 |
| Tân Bộ trưởng Quốc Phòng Ukraina S.Poltorak.
|
Người tiền nhiệm Valery Geletey từng bị Nga khởi tố hình sự
Ông Valery Geletey là Bộ trưởng Quốc phòng Ukraina thứ 3 bị cách chức trong năm nay, trong khi nhân vật này vừa mới được bổ nhiệm vào chức Bộ trưởng Quốc phòng hồi đầu tháng 7. Tổng thống Poroshenko từng bày tỏ tin tưởng rằng, vị tướng 46 tuổi này đủ khả năng khôi phục sức mạnh cho quân đội Ukraina để lập lại sự ổn định cho khu vực bất ổn ở miền Đông.
Tuy nhiên, ông Geletey đã liên tục bị chỉ trích vì sự thảm bại của các lực lượng quân đội Ukraina trong cuộc tấn công phe ly khai ở Ilovaisk, phía đông thành phố công nghiệp Donetsk vào cuối tháng 8. Tại chiến trường này, hơn 100 binh sĩ Ukraina đã bị lực lượng ly khai bắt giữ hoặc tiêu diệt. Theo truyền thông Ukraina, ông Valery Geletey bị các đại biểu Quốc hội chê trách là kém năng lực lãnh đạo.
Tháng 9 vừa qua, ông Geletey còn bị Bộ Ngoại giao Nga lên tiếng chỉ trích sau khi ông vu vạ trắng trợn quân đội Nga đã triển khai hai cuộc tấn công hạt nhân chiến thuật trên sân bay Lugansk từ hệ thống pháo tự hành Tyulpan, buộc quân Ukraina phải rời khỏi khu vực.
Trong một tuyên bố, Bộ Quốc phòng Nga nhấn mạnh: "Các nhà lãnh đạo của Ukraina nên xem xét việc đưa ông Geletey học một khóa huấn luyện quân sự cơ bản của tân binh để tìm hiểu các tác động chính của một vụ nổ hạt nhân và hậu quả của nó. Nói một cách nghiêm túc, việc ông Geletey thường xuyên biện minh cho các chiến dịch quân sự thất bại ở đông nam của Ukraina bằng cách đổ lỗi cho "hoạt động của các đơn vị quân đội Nga", giống như là hoang tưởng. Chỉ người không biết gì mới nghĩ ra chuyện này".
Tiếp đó, đến đầu tháng 10, Ủy ban điều tra Nga đã khởi tố hình sự đối với Bộ trưởng Geletey cùng một loạt quan chức quân đội cao cấp khác của Ukraina gồm cả Tổng tham mưu trưởng Viktor Muzhenko về tội tổ chức giết người, sử dụng phương tiện chiến tranh bị cấm cũng như tội diệt chủng.
Vị tướng có học hàm Giáo sư và Tiến sĩ khoa học sư phạm
Ông Stepan Poltorak sinh ngày 11/2/1965 tại làng Veselaya Dolina, huyện Tarutinsky, tỉnh Odessa, miền Nam Ukraina. Ông Poltorak có học hàm Giáo sư, Tiến sĩ Khoa học sư phạm, từng tốt nghiệp Trường Sĩ quan chỉ huy Ordzhonikidzev trực thuộc Bộ Nội vụ Liên Xô cũ và Học viện Quân sự Ukraina. Ông bắt đầu phục vụ trong quân đội từ tháng 8/1993.
Từ tháng 3/2002, ông Stepan Poltorak được bổ nhiệm làm Giám đốc Học viện Bộ Nội vụ Kharkov trực thuộc Bộ Nội vụ Ukraina và gắn bó với công tác giảng dạy trong thời gian 12 năm. Từ ngày 28/2 đến ngày 13/3/2014, ông chỉ huy lực lượng An ninh nội địa, tiền thân của lực lượng Cảnh sát Quốc gia. Tháng 4/2014, ông Poltorak chính thức trở thành Tư lệnh Vệ binh Quốc gia Ukraina.
Trước đó, Phó chủ tịch Hội đồng Sĩ quan Ukraina Vyacheslav Bilous - một người ủng hộ phe Maidan trong một chương trình truyền hình trực tiếp, đã công khai chỉ trích tướng Poltorak trong thời gian diễn ra sự kiện Euromaidan đã đưa học viên thuộc Học viện do ông giảng dạy đến khu vực quảng trường Maidan để gây áp lực đối với hành động biểu tình hòa bình.
"Tại sao người ta lại đề cử chức vụ này (chỉ huy Vệ quốc) cho Poltorak - người đã lãnh đạo Học viện Cảnh sát Kharkov và còn đưa học viên từ đó đến để đàn áp phong trào Maidan" - ông Bilous phát biểu trên truyền hình.
Không đồng tình với quan điểm này, với cái nhìn khách quan hơn về tân Bộ trưởng Quốc phòng Ukraina, ông Vladimir Fesenko, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu chính trị thực hành Penta, nhận xét rằng, tướng Poltorak là một ứng viên phù hợp: "Ông Poltorak đang giữ chức chỉ huy lực lượng Vệ binh Quốc gia, có kinh nghiệp lãnh đạo, chỉ huy các đơn vị quân sự lớn. Ngoài ra, trong chiến dịch quân sự ở vùng đông - nam Ukraina (vùng Donbass) vừa qua, ông Poltorak đã thể hiện được khả năng của mình và Tổng thống Poroshenko đã đặt niềm tin vào ông ấy".
Chuyên gia Fesenko cho rằng, một người không đủ kinh nghiệm cần thiết mà nắm giữ chức vụ Bộ trưởng Quốc phòng Ukraina thì sẽ đem lại nguy cơ đáng kể, những gì đã xảy ra với ông Geletey là minh chứng rõ ràng nhất. Trong thời điểm này, phương án lựa chọn ông Poltorak là có thể chấp nhận được.
Ông Poltorak được thăng quân hàm Thượng tướng vào ngày 23/8/2014. Theo giới phân tích, dù Quốc hội Ukraina có đánh giá thấp ông Poltorak thì sớm hay muộn Tổng thống Poroshenko cũng sẽ đưa người ông chọn giữ "chiếc ghế nóng" Bộ trưởng Quốc phòng. Truyền thông Nga hy vọng vị tân Bộ trưởng Quốc phòng Ukraina sẽ là người "hiểu biết" hơn người tiền nhiệm
Khổng Hà (tổng hợp)