Nga sẽ làm nóng diễn đàn G20 với vấn đề Syria

Trước khi hội nghị thượng đỉnh G20 diễn ra tại Nga, các chuyên gia độc lập cho rằng, đóng góp của G20 chưa thực sự tương xứng với tiềm năng của khối kinh tế này. Các nghĩa vụ thúc đẩy phát triển nền kinh tế thế giới còn hạn chế và mới chỉ hướng đến một số quốc gia cụ thể.

Chuyên gia kinh tế từ Ngân hàng Sberbank CIB, Evgeni Gavrilenkov nhấn mạnh: Tổng GDP của thế giới là gần 73.000 tỉ USD, trong đó, "trợ giúp vật chất" thường niên của G20 chỉ khoảng 100 tỉ USD, đây là con số khá khiêm tốn. Trong bối cảnh kinh tế thế giới hiện đang thay đổi, G20 cần điều chỉnh hoạt động để thích ứng với tình hình mới và khắc phục các mâu thuẫn nội khối do khác biệt lợi ích và trình độ phát triển.

Cùng chung nhận định này, Giám đốc Viện phân tích chiến lược Igor Nikolaev cho rằng, G20 không ảnh hưởng lớn  đối với các tiến trình kinh tế đang diễn ra trên thế giới. Mặc dù trong thời kỳ khủng hoảng 2008-2009, G20 đưa ra được khá nhiều quyết sách đúng đắn và kịp thời, song nhìn chung hoạt động của G20 sau đó lại đi theo chiều hướng hoàn toàn ngược lại.

Theo chuyên gia này, đề tài của diễn đàn cấp cao ở Saint-Petersburg sắp tới là thúc đẩy tăng trưởng kinh tế có vẻ không hợp thời vì nền kinh tế thế giới vẫn chưa vượt qua khủng hoảng. Vấn đề cấp thiết hơn là cùng nhau tìm ra các biện pháp chống khủng hoảng mới.

Tổng thống Nga Putin bị các nhà lãnh đạo phương Tây "quây" trong một phiên thảo luận chung của Hội nghị G8 họp tại Bắc AiLen, tháng 6/2013, liên quan tới vấn đề Syria.

Trong khi các vấn đề kinh tế có phần kém sôi động thì vấn đề Syria lại đang hứa hẹn những cuộc tranh luận nảy lửa giữa Nga và các cường quốc phương Tây. Theo Hãng tin Reuters, Tổng thống Nga dự định sẽ đưa hồ sơ Syria ra thảo luận tại thượng đỉnh G20 này. Trước thềm hội nghị này, nhiều người nhớ lại cảnh ông Putin bị phương Tây "đánh hội đồng" tại hội nghị G8 về vấn đề Syria. Tuy nhiên, tình thế hiện nay đã hoàn toàn khác.

Chưa đầy 3  tháng sau khi bị đẩy vào thế "lạc lõng" trong vấn đề Syria tại Hội nghị các nhà lãnh đạo 8 nền kinh tế phát triển lớn của thế giới, Tổng thống Nga Putin đã có cơ hội giành lại được ưu thế trước người đồng nhiệm Mỹ Barack Obama, vị Tổng thống Mỹ hiện đang ở thế tiến thoái lưỡng nan trong vấn đề tấn công quân sự vào Syria.

 Tại cuộc gặp G8 tại Bắc Ailen hồi tháng 6/2013, ông Putin đã bị cô lập do sự ủng hộ của ông đối với Tổng thống Syria Bashar al-Assad. Ông giữ kiên định lập trường của mình và bác bỏ những lập luận của ông Obama cho rằng, quân đội chính quyền Syria đã tiến hành tấn công bằng vũ khí hóa học hồi tháng 5/2013 (tức là lần thứ nhất phe đối lập Syria tố cáo phe chính phủ, lần thứ 2 xảy ra vào ngày 21/8). Tự tin trước những áp lực ngày càng tăng đối với các nhà lãnh đạo Mỹ, Pháp và Anh về vấn đề Syria, lãnh đạo Nga giờ phản pháo lại ông Obama và gọi chính sách toàn cầu của Mỹ là một sự thất bại.

Phát biểu với các phóng viên tại thành phố Vladivostok ngày 31/8, ông nói: "Chúng ta nên nhớ những gì đã xảy ra trong thập niên trước, số lần Mỹ khởi động các cuộc xung đột vũ trang ở nhiều nơi trên thế giới. Họ đã giải quyết được vấn đề nào chưa? Afghanistan, Iraq... Sau hết, ở đó chẳng có hòa bình, không nền dân chủ, điều mà các đối tác của chúng ta tìm kiếm".

Sau nhiều tháng bị gây áp lực phải "từ bỏ" ông Assad, ông Putin giờ đang gửi thông điệp tới phương Tây rằng ông sẵn sàng tranh luận về vấn đề Syria tại cuộc họp ở St. Petersburg và ông có cơ hội "bóc mẽ" Mỹ. Ông nói: "Tất nhiên, G20 không phải là cơ quan thẩm quyền hợp pháp chính thức. Nó không thay thế được Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc, không thể đưa ra quyết định về vấn đề sử dụng sức mạnh. Song đó là diễn đàn thích hợp để thảo luận vấn đề. Tại sao lại không tận dụng điều này?". Ông nói tiếp: "Có phải vì lợi ích của Mỹ mà phải một lần nữa phá bỏ hệ thống an ninh quốc tế, nền tảng luật pháp quốc tế? Điều đó có củng cố vị thế quốc tế của Mỹ không? Khó đấy!".

Theo giới quan sát, mục đích của ông Putin là dùng vấn đề Syria để làm chệch hướng những chỉ trích nhằm vào Kremlin tại cuộc họp sắp tới của 20 cường quốc phát triển và đang lên, mà trong đó bao gồm 5 thành viên thường trực HĐBA.

Ông Putin dường như cũng có ý định chĩa mùi dùi vào ông Obama, người đã hủy kế hoạch tham gia cuộc gặp thượng đỉnh Nga - Mỹ dự kiến diễn ra trong tuần này sau khi Moskva bất chấp yêu cầu của Washington vẫn cấp quy chế tị nạn 1 năm cho Edward Snowden - người tiết lộ thông tin tình báo của Mỹ.

Bất cứ hy vọng nào của phương Tây về việc Nga sẽ thay đổi lập trường sau việc sử dụng vũ khí hóa học (ở Syria) giờ xem ra đã thất bại hoàn toàn. Các quan chức Nga đã nhắc lại rằng Moskva, nhà cung cấp vũ khí quan trọng cho ông Assad, có quyền cung cấp vũ khí như vậy và việc này không hề vi phạm luật pháp quốc tế. Moskva, trước đây đã ngăn chặn các nỗ lực tại HĐBA muốn lên án ông Assad và siết chặt lệnh trừng phạt đối với chính quyền Syria, cũng đã khẳng định rõ rằng họ không có ý định ủng hộ các động thái chống lại Damas tại LHQ.

Ông Putin nói rằng việc tấn công bằng vũ khí hóa học có thể là đòn khiêu khích của quân nổi dậy chống lại ông Assad và nhằm hối thúc Mỹ can thiệp quân sự, và ông đã lợi dụng những lời chỉ trích của Washington trong vấn đề Syria để khơi dậy tình cảm chống Mỹ và khuấy động sự ủng hộ của các cử tri Nga.

Thực tế, ông Putin có vẻ như tự tin hơn khi chứng kiến các vấn đề mà ông Obama phải đối mặt ngày một nhiều trong khi một số đồng minh của ông này cũng gặp khó khăn trong vấn đề Syria. Thủ tướng Anh David Cameron đang chịu áp lực sau khi Quốc hội từ chối hậu thuẫn hành động quân sự, và Tổng thống Pháp Fracois Hollande buộc phải chờ các nghị sĩ cho ý kiến sau khi ông Obama quyết định chờ Thượng viện thông qua kế hoạch tấn công Syria