Nghệ sĩ diễn sân khấu: Bị quịt cát-sê là chuyện thường ngày…

Thứ Sáu, 16/10/2015, 07:15

Không chỉ diễn viên đóng phim mới bị quịt tiền cát-sê mà những nghệ sĩ biểu diễn trên sân khấu từ MC, người mẫu, ca sĩ, diễn viên kịch nói, nghệ nhân, hoa hậu…bị bầu sô bùng tiền cát-sê là chuyện bình thường. Câu chuyện mời nghệ sĩ đi biểu diễn cho một chương trình dù lớn hay bé rồi bầu sô chạy làng cũng không còn là chuyện hiếm gặp.

Hồi tháng 3 năm nay, một bầu sô ngỏ ý mời NSND Lan Hương (người từng đóng vai “em bé Hà Nội”), tham gia một chương trình hầu đồng lễ thánh tại phủ Giày, Nam Định. Chương trình được quảng cáo là tôn vinh giá trị văn hóa nghệ thuật dân gian. Bầu sô trước đây đã từng học diễn viên trong Trường đại học Sân khấu & Điện ảnh Hà Nội, sau khi ra trường do lương ba cọc ba đồng nên anh này đã bỏ nhà hát ra ngoài làm nghệ sĩ tự do, ai gọi đi biểu diễn ở đâu thì anh ta đi biểu diễn ở đó, sau đêm diễn nhận tiền.

Bẵng đi 2 năm không gặp, bất ngờ anh ta thông báo giờ đã làm giám đốc tổ chức sự kiện, chuyên tổ chức các chương trình nghệ thuật cho các cơ quan đoàn thể, hay tự đứng ra xin tiền tài trợ khắp các nơi rồi thầu một chương trình để bán vé. Anh ta hỏi tôi: "Không biết cát-sê của NSND Lan Hương nhận diễn hai giá đồng khoảng 30 phút trên sân khấu là bao nhiêu?". Tôi cũng không biết, nên hỏi NSND Lan Hương, chị cho biết, không đặt nặng nhẹ chuyện cát-sê, chỉ yêu cầu là có tiền lẻ để tung cho đúng phong lệ khi vào vấn hầu.

Bầu sô cười nói chắc như đinh đóng cột, nhưng khi nghệ sĩ xuống đến nơi thì thấy thiếu đủ thứ, ngay cả tiền lẻ để đưa cho nghệ sĩ tung như đã hứa ban đầu cũng không có. Bầu sô lúc đó chạy làng bảo chị diễn không cần tiền cũng đâu có sao. Thất vọng vì một chương trình mang danh là tôn vinh giá trị văn hóa nghệ thuật dân gian mà cách làm chộp giựt, chị không diễn nữa và quay trở về Hà Nội. Chị cho biết, từ nay về sau không bao giờ nhận những cái kiểu hợp đồng miệng như thế này nữa.

Người mẫu Hồng Quế và ca sĩ Khổng Tú Quỳnh.

Chuyện khác do nhà văn Ngô Thảo, nguyên Phó Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam kể: Các nghệ sĩ ca kịch Huế và Bình Định có lần vừa mới từ Nhật về, xuống sân bay gọi điện ngay cho tôi òa khóc nức nở nói sang đấy cả một tuần trời, vạ vật, ăn mì tôm cầm hơi, bị bỏ đói bỏ rét, để các nghệ sĩ biểu diễn xong mấy ngày trời bầu sô chạy làng không chịu trả tiền. Cũng may là nghệ sĩ còn đủ tiền mua vé về đến Hà Nội. Người ta đối xử với nghệ sĩ tệ quá".

Câu chuyện bầu sô mời các nghệ sĩ ra nước ngoài biểu diễn xong không chịu trả tiền không còn là chuyện hiếm, nhà văn Ngô Thảo thường xuyên phải nghe nghệ sĩ tức tưởi kể bầu sô lúc mời đi thì hứa hẹn đủ thứ, xong rồi khi nghệ sĩ đặt chân sang đất khách quê người, biểu diễn xong bầu sô không chịu trả tiền lặn mất tăm.

Không chỉ có các nghệ sĩ ca kịch Huế, Bình Định đi lưu diễn ở Nhật bị bầu sô bùng tiền mà ngay các nghệ sĩ hài như Việt Hương cũng đã phải òa khóc tức tưởi vì cũng trên đất này, trong cuộc thi Hoa hậu Việt Nam khu vực châu Á, chị bị Ban tổ chức không những quịt tiền của nghệ sĩ mà còn bị đối xử bạc đãi. Cùng chuyến đi này còn có những tên tuổi khác như nữ ca sĩ Cẩm Ly, Hồ Quang Hiếu, Nguyễn Hưng cùng chung số phận với nghệ sĩ Việt Hương, không được trả cát-sê, không được cung cấp nơi ăn chốn ngủ.

Không chỉ tình hình các nghệ sĩ đi lưu diễn nước ngoài bị bầu sô, ban tổ chức cư xử bạc đãi, mà ngay cả trong nước nghệ sĩ biểu diễn nhiều khi cũng rất rối ren. Nhu cầu giải trí ngày càng cao, nhiều chương trình nghệ thuật ra đời, các cơ quan công ty, ban ngành, tỉnh thành liên hoan tổng kết cũng muốn có một chương trình hoành tráng cho ra trò, chương trình lớn cả tỉ đồng, chương trình nhỏ vài trăm triệu đồng. Chả có gì giàu bằng hốt bạc dựa trên sức lao động của người khác, thế là người ta đua nhau trở thành giám đốc tổ chức sự kiện, đứng ra bao thầu nhận hợp đồng làm việc với các nghệ sĩ, mời các nghệ sĩ đến để biểu diễn rồi trả cát-sê.

Không ít trường hợp dở khóc dở cười vì cái gọi là "giám đốc tổ chức sự kiện" hay còn một tên gọi khác trần trụi hơn "bầu sô". Chị là vợ một diễn viên ở nhà hát, cứ sau mỗi đêm diễn về anh đều đưa tiền cho vợ nhưng hôm đấy về mặt anh buồn rười rượi bảo bầu sô quịt không trả tiền. Vợ anh cũng là người sắc sảo, nói với chồng: "Không sao, chả ở đâu dễ như ở Việt Nam, ai cũng có thể trở thành giám đốc, miễn là có tiền, mà thậm chí không tiền cũng có thể trở thành giám đốc chỉ cần in cái cácvidít là xong”.

Ca sĩ Phương Linh và Lê Phương.

Nói rồi làm, vài ba tháng sau chị nghiễm nhiên trở thành giám đốc tổ chức sự kiện, bao thầu những chương trình ca nhạc lớn bé của làng, huyện, xã từ trung ương đến địa phương, trúng nhất là bao thầu các chương trình lễ hội. Một chương trình biểu diễn như vậy chỉ cần vài ba ca sĩ hát, vài ba diễn viên. Nghề này cũng không cần bỏ vốn mà lại dư lời, nên nhiều diễn viên sau một thời gian đi diễn kiêm luôn nghề tổ chức sản xuất, bầu sô…

Bây giờ vào các đơn vị nghệ thuật bất kỳ nào cũng có diễn viên làm bầu sô, hoặc diễn viên ở nhà hát đấy không làm thì chồng hoặc vợ của nghệ sĩ nhà hát ấy làm bầu sô. Nghề nào chả có người nọ người kia, nghề bầu sô cũng vậy, cũng có người tốt, kẻ xấu, người đàng hoàng, kẻ chộp giựt, quịt nợ.

Nghệ sĩ biểu diễn may mắn thì gặp bầu sô đàng hoàng, làm ăn nghiêm túc, còn bằng không thì coi như công sức lao động bỏ xuống sông, xuống bể. Vậy nên câu chuyện lừa nghệ sĩ đi biểu diễn xong không trả tiền nhiều đến độ vào các trang facebook của một nghệ sĩ nổi tiếng nào cũng thấy điều này là chuyện thường ngày ở huyện.

Người mẫu Thùy Dương Next Top model chia sẻ: "Người mẫu phải kiêng khem, ăn uống, giữ dáng, làm việc nhiều giờ trên giày cao gót, da mặt tóc tai thường xuyên chịu ảnh hưởng của mỹ phẩm, thế nhưng khi kết thúc chương trình các người mẫu thường bị chậm trả hoặc quịt cát-sê khiến nhiều mẫu khó sống với nghề, với nhiều nỗi lo trong cuộc sống khi tuổi thọ của nghề rất ngắn".

Không chỉ có Thùy Dương, người mẫu Hồng Quế cũng tố bầu sô không trả tiền diễn cho mình trên trang facebook cá nhân: "Ôi… Đi làm từng đấy năm mà bị lừa và quịt cát-sê thì thật là ôi mặt quá…".

Người mẫu Lê Phương nổi lên từ cuộc thi Next Top Model bức xúc viết: "Tức điên cả người, cái loại… đội lốt người… lừa đảo, mời diễn 3 năm rồi không trả cát-sê. Không chỉ có người mẫu Lê Phương bị bầu sô đã quịt tiền rồi còn giở trò gạ tình mà nữ ca sĩ Hạ Trâm bị lừa tới Bình Định biểu diễn và suýt bị cưỡng bức, sự việc này ồn ào suốt một thời gian dài.

Ca sĩ Hoàng Tôn.

“Công chúa bong bóng”, nữ ca sĩ Bảo Thy kể: "Tôi từng bị quịt sô. Lúc đó cát-sê của tôi cao lắm. Tôi có nhận 2 sô diễn ở miền Trung nhưng vì lí do cá nhân mà anh gọi show cho tôi đã lấy hết và không đưa lại. Khi đó tôi cho rằng chắc anh ấy có khó khăn nên mới làm vậy, cũng không oán trách gì. Chỉ thấy tôi hơi khờ".

Nữ ca sĩ Phương Thanh chia sẻ trên trang facebook cá nhân: "Đóng phim cũng không hỏi tiền… Ủng hộ mà… Tới lúc đi hát để PR cho phim… Các bạn cũng không muốn đưa tiền… cho đúng với công sức của người ta. Phim lời bạn lấy… Tui hát không có tiền tui sống bằng cái gì?".

Nữ ca sĩ xứ Thanh Hóa, Phương Linh "ngậm ngùi" trên facebook: "Đang điên. Mình hiền lắm sao mà cả ngày bị xù tiền show?

Nam ca sĩ The Voice, Hoàng Tôn cũng từng vướng vào vụ lùm xùm và anh chia sẻ: "…Sau khi biểu diễn mình có hỏi về khoản cát-sê đã được thỏa thuận trước qua điện thoại, nhưng chị Trâm không có mặt ở quán, và đã hứa sẽ chuyển khoản sau 1 tuần. Bây giờ đã hơn 2 tháng trôi qua, cát-sê mỗi khi mình đòi thì nhận được sự trì hoãn hết sức ngớ ngẩn như: "Chị đang đi show ở xa, chị ở dưới quê, chị chuyển khoản rồi mà khác ngân hàng…".

Hoàng Tôn kết luận: "Đến giờ thì coi như mình chấp nhận mất số tiền kia, và kinh nghiệm của mình là trừ khi làm việc với những công ty lớn thì tiền bạc phải là vấn đề NGAY và LUÔN. Rút kinh nghiệm nhé các bạn đang và sẽ đi hát".

Ca sĩ Trọng Khương.

Ca sĩ Khổng Tú Quỳnh, cũng than vãn mình hát xong không được trả tiền thù lao. Danh sách ca sĩ trẻ bị bầu sô quịt tiền ngày càng nhiều như ca sĩ Trọng Khương học trò của nam ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng đã bị không trả tiền cát-sê đúng như hợp đồng còn bị đe dọa tính mạng.

Cùng chung với nỗi khổ của Trọng Khương còn có ca sĩ Karik và một số nghệ sĩ khác như Kimmese, Cường Seven, Andree (đây là nhóm nghệ sĩ Việt từng được biết đến với phong cách trình diễn và sáng tác độc đáo, đã tham gia một số chương trình lớn trong các sô Truyền hình thực tế trên sóng truyền hình, là gương mặt quen thuộc với khán giả trẻ trong cả nước, cả nhóm cũng đã từng bị vướng vào vụ lùm xùm với bầu sô.

Ca sĩ Karik kể: "Các nghệ sĩ được hứa hẹn trả đúng cát-sê tại sân khấu khi mọi người đến nhưng bầu sô Trần Thanh Tú đã hẹn lại sau đêm diễn sẽ trả đủ và đưa vé máy bay cho mọi người về đúng như đã nói nhưng đến cho mãi đến khi tiệc tàn, bầu show vẫn không giải quyết cát-sê và đưa vé, thấy không ổn tất cả nghệ sĩ đã yêu cầu bầu show đưa gấp, bầu show nói: "Để anh lên phường giải quyết tí chuyện rồi quay về thanh toán cho mọi người".

Chúng tôi đòi lên xe hơi thế là Trần Thanh Tú đạp ga một mạch đến một nơi vắng rồi bắt đầu "lật lọng" giở trò quỵt tiền, còn đạp Kimmese (nữ ca sĩ) văng ra khỏi xe rồi kêu cả giang hồ đánh mọi người, khiến tất cả nghệ sĩ phải chạy thẳng một mạch vào rừng đến gần 1 giờ sáng. Tất cả mọi người đã chạy một quãng xa để thoát và kiếm taxi lên trình báo công an”.

Việc bầu sô bùng tiền nghệ sĩ là chuyện thường ngày, các nghệ sĩ Hiệp “gà”, Chiến Thắng, Quang Tèo, ca sĩ Tấn Minh, cũng có những câu chuyện buồn về cách hành xử của bầu sô với nghệ sĩ… Nghệ sĩ khi được hỏi, hầu như ai cũng đã từng một lần là nạn nhân của việc diễn xong bầu sô không trả tiền, lặn mất tăm. Sự việc này đến bao giờ mới chấm dứt?

Mỹ Trân