Pakistan: Liệu Tổng thống Pervez Musharraf có vị Quốc hội phế truất?

Quyết định tham gia vào nỗ lực chung chống lại Tổng thống Musharraf đã được thủ lĩnh hai đảng lớn nhất trong Quốc hội thống nhất vào chiều tối hôm 5/8/2008 - sau khi đồng hủ tịch phe đa số trong Quốc hội Asif Ali Zardari (thủ lĩnh đảng Nhân dân Pakistan - PPP) và cựu Thủ tướng Nawaz Sharif (thủ lĩnh Liên đoàn Hồi giáo Pakistan - PML-N) đã có cuộc gặp riêng kéo dài gần 6 tiếng đồng hồ tại dinh thự của Zardari.

Hai bên đã thảo luận hai vấn đề về nguyên tắc đang cản trở quá trình hợp tác bình thường của các đối tác trong liên minh cầm quyền.

Đầu tiên là việc phục hồi lại cương vị cho các thành viên trong Tòa án Tối cao Pakistan, đứng đầu là quan tòa Iftikhar Mohammed Chaudhry, những người đã bị Tổng thống Pervez Musharraf cách chức vào năm 2007 vì cho rằng họ có âm mưu cướp chính quyền của ông.

Vấn đề thứ hai và cũng là quan trọng nhất chính là việc bắt đầu thủ tục luận tội tổng thống. Theo tuyên bố chính thức của đại diện Farhatullah Babar của PPP, cả hai bên đã thống nhất giải quyết được nhiều vấn đề gây tranh cãi và đã đạt được nhiều thỏa thuận mang tính đột phá.

Hai thủ lĩnh trong liên minh cầm quyền Ali Zardari và Sharif Nawaz trong cuộc gặp riêng hôm 5/8.

Ông Babar còn công khai tuyên bố rằng, các thủ lĩnh trong liên minh cầm quyền đều nhận thấy rằng, Tổng thống Musharraf “không còn được nhân dân Pakistan chấp nhận nữa”. 

“Chúng tôi cùng với ông Nawaz Sharif đã thống nhất rằng, đã đến lúc phải chuyển đổi hoàn toàn sang một nền dân chủ thực sự, và phải công kích trực tiếp vào Tổng thống Musharraf” – thủ lĩnh Zardari của PPP ngay sau đó cũng phát biểu trước các nhà báo như vậy.

Sau cuộc gặp trên, các bên còn tiếp tục tham gia vào một cuộc gặp tư vấn liên đảng phái được kéo dài tới đêm, với sự tham gia của đại diện những đối tác nhỏ hơn của PPP và PML-N trong liên minh, cũng như các nghị sĩ ủng hộ họ trong số các đại diện bộ lạc Pakistan.

Đại diện của cả hai đảng lớn nhất này đều tuyên bố, những kịch bản nhằm phế truất ông Musharraf sẽ được hoàn tất trong thời gian sớm nhất, trước khi liên minh cầm quyền có thể trình thủ tục luận tội Tổng thống trước Quốc hội.

Đại diện Khwaja Asif của PML-N còn cho biết thêm, tất cả các đảng phái có mặt trong liên minh đang chuẩn bị một danh sách những đòi hỏi đối với tổng thống, thực chất là nguyên nhân cho quá trình luận tội. Trong quá trình này, tổng thống được quyền đưa ra những lời phản biện. Có điều, theo như những nguồn tin thân cận với liên minh cầm quyền, chưa chắc có ai sẽ nghiêm túc lắng nghe những lời tường trình này.

Nhiều nhà quan sát tại Islamabad đánh giá, nguyên nhân sâu xa từ chiến dịch công kích Tổng thống Musharraf do Ali Zardari và Nawaz Sharif khởi xướng bắt nguồn từ cuộc tranh giành quyền lực tại Pakistan sau cuộc bầu cử Quốc hội vào tháng 2 vừa qua.

“Sau khi Musharraf phải cởi bỏ quân hàm và không còn là Tư lệnh tối cao của quân đội, khó có thể xác định ai là người đang thực sự điều hành đất nước. Tại Pakistan trên thực tế đã diễn ra một tình trạng chân không về quyền lực” – một nhà bình luận đã đánh giá như vậy.

Tất nhiên là Ali Zardari và Nawaz Sharif đã quyết định hợp tác nhân thời cơ này để có thể loại bỏ một đối thủ là Tổng thống Musharraf, người mà cả hai đều có không ít ân oán từ trước đó. Trong kịch bản này, việc khôi phục lại quyền hành cho các quan tòa chỉ là tiền đề để bắt đầu quá trình công kích thực sự nhằm vào ông Musharraf. Đó là lý do khiến không ít những người đang đấu tranh cho việc phục chức của các quan tòa tỏ ý nghi ngờ.

“Nawaz Sharif và Ali Zardari có thể triển khai nhiều nỗ lực khác nhau để nhanh chóng phế truất Tổng thống Musharraf, nhưng liên quan đến việc phục chức cho các quan tòa thì chẳng có gì thay đổi thực sự diễn ra cả” – Thủ lĩnh Tarik Mahmud của Phong trào xã hội đòi phục chức cho các quan tòa tại Pakistan đã phát biểu như vậy.

Xét từ nhiều khía cạnh, ông Pervez Musharraf đã nhìn nhận đây là một mối đe dọa nghiêm trọng đối với chiếc ghế Tổng thống của mình. Ông đã bãi bỏ nhiều cuộc gặp đã hẹn trước, tập hợp những chiến hữu thân cận nhất để bàn bạc biện pháp thoát khỏi cuộc khủng hoảng.

Bộ Ngoại giao Pakistan còn thông báo, Tổng thống thậm chí còn quyết định hoãn chuyến đi tới Bắc Kinh để tham dự lễ khai mạc Olympic (tuy nhiên chỉ sau đó một ngày, đại diện Bộ Ngoại giao đã khẳng định ông Musharraf vẫn sẽ có mặt tại Bắc Kinh theo đúng kế hoạch).

Cần biết là theo dự kiến từ trước đó, Tổng thống Musharraf sẽ cùng đối thủ chính trị của mình là Ali Zardari bay tới Bắc Kinh. Hiện vẫn chưa rõ ông Zardari có quyết định tiếp tục cùng với Tổng thống sang Trung Quốc hay không, khi mà thủ lĩnh PPP đang rất bận rộn tư vấn với các đối tác trong liên minh cầm quyền.

Theo các nhà quan sát, nếu như cuộc khủng hoảng này có nguy cơ làm tê liệt chính quyền trung ương, quân đội Pakistan - lúc này vẫn đang án binh bất động - rất có thể sẽ can thiệp vào chính trường. Trả lời câu hỏi về khả năng này, một chỉ huy quân sự cao cấp của Pakistan (đề nghị giấu tên) đã trả lời: “Chúng tôi sẽ hành động tùy theo tình hình. Chúng tôi cần có một nền dân chủ thực sự, nhưng không phải loại tương tự như ở Iraq”