Phát hiện mạng lưới gian lận chứng khoán lớn nhất

Khó có thể hình dung được điểm gì chung giữa một nhân viên môi giới chứng khoán, một vũ công nhảy điệu rumba tại Nga, một bà cụ tại Croatia, một chuyên gia của Công ty Môi giới Mỹ Merrill Lynch, một công dân Brooklyn có tên là Elvis, một vũ nữ thoát y, một công nhân ngành in và một nhà đầu tư ở thị trấn nhỏ Reinbek (Đức)... Nhưng theo những thông tin mới được SEC công bố, tất cả những người này đều dính líu vào “một trong những vụ gian lận giao dịch nội bộ lớn nhất, đa dạng và gây thiệt hại nhiều nhất” mới được khám phá.

Dù trung tâm tài chính Wall Street từ lâu đã đầy rẫy những âm mưu và mánh khóe lừa đảo, nhưng trường hợp tương tự như trên đã không xảy ra từ vài thập kỷ qua. Như theo tờ New York Times ví von, nó đã trở thành một kịch bản không tồi cho một bộ phim loại B mà dường như có cố tình, người ta cũng không thể nghĩ ra. Theo đó cứ mỗi ngày, kịch bản này lại được bổ sung một cảnh bất ngờ mới. Như vào cuối tuần qua, danh sách những kẻ liên quan lại được bổ sung cái tên của một nhân viên bưu điện.

Trước hết, phải nhắc tới hai kẻ chủ mưu của vụ gian lận này - Eugene Plotkin (còn gọi là Gene) 26 tuổi và David Pajcin 29 tuổi, là hai cựu nhân viên phân tích của Công ty Goldman Sachs. Plotkin nhập cư vào Mỹ cùng với cha mẹ từ nước Nga. Còn Pajcin sinh trưởng trong một gia đình gốc Croatia tại New Jersey. Hắn làm việc tại Goldman Sachs không lâu, sau đó thất nghiệp. Plotkin làm quen với Pajcin ngay tại Goldman Sachs. Tuy nhiên, cả Plotkin và Pajcin vẫn tiếp tục liên hệ với nhau để cùng tìm kiếm những nguồn thu nhập mới.

Theo bản cáo trạng tổng cộng 59 trang được SEC trình lên tòa án buộc tội 14 kẻ tham gia gian lận chứng khoán trên lần đầu tiên nảy sinh vào cuối năm 2004, khi Plotkin, Pajcin và Stanislav Shpigleman (cố vấn tài chính của Công ty Merrill Lynch và là bạn của Plotkin) gặp nhau tại “Spa 88”, một cửa hàng tắm hơi của Nga nằm gần Wall Street. Kết quả là chúng thỏa thuận về việc sử dụng các thông tin nội bộ của Shpigleman để làm giàu. Theo đó, Shpigleman thông báo cho hai kẻ tòng phạm của mình về những giao dịch bí mật có sự tham gia của Merrill Lynch – đáng kể nhất là vụ Tập đoàn khổng lồ Procter & Gamble tìm cách thu phục Hãng Gillette, cũng như kế hoạch của Adidas mua lại Hãng Reebok. Nhờ biết được tiến trình cụ thể của những thương vụ trên, Plotkin và Pajcin đã kiếm được khá nhiều tiền từ việc mua bán cổ phiếu của các hãng này vào thời điểm thích hợp nhất. Cụ thể như chỉ riêng trong vụ Gillette, bọn chúng đã kiếm được 94.581 USD.

Nhận thấy khả năng hấp dẫn từ vụ móc ngoặc này, nhóm tội phạm bắt đầu mở rộng mạng lưới gian lận bằng cách chuyển giao thông tin cho những cá nhân khác. Ví dụ như bà bác Sonia Anticevic của Pajcin (một phụ nữ 63 tuổi đã nghỉ hưu tại Croatia), theo hướng dẫn của Plotkin và Pajcin đã mở nhiều tài khoản tại các ngân hàng Kopenhagen và Salzburg, cũng như trên website mua bán chứng khoán CyberTrader. Chỉ nhờ vụ của Công ty Reebok, Anticevic đã kiếm được khoảng 2 triệu USD. Luật sư của bà ta hiện đã khẳng định về thông tin này, nhưng vẫn tìm cách chống chế, rằng bà ta “không làm gì trái pháp luật”.

Cũng theo SEC, bạn gái của Pajcin một vũ nữ thoát y 23 tuổi, là Monika Vujovic cũng kiếm được 313.400 USD nhờ đầu tư chứng khoán. Danh sách những kẻ được hưởng lợi từ trò gian lận này còn có cha của Plotkin là Mikhail Plotkin (63 ngàn USD), người bạn Elvis Santana của hắn từ Brooklyn (463.279 USD), nhà đầu tư Perica Lopandic từ Reinbek (735.192 USD).

Năm 2004, Plotkin và Pajcin tuyển được Nickolaus Shuster, khi đó đang làm tài xế xe tải tại một xưởng in ở Wisconsin. Kể từ đó, Shuster chuyên lấy cắp những số báo mới nhất cho Plotkin và Pajcin để đảm bảo cho bọn chúng có thể tiếp cận các bản tin chứng khoán sớm nhất so với những người khác. Qua các vụ này, nhóm gian lận trên đã kiếm được gần 6,4 triệu USD (trong đó có tới 6,2 triệu USD là từ thương vụ giữa Reebok và Adidas).

Thế nhưng "đi đêm lắm ắt có ngày gặp ma", cũng chính thương vụ này đã đặt dấu chấm hết cho hoạt động trái phép của nhóm tội phạm này. SEC đã chú ý tới việc, một phụ nữ đã về hưu tại Croatia ngay trước thương vụ trên đã mua tới 2.000 cổ phiếu của Reebok. Ngay sau khi thông tin sáp nhập được công bố và giá cổ phiếu Reebok tăng tới 30%, bà ta đã bán ngay tất cả số cổ phiếu này để thu được gần 2 triệu USD.

Plotkin, Pajcin cùng Shpigleman đã bị bắt giữ. Plotkin và Pajcin đang phải ngồi tù. Còn Shpigleman tạm thời được tại ngoại sau khi nộp 3 triệu USD.

Theo các chuyên gia, nếu tất cả 8 tội danh liên quan đến việc gian lận và thông đồng được tòa xác nhận, Plotkin có thể sẽ phải đương đầu với bản án tù lên tới 70 năm. Còn Shpigleman cũng sẽ phải đối mặt tất cả 6 tội danh với tổng cộng 55 năm tù