Những loại thuốc độc đáo từ côn trùng

Thứ Bảy, 23/06/2007, 15:06

Các loại thuốc chống virus và chống u, do các chuyên gia ở phòng thí nghiệm côn trùng học thuộc đại học tổng hợp quốc gia Sain Peterburg (Nga) nghiên cứu, có khả năng tạo ra một cuộc cách mạng trong ngành dược học. Các loại thuốc độc đáo, mới nhất này được lấy cơ sở từ hệ thống miễn nhiễm của côn trùng.

Từ thời cổ xưa con người đã nhận thấy ngay cả những côn trùng nhìn qua tưởng vô hại, có thể giết chết, nhưng cũng có thể chữa lành bệnh cho người.

Từ lâu, những người thợ săn biết mũi tên tẩm chất độc của bọ rầy ăn lá có khả năng giết được hươu cao cổ, còn chất lỏng đặc biệt do  châu chấu Nam Phi tiết ra có thể gây vết loét rất khó lành trên da người.

Trong y học phương Đông, những con gián cái không cánh được các thầy lang áp dụng để làm thuốc điều chỉnh hoạt động của các tuyến sinh dục...

BÍ QUYẾT SỨC SỐNG CỦA CÔN TRÙNG

Côn trùng tạo ra những cơ chế đơn giản, nhưng không kém phần hiệu quả để nhận biết và tiêu diệt các vi khuẩn gây bệnh. Do hệ thống kháng thể của chúng khác của người ở nhiều điểm, nhưng không hề "kém cạnh", thậm chí còn hiệu quả hơn trong một số trường hợp.

Côn trùng nhanh chóng nhận biết tế bào vi khuẩn và để đáp lại, tổng hợp ra những hợp chất protein bảo vệ mang tên peptid. Các chất đó là nguồn rất phong phú để chế tạo thuốc trong tương lai, nếu biết cách nghiên cứu sử dụng đúng.

Hiện nay khoa học đã biết đến một số lượng lớn các chất kháng sinh chống khuẩn do côn trùng tổng hợp.

Thêm vào đó, khác với các động vật không xương sống, những chất này không luôn luôn có trong cơ thể chúng, mà chỉ xuất hiện để chống lại sự viêm nhiễm, tương tự như hệ thống miễn nhiễm của người.

Ở côn trùng, hệ thống này được tổ chức đơn giản hơn nhiều. Chúng có một cơ quan đặc biệt, tương tự như gan ở loài có vú, thực hiện chức năng tổng hợp protein. Trong trường hợp có viêm nhiễm, cơ quan này đồng thời tạo ra khoảng 15 loại peptid khác nhau, có khả năng cùng tiêu diệt vi khuẩn. Chính nhờ đó côn trùng có khả năng kháng khuẩn rất cao.

Những chất này hoàn toàn không độc đối với bản thân côn trùng, vì chúng tiếp cận được với các tế bào khác nhau của cơ thể.

THUỐC TỪ RUỒI

Các nhà khoa học Nga nhận thấy ấu trùng ruồi họ Calliforid có khả năng tạo ra một trong những tác dụng trị liệu mạnh nhất.

Từ thời chiến tranh Napaléon, người ta đã nhận thấy những người lính bị thương nằm lại trên chiến trường nếu trong vết thương có ấu trùng ruồi, thì đều sống sót một cách kỳ diệu.

 Việc chữa khỏi là do ấu trùng khi ăn mô chết, tạo ra một loại men làm lành vết thương. Hóa ra ấu trùng thường xuyên cạnh tranh với các vi khuẩn, cung cấp cho vết thương những chất kháng sinh, có tác dụng làm lành nhanh.

Trong thời gian chiến tranh ở Krym, nhà phẫu thuật Pirogov đã tích cực sử dụng các ấu trùng này, còn trong giai đoạn Thế chiến I, chúng cứu được mạng sống của hàng trăm ngàn người lính.

Các tế bào nhiễm bệnh được những loại thuốc mới nhất kích hoạt, thâm nhập và tiêu diệt

Song, phương pháp chữa vết thường bằng ấu trùng nuôi không được áp dụng rộng rãi vì việc nuôi ấu trùng khá kỳ công và gây nguy cơ nhất định làm vết thương bị viêm nhiễm.

Tuy vậy, những cuộc nghiên cứu từ thời đó đã tạo động lực cho nghiên cứu hiệu quả làm lành vết thương của các chất hóa học được tách ra từ ấu trùng.

Cho đến nay, trong một số bệnh viện ở Thụy Sĩ và Mỹ, bằng các ấu trùng người ta vẫn tiếp tục chữa những bệnh như loét ở người bị tiểu đường... Cả một trung tâm khoa học ở Nottingham của Anh là nhà cung cấp ấu trùng.

Các cuộc nghiên cứu có hệ thống của các nhà khoa học Nga đã chứng minh rằng ấu trùng ruồi có những chất đặc biệt có khả năng không chỉ giết được vi khuẩn và vi sinh nấm khác, mà còn hướng hệ thống kháng thể hoạt động theo hướng cần thiết, giúp đối phó hiệu quả với viêm nhiễm do virus.

Các nhà khoa học đã thử nghiệm công nghệ sinh học mới trên những con chuột bị nhiễm virus cúm. Chuột được tiêm peptid lấy từ ấu trùng. Nhưng để biến mẫu này thành thuốc, trước hết cần chứng minh được chất này có hiệu quả và an toàn tuyệt đối với người bệnh.

Trên cơ sở peptid alloferone-1, một loại thuốc tiêm đã được tạo ra, dùng để chữa bệnh herpes và viêm gan siêu vi B. Thuốc được tiêm vào máu người bệnh, tại đó nó tự tìm ra tế bào - nơi ẩn náu của virus.

Các nhà khoa học Sain Peterburg đã tiến xa hơn, tạo ra được các loại thuốc để chữa viêm da và niêm mạc do virus.

Thành phần tác dụng chính trong trường hợp này là peptid tổng hợp alloferone-3. Loại thuốc mới, bên cạnh tác dụng kháng virus, còn có khả năng chống u.

Điểm đặc biệt của các thuốc này ở chỗ chúng được tạo nên trên cơ sở chất lạ, không có trong hệ thống kháng thể của con người. Song, các nhà khoa học không có ý định tiếp tục lấy các chất đó từ côn trùng, theo họ, việc tổng hợp các chất này sẽ rẻ hơn.

ĐỊNH HƯỚNG VÀO CÔN TRÙNG 

Theo đánh giá của các nhà sinh học Nga, những virus nguy hiểm gây viêm nhiễm, có nhiều khả năng để tồn tại trong cơ thể người.

Ở mức độ gien, tế bào có cơ chế tự tiêu diệt, khi bị virus thâm nhập, nó tự kết liễu mình hay bị tế bào của hệ thống kháng thể tiêu diệt. Do đó, nhiệm vụ chính của các chuyên gia là giúp các tế bào “sát thủ” nhận biết virus hay tế bào bị tổn thương và buộc cơ thể tự phản ứng.

Y học hiện đại hiện vẫn có nhu cầu cao về thuốc kháng sinh. Ngoài ra có rất nhiều bệnh viêm virus mà không thể kiểm soát được bằng vắcxin. Những loại thuốc làm từ thực vật đã trở nên quen thuộc, còn côn trùng và vi khuẩn là nguồn cung cấp thuốc chữa bệnh độc đáo hiện hầu như chưa được đụng tới

Hoàng Thương (Theo Med Portal.ru, Nga)
.
.