Ai Cập: Vì sao Sinai không thể bình yên?

Cảnh sát Ai Cập cho biết, 3 vụ nổ đã xảy ra lúc 7 giờ 15 phút giờ địa phương (thời điểm các đường phố ở đây đông nghẹt người dân và khách du lịch đi mua sắm và ăn tối bên ngoài và đây cũng là thời điểm các khách sạn có rất nhiều du khách nước ngoài và người Ai Cập đang tổ chức lễ Phục sinh).

Cảnh sát Ai Cập đã phong tỏa mọi con đường ra vào Dahab, khu vực biên giới Ai Cập - Israel, cách Dahab khoảng 145km về phía bắc, cũng đã đóng cửa. Hiện cảnh sát đang điều tra liệu tổ chức nào đứng đằng sau vụ khủng bố này.

Bộ Nội vụ Ai Cập cho biết chất nổ được dùng trong các vụ tấn công là được tự chế. Tổng thống Ai cập Hosni Mubarak gọi vụ tấn công trên là một hành động khủng bố và nói những kẻ đứng sau vụ này sẽ bị đưa ra pháp luật. Tổng thống Bush cũng lên án vụ tấn công và gọi đó là hành động tàn bạo chống lại thường dân vô tội.

Chính phủ Palestine do Hamas lãnh đạo nói rằng họ kịch liệt lên án hành động tội phạm. Ngay cả Tổ chức Anh em Hồi giáo cũng lên tiếng tố cáo hành động trên. Đại sứ Israel tại Cairo đã thúc giục người Israel tại Sinai rời nơi này ngay lập tức và hiện nhiều xe Israel đã đi về hướng biên giới.

Đài truyền hình Ai Cập phát hình ảnh về vụ khủng bố hôm 24/4 tại Sinai.

Ngay ngày hôm sau 25/4, Cảnh sát Ai Cập đã tiến hành tạm bắt 30 kẻ tình nghi đang tìm cách thoát khỏi bán đảo Sinai. Những kẻ tình nghi này chủ yếu là người sống du thủ du thực của Sinai. Nguồn tin của cảnh sát cho hay, trong số những kẻ bị bắt có 10 người Ai Cập, trong đó có 3 người là kỹ sư tin học sống ở Cairo và đến Dahab một hôm trước khi các vụ khủng bố xảy ra.

Những người này đã bị cảnh sát bắt tại một chốt kiểm soát khi trình giấy tờ tùy thân giả mạo. Một trong số này bị thương nhẹ ở mũi. Số những kẻ bị bắt còn lại khi đang tìm cách rời Sinai bằng ôtô mang biển số giả. Hiện Cảnh sát Ai Cập đang tiếp tục thẩm tra những nghi can nhưng chưa tiết lộ thêm bất cứ điều gì.

Có nhiều giả thiết về thủ phạm của các vụ khủng bố trên. Giả thiết ban đầu cho thấy nhiều khả năng tổ chức khủng bố Al-Qaeda đứng đằng sau các vụ nổ này vì chúng diễn ra chỉ một ngày sau khi trùm khủng bố Bin Laden xuất hiện trong một cuốn băng cảnh báo các công dân người phương Tây là mục tiêu tấn công do họ đã ủng hộ chính phủ của mình gây ra cuộc chiến tranh với thế giới Hồi giáo.

Còn chính quyền Ai Cập mới chỉ thông báo rằng các nhà điều tra hiện vẫn chưa xác định chính xác được phương thức đánh bom của bọn khủng bố là đánh bom tự sát hay kích nổ từ xa.

Tuy nhiên, một giả thiết khác cũng được đặt ra khi chỉ 2 ngày trước vụ đánh bom, chính quyền Ai Cập cũng đã tuyên bố bắt giữ 22 thành viên của nhóm khủng bố Al-Taafah El-Mansura và không biết liệu đây có phải là hành động trả đũa chính quyền này hay không. Giả thuyết này được nhật báo Al-Ahram khẳng định khi cho biết những mảnh thịt nhỏ đã được tìm thấy và có thể là của bọn đánh bom tự sát. Hiện công tác thử ADN đang được tiến hành để khẳng định điều này.

Một số nhà bình luận quốc tế lại đưa ra những ý kiến đánh giá khác nhau về vụ khủng bố trên. Tay bút xã luận Pierre Rousselin của tờ Le Figaro, Pháp, cho rằng vụ tấn công khủng bố trên được chuẩn bị một cách công phu. Điều này cho thấy rất có nhiều khả năng đó là hành động của Al-Qaeda hay một chi nhánh của tổ chức này tại Ai Cập. Bọn khủng bố chọn mục tiêu tấn công là ngành du lịch Ai Cập bởi vì đây là mục tiêu ít được bảo vệ và dễ tấn công hơn các khu vực khác tại thủ đô Cairo. Vì du lịch là nguồn thu ngoại tệ chính của Ai Cập, bọn khủng bố - dù những kẻ đứng đằng sau là ai đi chăng nữa - muốn phá hoại chế độ của Tổng thống Moubarak.

Trong khi đó, Pierre Haski, tay bút bình luận quốc tế của tờ Libération lại cho rằng các vụ khủng bố liên tiếp vừa qua chắc chắn có một điểm chung là nhằm chống đối phương Tây, nhưng không nhất thiết là hành động của một nhóm khủng bố có tổ chức nào đó, điều này có thể thấy qua kết luận điều tra vụ khủng bố tại Madrid, Tây Ban Nha. Tuy nhiên, Pierre Haski cũng cùng quan điểm với Pierre Rousselin khi cho rằng mục tiêu của bọn khủng bố lần này rõ ràng là nhắm vào chính quyền Moubarak.

Khác biệt hơn cả, tay viết xã luận Jacques Guyon của tờ Charente Libre cho rằng, dù thủ phạm là Al-Qaeda hay các nhóm khủng bố độc lập nào đi nữa thì những hành động trên rõ ràng mang dấu ấn của chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan. Theo Jacques Guyon, những kẻ chủ mưu đã mắc phải một sai lầm chiến lược nghiêm trọng khi nghĩ rằng các vụ tấn công trên sẽ làm suy yếu chính quyền Moubarak. Bởi lẽ ngay cả Tổ chức Anh em Hồi giáo, lực lượng đối lập chính của Moubarak mới được tham gia vào Quốc hội cũng lên án hành động khủng bố trên. Ngạc nhiên hơn, tổ chức Hamas, hồi tuần trước vẫn còn từ chối lên án vụ tấn công khủng bố tại Tel-Aviv, lần này đã lên tiếng tố cáo các vụ đánh bom trên là bỉ ổi và ghê tởm.

Một nguyên nhân sâu xa khác được nhiều nhà bình luận thời sự cho rằng có thể liên quan tới nhiều vụ khủng bố tại Sinai trong những năm gần đây là do đây là khu vực chiến lược trọng tâm của sự xung đột Israel - Arập. Được bao quanh phía bắc bởi Địa Trung Hải, phía tây bởi vùng Vịnh và kênh đào Suez, phía nam là biển Đỏ và phía đông là dải Gaza, Israel và vịnh Akaba, Sinai là một khu vực có tầm quan trọng chiến lược. Từ sau khi có các hiệp ước hòa bình tại trại David, người quản lý Sinai Bắc luôn là một quan chức quân sự, hiện nay là tướng Ahmed Abdel Hamid.

“Với tầm quan trọng như vậy, cộng với sự hiện diện của nhiều tổ chức xã hội và quân sự phương Tây, Sinai khó có thể bình yên”- một chuyên gia về các vấn đề Trung Đông nhận xét. Và nhận xét trên không hề sai vì ngay 2 ngày sau 3 vụ đánh bom khủng bố liên tiếp trên hôm 24/4, bán đảo Sinai hôm 26/4 lại rúng động bởi 2 vụ tấn công “kép” cũng theo kiểu liều chết.

2 kẻ đánh bom tấn công bên ngoài căn cứ của lực lượng gìn giữ hòa bình đa quốc gia nằm ở phía bắc Sinai, cách biên giới với Israel khoảng 16 km. Các viên chức Ai Cập xác nhận vụ tấn công vào lực lượng gìn giữ hòa bình của LHQ là do những kẻ tự sát gây ra. Lực lượng gìn giữ hòa bình của LHQ đến đây vào năm 1979 theo sau một thỏa ước giữa Ai Cập và Israel, theo đó thì quân lực Do Thái rút hết ra khỏi bán đảo Sinai. Lực lượng này cũng có một số cố vấn và quân nhân Mỹ, cùng với quân nhân từ các xứ khác