua đã cho thấy, hai người trong ô tô con vì không nắm rõ các quy tắc cơ bản nhất khi lưu thông cùng xe đầu kéo đã đột ngột cắt ngang và rẽ gấp. Khi tài xế container thắng gấp rẽ tránh, quán tính và góc nghiêng của mặt đường đã làm xe container lật ngang vì tải trọng lớn, quán tính lớn, tốc độ và hướng lưu thông đột ngột giảm, chuyển.

TNGT còn xảy ra do tài xế mất tập trung, đang gọi điện hoặc nhắn tin, có sử dụng rượu bia và lưu thông với tốc độ cao. Khi đột ngột phát hiện phương tiện khác xuất hiện không thuộc điểm mù, trong giới hạn nguy hiểm... tài xế mất bình tĩnh phản ứng bất thường cũng có thể dẫn đến tai nạn thảm khốc. Hậu quả có thể xảy ra rất xấu như cán, nghiền nát phương tiện và người hoặc lao vào vị trí khác gây tai nạn liên hoàn...

Việc mất tập trung lái xe của tài xế đã được giới chuyên môn nghiên cứu cho thấy mất tập trung thường xảy ra ban ngày, còn điều khiển phương tiện có chất kích thích, say sưa thường xảy ra vào ban đêm.

 Về tốc độ khi tham gia giao thông, các chuyên gia khuyên mọi tài xế nên ghi nhớ quy tắc “3 giây” để đủ thời gian xử lý mọi tình huống xảy ra với tình huống mặt đường khô ráo. Theo đó, chỉ cần lấy mốc bên đường khi xe trước chạy ngang rồi đếm 3 giây khi xe bạn đến mốc đó, đó chính là khoảng cách an toàn tuyệt đối với mọi tốc độ, mọi tài xế, mọi cung đường giao thông. Nhưng nếu xe bạn đến mốc trước 3 giây, có nghĩa khoảng cách xe bạn với đuôi xe trước quá gần, không an toàn.

Sau vụ tai nạn do container đè ô tô tại TP Nam Định, tài xế Trần Long, chuyên lái xe container đường dài tuyến Sài Gòn - Tân Thanh (Lạng Sơn) chia sẻ: với tất cả phương tiện nhỏ từ ô tô đến xe gắn máy, khi va chạm với container hậu quả xảy ra là thảm khốc, rất ít hy vọng sống sót.

Để phòng tránh những tai nạn đáng tiếc xảy ra, anh khuyên mọi người: không được bám sát đuôi xe “công”, không chạy trước đầu hoặc cắt ngang kể cả bật đèn tín hiệu xin đường, không được chạy song song hoặc nấp bên hông, phải nhường và chờ đợi khi xe công quay đầu hay lùi lại, rẽ quẹo mới vượt...

Nếu trời mưa, tai nạn xảy ra ngay các khúc cua, che chắn tầm nhìn, nếu có thể làm được việc gì thì làm càng nhanh càng tốt để thu dẹp hiện trường, giúp đỡ nạn nhân khi chưa có lực lượng chức năng can thiệp. Vì sự tụ tập đông người theo dõi vụ tai nạn, nếu vô phúc có xe container đang lưu thông với tốc độ cao qua khúc cua đó, tài xế sẽ thắng gấp, đột ngột và bẻ lái tránh đám đông thì hậu quả xảy ra không lường được. Mọi người và hiện vật trên đường sẽ bị container “quét” sạch như cái chổi quét bùn nhão….

Theo tính toán về phản ứng của não bộ con người, chỉ có thể phản ứng khi phát hiện xe tạt ngang đầu ở tốc độ 50km/h là 21m xe di chuyển quán tính và dài hơn với tốc độ cao hơn. Do đó, không lạ gì những vụ tai nạn của xe container do thắng gấp, tải trọng lớn theo lực quán tính có thể dồn hàng ngã bề trước, đè bẹp đầu ca bin xe khiến tài xế và phụ xe lãnh đủ. Tài xế chỉ có 3 giây để xử lý mọi tình huống xấu xảy ra ngay đầu xe mà khoảng cách trên 20m, nếu chậm xử lý 0,5 giây thì hậu quả ập đến ngay lập tức. Đây là một trong những yêu cầu bắt buộc với mỗi tài xế container, nhưng lại là một nghịch lý, đầy mâu thuẫn.

Đa số tài xế container đường dài ngày đi, đêm nghỉ, ăn uống rất thất thường theo dọc đường nếu là những chuyến bốc, dỡ hàng đột xuất. Chạy đường dài, tranh thủ thời gian ra vào cảng bến và quy định các tuyến đường nội đô, khiến cho tài xế phải căng thẳng, đối phó. Sức khỏe, căng não, đối phó, đường dài, thời tiết và sự cố thất thường ập xuống bất thần, áp lực thời gian và tiền lương khoán thu nhập, nên hầu hết cánh tài xế thường tranh thủ “nạp năng lượng hỗ trợ” vào người như các chất kích thích, rượu bia và có người còn sử dụng cả ma túy mà coi như một liệu pháp làm tỉnh táo dài lâu...