Khó tìm được giải pháp vẹn toàn

Cuộc chiến khó tránh khỏi

Tuy vụ nổ súng chỉ diễn ra trong khoảng 10 phút, nhưng nó đã khiến máu đổ, người chết và khu vực tranh chấp tại biên giới Campuchia và Thái Lan đang trở thành điểm nóng của dư luận 2 nước.

Theo giới truyền thông, vụ đụng độ xảy ra vào khoảng 14h30’ ngày 15/10 gần khu vực Pa Mo I Daeng, tỉnh Si Sa Ket của Thái Lan khiến ít nhất 5 binh sĩ Thái Lan bị thương.

Cũng tại thời điểm đó một vụ nổ súng thứ 2 đã xảy ra ở gần khu vực Phu Ma Khua khiến 2 binh sĩ Campuchia thiệt mạng và 2 người khác bị thương.

Theo mạng Phnom Penh Post, có 10 binh sĩ Thái Lan ra hàng. Ngoại trưởng Hor Namhong đã xác nhận thông tin này, đồng thời tuyên bố, Thủ tướng Hun Sen đã ra lệnh đối xử tốt với họ và những người này sẽ được trao trả lại cho Thái Lan nếu nước này yêu cầu.

Tư lệnh quân đội Campuchia, Thiếu tướng Bun Thean cho biết, lính 2 nước đã nổ súng vào nhau và lính Thái Lan đã nổ súng khi bị các binh sĩ Campuchia ngăn không cho tiến vào lãnh thổ của mình. Tỉnh trưởng Preah Vihear Preab Tan cho biết, lính Thái Lan đã nổ súng trước. Về phần mình, quan chức Thái Lan khẳng định, lính Campuchia đã nổ súng trước.

Hiện tướng lĩnh của Thái Lan và Campuchia đang cố gắng đàm phán để giảm căng thẳng. Cho đến nay, cả Campuchia và Thái Lan đều khẳng định chủ quyền của mình đối với ngôi đền cổ Preah Vihear.

Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Campuchia, tướng Neang Phat cho biết, quân đội Campuchia đang trong tình trạng báo động và sẵn sàng bảo vệ lãnh thổ, đồng thời nói rằng, Thái Lan đã điều 500 quân tới khu vực ngôi đền cổ Preah Vihear hồi tuần trước. Giới truyền thông cho biết, sáng 15/10, máy bay chiến đấu tại các căn cứ không quân trên khắp lãnh thổ Thái Lan đã được đặt trong tình trạng sẵn sàng chiến đấu.

Mọi căng thẳng đều bắt nguồn từ khu vực rộng khoảng 4,6 km² xung quanh ngôi đền cổ Preah Vihear. Cách đây 46 năm (1962), một tòa án quốc tế đã quyết định trao quyền quản lý ngôi đền cổ Preah Vihear cho Campuchia. Giới luật gia cho rằng, tuy đã trao ngôi đền cổ Preah Vihear cho Campuchia, nhưng tòa án lại không nói rõ chủ quyền vùng đất xung quanh khiến cho tranh chấp liên tiếp xảy ra. Và vấn đề bỗng trở nên nghiêm trọng sau khi UNESCO đưa ngôi đền cổ Preah Vihear vào danh sách Di sản văn hóa thế giới cách đây mấy tháng.

Ngoại trưởng Thái Lan Sompong Amornvivat đã yêu cầu công dân nước này gấp rút rời khỏi Campuchia sau khi đụng độ xảy ra tại khu vực biên giới giữa hai nước. Ông Sompong Amornvivat cho biết, Thái Lan đang chuẩn bị sẵn sàng máy bay vận tải C-130 để đưa người dân của họ sơ tán khỏi vùng tranh chấp nếu căng thẳng leo thang thành xung đột quân sự.

Trước đó, giới chức Thái Lan cũng từng khuyến cáo người dân nước này tránh xa khu vực biên giới với Campuchia đề phòng trường hợp chiến sự xảy ra. Ước tính có khoảng 1.000 người Thái tại thủ đô Phnom Penh và 500 người ở tỉnh Siem Reap.

Cùng nhau đi tìm giải pháp

Tình hình đã trở nên phức tạp sau tuyên bố cứng rắn của Thủ tướng Campuchia Hun Sen. Theo “tối hậu thư” của Thủ tướng Hun Sen, những binh lính Thái Lan đã xâm phạm lãnh thổ Campuchia đều phải di dời trước 12h ngày 15/10. Đương nhiên Thái Lan đã bác bỏ “tối hậu thư” nên súng đã khai hỏa. Thủ tướng Hun Sen thậm chí còn yêu cầu tất cả các chỉ huy quân đội phải cam kết chịu trách nhiệm về Veal Antri, khu vực nằm cách ngôi đền cổ Preah Vihear khoảng 2 km bởi đây là khu vực có ý nghĩa sống còn.

Thủ tướng Thái Lan Somchai Wongsawat khẳng định, Bangkok chỉ rút quân khi hai bên đạt được thỏa thuận chung về các vùng tranh chấp. Tuy nhiên, cả Thủ tướng Hun Sen và Thủ tướng Somchai Wongsawat đều mong muốn giải quyết vấn đề thông qua đàm phán.

Chiều 15/10, Thủ tướng Somchai Wongsawat cho biết, vụ nổ súng chỉ là một cuộc giao tranh “quy mô nhỏ” và hiện đã lắng xuống. Thủ tướng Somchai Wongsawat tuyên bố, Bangkok sẽ tiếp tục chủ trương thực hiện biện pháp hòa bình để giải quyết vấn đề tranh chấp biên giới với Campuchia tại khu vực ngôi đền cổ Preah Vihear. Ông Somchai Wongsawat cho biết, Ủy ban Biên giới chung hai nước sẽ nhóm họp vào ngày 21/10 tới để bàn biện pháp giải quyết tranh chấp.

Trước đó (tối 13/10), Ngoại trưởng Thái Lan Sompong Amornvivat đã kêu gọi giải quyết tranh chấp thông qua đối thoại. Ông Sompong Amornvivat đưa ra phát biểu trên sau khi kết thúc cuộc đàm phán một ngày với Ngoại trưởng Campuchia Hor Namhong tại Phnom Penh.

Songkitti Jaggabatara, tướng Chỉ huy quân đội Thái Lan nói, ông tin tưởng vụ tranh chấp biên giới sẽ sớm được giải quyết một cách hữu nghị. Ngày 16/10, tướng lĩnh quân đội hai nước đã có cuộc họp khẩn tại Sisaket (Thái Lan) nhằm giải quyết xung đột. Kết thúc cuộc họp, hai bên nhất trí tiến hành tuần tra chung dọc khu vực biên giới tranh chấp.

Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki-moon từng yêu cầu Thái Lan và Campuchia phải trực tiếp giải quyết vấn đề tranh chấp biên giới giữa hai quốc gia này