Báo động về an toàn giao thông đường thủy tại Nga

Đáng chú ý là vụ tai nạn trên xảy ra chỉ 3 tuần sau vụ đắm tàu "Bulgaria" cướp đi mạng sống của 122 nạn nhân. Điều này đã cho thấy thực trạng đáng báo động về an toàn giao thông đường thủy tại nước Nga.

Thảm họa xảy ra vào khoảng nửa đêm ngày 31/7. Một nhóm 15 người đã thuê một chiếc canô có tên là "Chim én" chạy dọc trên sông để tổ chức một bữa liên hoan nhỏ mừng sinh nhật một thành viên trong nhóm của họ - công dân Thổ Nhĩ Kỳ Vaiz Nebzat. Còn người điều khiển chiếc canô chính là chủ nhân của nó - Gennady Zinger (50 tuổi).

Những người chứng kiến cho biết, chiếc canô trước khi gặp tai nạn đã lượn qua lại trên sông nhiều vòng. Sau đó nó va phải chiếc sà lan lớn đi ngang qua đó và gần như chui thẳng xuống đáy chiếc sà lan, bị đè đến biến dạng. Vụ va chạm mạnh đến nỗi, phải hơn nửa ngày sau, lực lượng cứu hộ mới lôi được chiếc canô lên khỏi mặt nước. Có tất cả 9 nạn nhân thiệt mạng, trong đó có cả chủ nhân cũng là người điều khiển canô. Bảy người may mắn sống sót chủ yếu là nhờ nỗ lực ứng cứu kịp thời của thủy thủ đoàn trên chiếc sà lan.

Chiếc canô "Chim Én" sau khi được trục vớt và đưa vào bờ.

Giả thuyết bước đầu được các điều tra viên nêu ra nhiều khả năng tai nạn là do chiếc canô đã cố gắng vòng ra phía trước để vượt qua chiếc sà lan nhưng đã tính toán sai quỹ đạo. Trong trường hợp này, người lái canô có thể không tính tới một yếu tố quan trọng khi những con tàu quy mô lớn hơn nhiều thường có xu hướng hút loại tàu nhỏ hơn về phía mình, nên đã không giữ được khoảng cách an toàn. 

Dù thế nào, việc vi phạm nghiêm trọng các nguyên tắc an toàn giao thông đường thủy mới chính là những nguyên nhân trực tiếp dẫn tới thảm kịch trên. Các cơ quan điều tra cho biết, chủ nhân Gennady Zinger của chiếc canô đã ba lần phải nộp phạt hành chính về vi phạm các yêu cầu vì kỹ thuật đảm bảo an toàn, cụ thể là vượt quá số hành khách được chuyên chở. Theo các tiêu chuẩn vận hành của loại canô trên, số hành khách tối đa được phép chở chỉ là 12 (trong khi có 16 người trên tàu lúc tai nạn xảy ra). Lần gần đây nhất, Zinger phải nộp phạt cũng mới xảy ra trong tháng 7 vừa rồi. Được biết là sau lần bị phạt này, ông ta chuyển sang cho thuê canô chạy vào ban đêm nhằm giảm bớt nguy cơ bị các cơ quan chức năng để ý tới!

Những kết quả điều tra ban đầu cũng cho thấy trách nhiệm từ phía các cơ quan phụ trách về đảm bảo an toàn hàng hải của Nga. Chiếc "Chim én" được đăng ký lưu hành từ năm 2005 và phải trải qua các bước kiểm tra kỹ thuật tại Cơ quan kiểm tra quốc gia về tàu thuyền cỡ nhỏ ở Moskva. Tuy nhiên, phiếu kiểm tra kỹ thuật của chiếc tàu này lại đề ngày 9/5/2011, tức là đúng vào ngày nghỉ. Nhiều khả năng phiếu trên được cấp sau khi các quan chức phụ trách kiểm tra không thèm ngó tới con tàu. Đó là chưa kể tới việc chiếc canô đã bị thay động cơ gốc ban đầu bằng một động cơ không hợp với quy định và các thông số khác của tàu. Một số bộ phận trên đó cũng bị sửa đổi mà không xin phép. 

Cần biết vụ việc trên xảy ra chỉ 3 tuần sau vụ đắm tàu "Bulgaria" cướp đi mạng sống của 122 nạn nhân. Trong thảm kịch "Bulgaria", nếu xét đúng theo một loạt các thiếu sót về kỹ thuật thì chiếc tàu này chắc chắn sẽ không thể được cấp giấy phép để chuyên chở khách du lịch. Theo quan chức đứng đầu cơ quan điều tra, con tàu nhổ neo bắt đầu chuyến đi cuối cùng trong khi một động cơ gặp trục trặc và mạn phải đã hơi bị nghiêng. Những người cứu hộ cho biết, phần lớn các đồ gỗ nặng trên tàu đều không được gắn cố định xuống sàn như qui định nên đã trượt dồn theo độ nghiêng của tàu. Đó là nguyên nhân khiến nó bị lật và đắm rất nhanh chỉ trong  3 phút. Điều này khiến phần lớn hành khách không kịp trở tay nên đã chết chìm theo con tàu.

Một loạt các hoạt động thanh tra ngay sau thảm kịch trên đã cho thấy, phần lớn tàu chuyên chở khách trên sông của Nga đều đã quá hạn sử dụng mà vẫn được cấp phép lưu hành. Chiếc "Bulgaria" đáng ra phải được cho nghỉ hưu từ năm 1975 nhưng vẫn được chủ nhân đầu tư tiền nâng cấp sửa chữa để chở khách. Cá biệt còn có con tàu được xác định đã có "tuổi thọ" tròn 100 năm!... 

Được biết ngay sau vụ tai nạn tiếp theo của chiếc canô "Chim én", chính quyền Moskva sẽ cấp tốc thực thi kế hoạch rà soát kiểm tra lại toàn bộ tàu thuyền cỡ nhỏ trên sông, cũng như thanh tra tại Cơ quan kiểm tra quốc gia về tàu thuyền cỡ nhỏ. Hiện các tàu thuyền chở khách trên sông Moskva đã phải tạm ngừng hoạt động. Phó thị trưởng Moskva phụ trách về lĩnh vực giao thông vận tải cho biết thêm, chính quyền thành phố trong thời gian sắp tới sẽ thành lập một trung tâm điều phối giao thông đường thủy thống nhất nhằm xóa bỏ tình trạng hỗn loạn về giao thông thủy tại Moskva