Afghanistan: Bạo lực gia tăng trước ngày bầu cử tổng thống

Trước sự bùng nổ bởi các cuộc tấn công của Taliban, trực tiếp đe dọa sinh mạng của 17 triệu cử tri, nhiều người lo ngại rằng cuộc bầu cử tổng thống lần 2 nhằm ổn định tình hình Afghanistan xem ra khó thực hiện được.

5 ngày trước cuộc bỏ phiếu bầu tổng thống, phiến quân Taliban cho nổ một xe bom làm chết 7 người và  hơn 100 người bị thương. Vụ nổ xảy ra ngay bên ngoài cổng vào tổng hành dinh của lực lượng NATO, rõ ràng là muốn gây cho dân chúng hoang mang, sợ hãi không dám đi bỏ phiếu vào ngày 20/8 cho cuộc bầu cử toàn quốc, từ tổng thống cho đến địa phương. Địa điểm tấn công chỉ cách cổng chính vào căn cứ có 30 mét. Hành động này như muốn nhắn nhủ rằng quân nổi dậy có thể đánh vào bất cứ đâu, ngay cả khu vực được bảo vệ an ninh nghiêm ngặt nhất thủ đô.

Quân khủng bố chở theo 275 kg chất nổ, vượt qua biết bao rào cản, trạm kiểm soát, vòng thép gai, cổng an ninh... để đến gần Bộ chỉ huy quân sự phương Tây. Con đường này là một trong ít nơi được bảo vệ chặt chẽ nhất, ở đây kề bên Đại sứ Mỹ và Phủ tổng thống Afghanistan. Được biết bên trong căn cứ ở một khoảng cách tương đối xa nơi vụ nổ xảy ra là bộ chỉ huy của tướng Stanley McChrystal, Tư lệnh lực lượng quân Mỹ và các nước phương Tây ở Afghanistan. Vụ nổ này được coi là đẫm máu nhất kể từ tháng 2/2009 đến nay, khi quân nổi loạn mở nhiều đợt tấn công gần như cùng một lúc vào 3 tòa nhà chính phủ.

Hiện tại, binh lính của lực lượng liên quân đã phong tỏa hoàn toàn khu phố và các tòa nhà của NATO tại Kabul. Ngay lập tức Taliban đã nhận trách nhiệm về vụ tấn công. Phát ngôn viên của lực lượng Taliaban Zabihulha Mujahid tuyên bố: "Mục tiêu là Đại sứ quán Mỹ, nhưng chúng tôi không đạt được".

Vụ tấn công của Taliban ngay trước tổng hành dinh của NATO tại Kabul ngày 15/8.

Một ngày sau vụ tấn công trên, hôm 16/8, lần đầu tiên, quân Taliban cảnh báo sẽ tấn công các địa điểm bỏ phiếu. Trên các tờ truyền đơn, do những chỉ huy địa phương của quân Taliban ký được dán ở nhiều nơi trong các khu làng phía nam Afghanistan, quân Taliban kêu gọi người dân không nên tham gia cuộc bầu cử để không trở thành nạn nhân các vụ tấn công. Truyền đơn của quân Taliban ghi: "Chúng tôi sẽ sử dụng các chiến thuật mới nhắm vào các nơi bỏ phiếu và chúng tôi sẽ gia tăng các hoạt động vào hôm trước và đúng ngày bầu cử".

Theo giới quan sát, các vụ bạo động liên tiếp tại Afghanistan đe dọa tính chính đáng và công bằng của cuộc bầu cử sắp tới. Trong bối cảnh đó, Đặc phái viên Mỹ, ông Richard Holbrooke đã tới Pakistan ngày 15/8. Trọng tâm của chuyến đi 3 ngày này là thảo luận với lãnh đạo Pakistan về các biện pháp chống khủng bố, truy quét quân Taliban tại vùng bộ lạc phía đông bắc Pakistan, có biên giới chung với Afghanistan.

Hai cuộc thăm dò gần đây cho thấy ông Karzai có thể sẽ giành chiến thắng trước đối thủ nặng ký nhất là cựu Bộ trưởng Ngoại giao Abdullah, nhưng vẫn không đủ số phiếu cần thiết trên 50% để khỏi phải vào vòng hai.

Tuy nhiên, cùng với sự mất an ninh do Taliban gây ra, tính hợp pháp của cuộc bầu cử này khiến nhiều người đặt ghi vấn do những dấu hiệu gian lận bởi tầm ảnh hưởng của lãnh đạo các địa phương. Các đặc phái viên tại Afghanistan của Hãng Thông tấn Pháp AFP cho biết rất nhiều ứng cử viên địa phương đã chi tiền cho cử tri. Với tình hình hiện tại, việc tổ chức kỳ bầu cử lần này tại Afghanistan thực sự là một vấn đề hóc búa và không có gì đảm bảo chắc chắn rằng toàn bộ 7.000 thùng phiếu sẽ được mở từ nay tới ngày 20/8. Chính quyền Afghanistan dự báo sẽ có khoảng 10% điểm bỏ phiếu phải đóng cửa do tình hình thiếu an ninh. Toàn bộ được các quỹ quốc tế tài trợ, cuộc bầu cử lần này tại Afghanistan tiêu tốn 223 triệu USD.

Gần 200.000 nhà quan sát được gửi tới khắp cả nước Afghanistan để giám sát công tác bầu cử. Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng ngoài sự bất ổn về an ninh, địa hình các điểm bầu cử cũng là một thách thức lớn đối với các nhà tổ chức bầu cử. Ngày 15/8, các giới chức trong Ủy ban tuyển cử Afghanistan đã thực hiện một cuộc hành trình cam go đi qua những vùng đồi núi hiểm trở để mang tài liệu và vật liệu đến những phòng phiếu ở các tỉnh miền núi.

Theo dự trù khoảng 17 triệu cử tri hợp pháp sẽ tham gia vào cuộc bầu cử trên khắp 34 tỉnh và 356 quận ở Afghanistan. Nhiều phòng phiếu sẽ được dựng lên ở sườn núi, bên bờ sông và những nơi hoang vu khác. Việc ghi tên bầu cử đã được tiến hành tại khắp các nơi trong nước vào cuối năm ngoái và đầu năm nay, ngoại trừ các quận trong tỉnh Helmand ở khu vực bất an miền Nam.

Vào đầu năm nay, Mỹ đã điều động thêm 30.000 viện binh đến Afghanistan để nâng tổng số quân của phương Tây trên đất nước này lên hơn 100.000, trong đó có 62.000 binh sĩ Mỹ. Các tư lệnh quân đội nước ngoài nói họ sẽ cung cấp an ninh chung quanh địa điểm đầu phiếu, còn bảo vệ các phòng phiếu là trách nhiệm của cảnh sát và quân đội bản xứ.

Tuy nhiên, theo đánh giá của nhà văn Afghanistan Waheed Mujda, có hai kịch bản có thể diễn ra trong tình hình khó khăn hiện nay tại Afghanistan, đó là hoặc người dân bị Taliban ngăn cản không cho đi bỏ phiếu, hoặc là sẽ có gian lận trong bầu cử. Và khi không có ai để kiểm chứng thì mọi điều đều có thể xảy ra