Kỳ tích chó nghiệp vụ

Xác chết trên đồi Thằn Lằn

Đồi Thằn Lằn thuộc phường Xuân Hòa, thị xã Phúc Yên vốn là một khu đồi hoang vắng, là nơi tập kết của những người thu mua sắt vụn phế liệu trong vùng. Khoảng 2 giờ chiều một ngày cuối tháng 12/2004, người dân xung quanh bất ngờ phát hiện một xác chết là phụ nữ bị đâm nhiều nhát dao, trong đó có một nhát chí mạng xuyên gáy.

Qua điều tra sơ bộ, Cơ quan Công an xác minh người phụ nữ tên là Nguyễn Thị Hồng Ngát, thường trú tại phường Trưng Nhị, thị xã Phúc Yên. Bà Ngát chuyên nghề buôn bán đồng nát. Thông tin ban đầu cho hay trước buổi chiều lên đồi hôm ấy, bà Ngát đã vay gom tiền của một số người thân, nói rằng chuẩn bị "đánh" một mẻ hàng lớn và còn dặn một vài người trong gia đình nếu có gọi thì lên giúp khuân về. Tuy nhiên, khi chờ mãi không thấy bà Ngát quay về, người nhà mới đi tìm và được thông báo hung tin. Tại hiện trường, Cơ quan Công an thu được một đôi dép tổ ong màu trắng…

Thiếu tá Đào Xuân Tấn, Đội trưởng Đội Huấn luyện và sử dụng chó nghiệp vụ thuộc Trung tâm Huấn luyện và sử dụng chó nghiệp vụ - C69 Bộ Công an nhớ lại thời điểm Cơ quan điều tra Công an tỉnh Vĩnh Phúc đưa lần đầu 3 mẫu khăn đã sang hơi của các đối tượng tình nghi. Hai chú chó Bấc của huấn luyện viên Bùi Hải Nam và Zếch của huấn luyện viên Vũ Văn Lực đã không có phản ứng. Lần thứ hai, với 2 chiếc khăn tiếp theo, cả Bấc và Zếch đều có phản ứng với một chiếc trong lọ số 2. Thử đi thử lại vài lần, tráo đổi vị trí của chiếc lọ, Bấc và Zếch vẫn có phản ứng giống hệt…

Kết quả giám biệt mùi hơi đã thêm phần khẳng định đôi dép vứt tại hiện trường là của Nguyễn Thanh Hải, cũng trú tại phường Xuân Hòa, thị xã Phúc Yên. Hải từng là kẻ có nhiều tiền án, tiền sự, nghiện hút và mới ở tù ra. Qua đấu tranh khai thác, Hải đã phải thừa nhận đôi dép này của hắn, do hoảng sợ sau khi gây án đã vứt lại hiện trường.

Đánh vào tâm lý ham rẻ của những người đi thu mua phế liệu, hôm ấy Hải đã lừa bà Ngát có món hời để bà tập trung tiền từ các mối xung quanh rồi lừa lên đồi Thằn Lằn để giết người cướp của. Từ lời khai của Hải, Cơ quan điều tra đã tìm được con dao gây án bị vứt xuống sông tại khu vực cầu Khả Do. Kết quả giám biệt nguồn hơi của Bấc và Zếch đã góp phần rút ngắn đáng kể thời gian điều tra vụ án hình sự xác chết trên đồi Thằn Lằn…

Chó nghiệp vụ bảo vệ diễn tập tấn công.

"Một chú bécgiê trưởng thành có trọng lượng khoảng 50kg. Cộng thêm với hai hàm răng sắc nhọn, có những chiếc dài trên 2 phân và vận tốc tức thì đạt 70km/giờ thì nó có thể quật ngã bất cứ đối thủ nào chỉ trong tích tắc" - Đại tá Phạm Đình Quang, Trưởng phòng Kiểm tra Hướng dẫn sử dụng chó nghiệp vụ tự hào nói. Tuy nhiên, đó mới chỉ là những ưu thế bắt buộc mà một chú chó nghiệp vụ cần phải có. Để thành chó nghiệp vụ thực sự, thì nó còn phải được huấn luyện một cách bài bản để biết chấp hành mọi mệnh lệnh của huấn luyện viên. Và đây có lẽ là điểm khác biệt rõ nhất để phân biệt đâu là chó bécgiê nghiệp vụ và đâu là chó bécgiê gia đình thông thường không qua huấn luyện, mặc dù cũng khỏe và thông minh không kém.

Hiện tại, Trung tâm C69 có khoảng gần 300 chú chó nghiệp vụ, được chia thành 5 chuyên khoa huấn luyện chính: Chó nghiệp vụ chuyên đặc định thuốc nổ; Chó nghiệp vụ chuyên đánh hơi ma túy; Chó nghiệp vụ chuyên giám biệt nguồn hơi người trong các vụ án hình sự; Chó nghiệp vụ chuyên nhiệm vụ bảo vệ truy vết và một chuyên khoa mới là huấn luyện chó nghiệp vụ làm nhiệm vụ cứu hộ, cứu nạn.

Có 5 giống chó chính được lựa chọn đưa vào huấn luyện nghiệp vụ tại Trung tâm C69. Chó Labrador chuyên huấn luyện đặc định ma túy, thuốc nổ. Labrador cũng là một giống chó có nhiều tính năng ưu việt và nằm trong nhóm 5 giống chó được cho là thông minh hơn cả trên tổng số 300 loài chó trên thế giới. Chó Labrador có một đặc điểm về màu lông luôn luôn là gien trội. Labrador thuần chủng có 3 màu lông đen, vàng và màu sôcôla, và nếu như đem một con bố màu đen lai với một con mẹ màu vàng thì chó con đẻ ra sẽ chỉ mang 1 trong 3 màu nói trên, không bao giờ có chó đốm.

Hai giống Rottweiler và Boxer thích hợp cho huấn luyện chó nghiệp vụ bảo vệ, tấn công uy hiếp bởi thể hình to khỏe và tính hung dữ. Với Rottweiler, đặc tính hung dữ nổi trội đến mức chính Đại tá Nguyễn Văn Bộ, Giám đốc Trung tâm C36 đã từng phải nói với chúng tôi rằng hộ gia đình chọn làm chó bảo vệ thì phải nên nuôi từ nhỏ. Còn đối với chó nhỡ hoặc đã trưởng thành thì phải là người huấn luyện chuyên nghiệp mới đủ khả năng khống chế hoàn toàn một con Rottweiler bởi với bản năng hung dữ, trong một vài hoàn cảnh cụ thể, người nuôi không chuyên sẽ khó mà kiểm soát được sự bất thường của nó.

Giống Cokcor của Tây Ban Nha cũng là một trong những giống chó được sử dụng khá phổ biến cho chuyên môn đặc định đánh hơi ma túy, thuốc nổ. Khi tôi theo huấn luyện viên Nguyễn Hữu Cường thăm chú Cokcor tên Zin vừa đánh án ma túy ở Phú Thọ về, nhìn thấy chủ nó mừng quýnh. Zin rất đẹp, giống một chú chó cảnh hơn là chó nghiệp vụ. Như bản tính của loài Cokcor, Zin rất ham sục sạo và thậm chí còn có phần bắng nhắng. Và chính bản năng ham lùng sục vặt của nó, cộng với đặc tính thần kinh rất hoạt ấy đã khiến Cockor trở thành một thành viên không thể thiếu trong đội ngũ chó đặc định ma túy. Ngoài ra, nó có thêm khả năng len lỏi qua các ngóc ngách, kiện hàng bởi thể hình nhỏ, gọn.

Trong 5 giống chó được lựa chọn huấn luyện cho nghiệp vụ này thì bécgiê vẫn được khẳng định là đa năng nhất. Bécgiê là giống chó duy nhất có mặt trong đầy đủ cả 5 chuyên môn nói trên, và riêng với chuyên môn giám biệt nguồn hơi thì thực sự chưa có giống chó nào "qua mặt" được bécgiê. Bởi thế, đi đến đơn vị chó nghiệp vụ nào thì số lượng bécgiê cũng là lớn nhất.

Diễn tập chó nghiệp vụ đặc định ma túy giấu trong vali.

Đại tá Quang nói chuyện rằng, khứu giác của người chỉ có thể nhận biết được mùi khi nó đạt nồng độ tương đương 7 tỉ phân tử mùi/1cm³. Với giống chó, nồng độ chỉ cần 7 triệu. Với những chú chó nghiệp vụ được huấn luyện kỹ, khả năng này còn tăng lên nữa. Bởi thế nên trong vụ án cướp của giết người xảy ra trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh năm 2009, cả 3 chú chó nghiệp vụ Lenka, Zack và Tô trưng dụng từ Trung tâm C69 đều cho một kết quả chính xác nơi thi thể của nạn nhân Trần Văn Giàng nằm ở dưới độ sâu gần 2m cát mới san ủi.

Lọ ma túy giấu dưới góc tường đổ

Khu 2, xã Phú Hộ, thị xã Phú Thọ từng là một điểm nóng về tàng trữ và sử dụng ma túy. Lợi dụng địa bàn giáp ranh giữa thị xã Phú Thọ và huyện Phù Ninh của tỉnh Phú Thọ, lại gần trục giao thông lớn, vợ chồng Lê Văn Viễn và Ngô Thị Nga đã tổ chức bán lẻ ma túy, cung cấp cho các con nghiện với hình thức rất tinh vi. Cả hai đều là các đối tượng có nhiều tiền án, tiền sự về ma túy; khu vực nhà ở của đối tượng là tụ điểm buôn bán ma túy lớn, kéo dài.

Công an thị xã Phú Thọ và Công an huyện Phù Ninh đã nhiều lần tổ chức đấu tranh khám xét song không bắt được tận tay. Dựa vào điều này và mặt khác lợi dụng chính sách nhân đạo của Đảng và Nhà nước - đối tượng Nga có 3 tiền án, đã bị truy tố về tội mua bán trái phép chất ma túy nhưng do đang nuôi con nhỏ dưới 36 tháng tuổi nên được tại ngoại - vợ chồng Viễn - Nga lại càng được thể phao tin địa điểm buôn bán, cất giấu của chúng là "bất khả xâm phạm", gây nhức nhối trong dư luận quần chúng nhân dân…

Trước tình hình ấy, Ban Giám đốc Công an tỉnh Phú Thọ hạ quyết tâm triệt phá tụ điểm phức tạp này. Chuyên án VN-910 được thành lập. Theo đề nghị của Công an tỉnh Phú Thọ, 2 chó nghiệp vụ Zin của huấn luyện viên Nguyễn Hữu Cường và Zack của huấn luyện viên Vũ Long Trọng thuộc Đội Cơ động - Trung tâm C69 được trưng dụng.

Theo phương án, sau khi ập vào căn nhà ma túy, Zin sẽ lùng sục bên trong, còn Zack ở khu vực ngoài vườn. Nguyên Zack là một chú bécgiê thuần chủng với khả năng đặc định nguồn hơi ma túy cực kỳ tốt. Còn Zin là một chú chó thuộc giống Cokcor - chó Tây Ban Nha, cũng được huấn luyện chuyên biệt phát hiện ma túy, nhưng vì nhỏ gọn hơn nên được bố trí lùng sục phía trong nhà, tiện xâm nhập mọi ngóc ngách, những nơi khả nghi.

Đúng kế hoạch, 3 giờ chiều, mũi phục kích của Phòng PC47 Công an tỉnh Phú Thọ bắt quả tang Ngô Thị Nga bán lẻ ma túy cho con nghiện. Đến khoảng 5 giờ, các mũi còn lại đồng loạt ập vào khám xét căn nhà. Trong khi Zin còn đang xông xáo khắp bên trong ngôi nhà thì ở phía ngoài vườn, dưới đống gạch vỡ của bức tường rào cũ, Zack cào bới loạn xạ, sủa vang. Thì ra, để che giấu ma túy, vợ chồng Viễn - Nga đã chia hêrôin ra từng gói nhỏ, nhét vào lọ thủy tinh và giấu dưới đống gạch,  còn đổ rác lên trên hòng che mắt Cơ quan điều tra. Điều đáng ngạc nhiên là giữa nồng nặc hỗn hợp mùi rác như thế mà Zack vẫn có thể đánh hơi được chính xác gần trăm gói hêrôin trong một chiếc lọ đậy kín như thế thì quả thật quá giỏi.

Chuyên án VN-910 khép lại. 19 bị cáo bị truy tố trước pháp luật, tổng cộng hình phạt hơn 165 năm tù giam. Lại thêm một tụ điểm ma túy bị triệt phá thành công nhờ khả năng đặc định ma túy tuyệt vời của những chú chó nghiệp vụ.

Chó zin thuộc giống Cokcor.

Sẵn sàng lập công

Trong kỳ trước, chúng tôi có nhắc đến chuyện một vài trung tâm dân sự có lựa chọn cả những giống chó khác để đưa vào huấn luyện. Đại tá Nguyễn Văn Bộ cho biết, ở đây có cả chó Phú Quốc, chó Bắc Hà nuôi theo chương trình thử nghiệm, bảo tồn nguồn gien. Trên thực tế, ở bất cứ giống chó nào cũng có thể xuất hiện một vài cá thể nổi trội, rất khỏe hoặc rất hung dữ, hoặc đánh hơi rất tài hoặc tất cả. Nhưng để phổ biến đại trà, đạt yêu cầu huấn luyện một cách ổn định thì chúng đều không đáp ứng được.

Lựa chọn khắt khe như thế, nhưng cũng không phải cứ chó bécgiê, cứ chó Cokcor đều đạt yêu cầu cả. Ngay tại Trung tâm, chó không đạt yêu cầu, hoặc quá già, hoặc bị hỏng thần kinh bị thải loại ra cũng lên tới cả chục con.

Chó nghiệp vụ bắt buộc phải có thần kinh vững, chưa kể đối với một vài chuyên môn chuyên biệt như đặc định thuốc nổ, chó được lựa chọn còn phải có tính trầm thì mới sử dụng được. Nếu chó có bản tính hung hăng, đánh hơi thấy thuốc nổ lại xông vào cào bới, sủa inh ỏi thì coi như hỏng. Chó đặc định thuốc nổ phải được huấn luyện cho thần kinh đủ vững để đánh hơi thấy thuốc nổ thì lặng lẽ nằm xuống bên cạnh. Bây giờ có cả những loại thuốc nổ chỉ cần gây tiếng động đột ngột cũng có thể phát nổ.

Hẳn nhiều người còn chưa quên chiến công của chú chó nghiệp vụ Rích thuộc Đội Chó nghiệp vụ, Công an Hải Phòng đã xác định đúng dấu vết thuốc nổ trên chiếc xe Everest 16L-9394 để lần ra manh mối vụ "phi tang" gần 3.000 kíp mìn, 3 bao tải mìn thỏi của hai bố con Nguyễn Văn Lâm và Nguyễn Văn Đôn ở Thủy Nguyên, Hải Phòng cách đây ít lâu.

Và cho dù có thuộc chuyên môn nào thì tất cả chó nghiệp vụ của Trung tâm C69 đều phải vượt qua được những bài cơ bản như vượt chướng ngại vật, chui qua vòng lửa, trèo cầu thang, giữ được ổn định bất kể điều kiện xung quanh có cháy, nổ… nhất nhất tuân thủ mệnh lệnh của huấn luyện viên để sẵn sàng hoàn thành nhiệm vụ trong mọi tình huống khắc nghiệt nhất