Nghệ thuật Iraq dần hồi sinh

Khi quân đội Mỹ tràn vào Iraq năm 2003, quang cảnh nghệ thuật của Baghdad bị sụp đổ. Các nhà sưu tập rời khỏi đất nước và các họa sĩ, nhà điêu khắc cũng đi theo họ. Tuy nhiên, trong những năm đầu của chiến tranh, Sabti nói nhiều nghệ sĩ địa phương vẫn có thể sống nhờ vào nghệ thuật của họ. Sabti nói: "Đầu tiên, nhân viên Liên Hiệp Quốc, nhà báo và ngay cả lính Mỹ tìm đến gallery của tôi để mua tranh tượng".

Với giá cả dao động từ 800 đến 2.000USD cho một bức tranh sơn dầu tinh tế, nhiều người ngoại quốc này tìm thấy niềm đam mê nghệ thuật Iraq. Rồi khủng bố lan tràn và việc buôn bán trở nên ế ẩm. Sabti nói: "Từ năm 2005, người nước ngoài không còn tự do đi lại được nữa. Những người Iraq hiểu biết về văn hóa đã giảm đi nhiều trong những năm gần đây. "Baghdad có nguy cơ trở thành một thành phố không diện mạo", nhà điêu khắc và nhà văn Ahmed Abdullah Fadaam buồn bã nói và ông nhận định những tượng đài công cộng và tác phẩm điêu khắc là hình ảnh của một quốc gia.

Nghệ sĩ cảnh báo: "Ở Baghdad, những tác phẩm nghệ thuật cũ bị hủy hoại bởi vì chúng được làm theo đơn đặt hàng của Saddam Hussein. Và không có ai đặt sáng tác các tác phẩm mới. Iraq sẽ trở thành một xã hội không có diện mạo".

Fadaam và vài người cùng chí hướng đã rất khó khăn để thuyết phục những người Iraq khác không nấu chảy bức tượng đồng mang tên “Our Lady of the Marshes” bởi lẽ nó là tác phẩm của một trong những nghệ sĩ Iraq nổi tiếng nhất của thế kỷ XX. Hiện nay, bức tượng nằm phủ bụi trong tầng hầm của Bộ Văn hóa. Các tác phẩm phản ánh đời sống Iraq của Fadaam, được Đại học Bắc Carolina đặt hàng, đã giành được vài giải thưởng quốc tế. Hiện thời, Fadaam quay sang viết phóng sự cho đài phát thanh và vẽ minh họa cho một nhà xuất bản truyện tranh. Chiến tranh tàn khốc đã khiến cho Fadaam không muốn cầm cây đục nữa.

Tác phẩm hội họa cổ điển trong gallery của Sabti.

Một tác phẩm điêu khắc của Fadaam thể hiện hình ảnh những người vợ góa trong chiến tranh.

Một bức tượng của Fadaam dán giấy báo thể hiện những đầu đề gây sốc về Iraq.

"Ngay khi chiến tranh bùng nổ, tôi đã ngưng sáng tác điêu khắc", Fadaam nói - bởi vì ông không muốn bất cứ ai phải đối mặt với sự ác nghiệt của chiến tranh trong một tác phẩm nghệ thuật to như thật. "Có gì là tốt đẹp nếu như tôi thể hiện sự kinh hoàng, sự sợ hãi của chính tôi trong điêu khắc? Rồi tôi chỉ sẽ mang đến cho người xem cùng nỗi tuyệt vọng như tôi mà thôi".

Fadaam đưa ra nhận định: Nghệ thuật hiện đại Iraq cũng giống như chính người dân Iraq: nạn nhân của chiến tranh. Đời sống hàng ngày cũng trơ trụi nghèo nàn như công việc sáng tác. "Những người còn cầm cọ vẽ sẽ chẳng bán được gì. Ai muốn treo một bức tranh mô tả xác chết bị phân thây ngay trên bàn ăn của mình?"

Nhưng các họa sĩ không biết làm gì hơn ngoài sự tái tạo hiện thực tàn nhẫn, và các nhà điêu khắc chỉ có thể phản ánh sự kinh khủng của chiến tranh. Fadaam muốn nói đến một bộ phận tốt đẹp nhất trong cộng đồng nghệ sĩ của Iraq - những người bị thúc ép phải sáng tác, những người có động lực thúc đẩy. Fadaam kỳ vọng vào thế hệ những người Iraq mới hiện đang học tập trong trường nghệ thuật.

Ông kỳ vọng chỉ trong vài năm nữa, những tài năng mới này sẽ mang hơi thở mới lạ đến cho nghệ thuật Iraq và đưa Baghdad trở lại vị trí trung tâm văn hóa như thời trước chiến tranh một lần nữa. Fadaam tin tưởng sự hồi sinh của nghệ thuật liên kết chặt chẽ với tương lai của đất nước Iraq. Fadaam kết luận: "Nếu lớp người trẻ tuổi có thể thể hiện tình yêu và hạnh phúc trong tác phẩm của họ thì điều đó không chỉ là tương lai tươi sáng cho nghệ thuật mà còn cho chính người dân Iraq"