Bầu cử Quốc hội trước thời hạn tại BaLan: Thất bại được báo trước của anh em Kaczynski?

Những kết quả thăm dò sơ bộ ngay sau bầu cử đều cho thấy, LJP có khả năng phải nhận thất bại, đồng nghĩa với việc người anh Jaroslaw của đương kim Tổng thống Lech Kaczynski sẽ phải rời bỏ cương vị thủ tướng...

Thất bại được báo trước

Cuộc chạy đua lần này vào cả hai viện của Quốc hội Balan - 460 ghế tại Hạ viện và 100 ghế tại Thượng viện - đã được tổ chức sớm hơn hai năm so với dự kiến. Nguyên nhân bắt nguồn từ cuộc khủng hoảng chính trị sâu sắc tại Balan từ mùa hè năm nay với sự tan rã của liên minh cầm quyền.

Sau khi Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng Nông nghiệp Andrzej Lepper bị cách chức và đuổi khỏi chính phủ vì những lời cáo buộc tham nhũng, đảng Tự phòng vệ (SDP) do ông này làm thủ lĩnh đã rút ra khỏi liên minh cầm quyền. Sau đó, một đảng nhỏ khác là “Liên đoàn các gia đình Balan” cũng quyết định rời bỏ liên minh. Tất cả những sự kiện này đã khiến cho Quốc hội phải tự giải thể hồi tháng 9 và ấn định bầu cử trước thời hạn.

Tổng thống Lech Kaczynski.

Những đánh giá trong vài tháng gần đây đã cho thấy, chỉ số uy tín của đảng LJP cầm quyền đã sụt giảm thảm hại, nhất là sau cuộc tranh luận trực tiếp trên truyền hình không thành công của Jaroslaw Kaczynski với thủ lĩnh phe đối lập Donald Tusk.

Với hy vọng vớt vát lại tình hình, Thủ tướng Jaroslaw Kaczynski đã lên phát biểu trên truyền hình, kêu gọi người dân Balan ủng hộ chính quyền. Tuy nhiên, vào đúng ngày Jaroslaw lên truyền hình phát biểu, trên Internet lại xuất hiện một tuyên bố bất ngờ của cựu Tổng thống Lech Walesa, một chính trị gia nổi tiếng tại Balan từng đoạt giải Nobel hòa bình.

Người từng là chiến hữu thân thiết này đã phê phán gay gắt anh em nhà Kaczynski, buộc tội họ về những yếu kém trong chính sách lãnh đạo gây tổn hại nghiêm trọng đến lợi ích của Balan. Theo ý kiến của Walesa, lịch sử Balan đang đứng trước một thời khắc quan trọng để có thể “chấm dứt vở kịch tồi tệ trong suốt 2 năm qua”.

Công bằng mà nói, quyết định lựa chọn mang tính nguyên tắc của cử tri Balan giữa hai phe CP và LJP trong cuộc bầu cử lần này chính là kết quả của một quá trình xung đột thế hệ đã lên tới cao trào.

Trong khi đảng LJP của anh em Kaczynski chủ trương dựa vào tầng lớp công dân đứng tuổi (với các nguyên tắc bảo thủ về việc các chuẩn mực xã hội - tôn giáo và việc không chấp nhận các cải cách kinh tế tự do), thế hệ trẻ tại đây lại ủng hộ cho CP với những đường lối cải cách phóng khoáng hơn. Báo chí Balan còn đưa tin cả về một chiến dịch vận động quy mô lớn qua tin nhắn SMS của giới thanh niên Balan kêu gọi ủng hộ cho CP. Bối cảnh xã hội cũng như cả tương quan lực lượng đều báo trước về một thất bại không thể tránh khỏi của LJP.

Những chuyển biến nào trong chính sách của chính quyền mới tại BaLan?

Vấn đề hiện nay được mọi người quan tâm nhất chính là: Đâu sẽ là những thay đổi cơ bản trong chính sách của chính phủ mới? Ngay trong giai đoạn tranh cử, thủ lĩnh Donald Tusk của CP đã chỉ trích gay gắt những “chính sách thiển cận” của anh em nhà Kaczynski đã gây tổn thất không nhỏ đến uy tín trên trường quốc tế của Balan, làm mất lòng tin với các đối tác quan trọng tại EU cũng như nước Nga.

Chính vì những quan điểm cứng nhắc và không biết thỏa hiệp của mình, Balan dưới thời anh em nhà Kaczynski đã bị mệnh danh ngay trong EU là “cái phanh kìm hãm cải cách hiến pháp".

Cụ thể là mới vài ngày trước đó, những xung đột trong chính sách đối ngoại của anh em nhà Kaczynski chút nữa đã dẫn tới sự thất bại của việc thông qua “Hiệp ước về các cải cách” – thực chất là dự thảo đạo luật cơ bản của EU để thay thế hiến pháp hiện nay của liên minh này, vốn đã bị bác bỏ trong những cuộc trưng cầu dân ý tại Pháp và Hà Lan hai năm về trước.

Ngay trước cuộc gặp thượng đỉnh EU tại Lisbon, Tổng thống Lech Kaczynski đã đe dọa sẽ phủ quyết hiệp ước này. May mắn là những nỗ lực cuối cùng của các nhà ngoại giao châu Ââu vào giờ chót đã giúp làm mềm hóa quan điểm của Warsaw, cứu cho Hội nghị Thượng đỉnh EU khỏi một thất bại.

Một thất bại lớn khác trong chính sách đối ngoại của Balan dưới thời anh em Kaczynski chính là mối quan hệ xấu đi nhanh chóng với một cường quốc trong khu vực là nước Nga. Chỉ trong vòng 2 năm qua, quan hệ song phương Warsaw-Moskva đã bị suy giảm đến mức độ thấp nhất kể từ khi chiến tranh lạnh kết thúc.

Dù những kết quả bầu cử cuối cùng chỉ được công bố sau vài ngày nữa, nhưng các nhà quan sát đều không nghi ngờ về việc, Jaroslaw Kaczynski sẽ phải từ bỏ chiếc ghế thủ tướng của mình. Tân thủ tướng (gần như chắc chắn là Thủ lĩnh phe đối lập Donald Tusk) chắc chắn sẽ có những “hiệu chỉnh đáng kể” trong chính sách của Balan.

Cụ thể là Donald Tusk đã hứa hẹn sẽ “khắc phục tình hình” bằng một loạt các giải pháp cụ thể như – nhanh chóng rút các đơn vị quân đội Balan khỏi Iraq, hợp tác chặt chẽ hơn với EU và bình thường hóa quan hệ với Nga...