Tổng thống Mỹ bắt đầu "thay máu" Nhà Trắng
Ngày 28/3, Tổng thống Mỹ Bush chính thức chấp thuận đơn từ chức của Chánh văn phòng Nhà Trắng Andrew H. Card Jr. Người kế nhiệm ông này là Joshua Bolten, Giám đốc Văn phòng Quản trị và Ngân sách Nhà Trắng (OMB). Quyết định thay Andrew Card bằng Joshua Bolten đã mở màn cho một chiến dịch "thay máu" quy mô lớn thứ 2 sau đợt cải tổ đầu nhiệm kỳ II của W.Bush.
Liệu Bolten có giúp lèo lái được con tàu đang gặp bão của ông Bush hay không còn phải xem những chương trình, kế hoạch của ông diễn ra như thế nào trong thời gian tới.
Andrew Card “muốn” hay “cần phải” ra đi?
Tờ Newsweek hôm 29/3 đã mở đầu bài viết về sự kiện Card từ chức bằng câu nhận xét rằng, ở Nhà Trắng Card là “người gác cửa” Phòng Bầu dục đầy quyền lực, là chốt chặn cuối cùng quyết định cho phép những ai “cần phải” gặp và từ chối bất cứ ai “muốn” gặp Tổng thống W.Bush. Từ đó, mặc dù lý do duy nhất được cả Card lẫn Tổng thống W.Bush nêu ra là “muốn trở về với đời sống thường dân”, song Newsweek đặt câu hỏi, liệu Card “muốn” từ chức hay “cần phải” được thay thế?
Card, 58 tuổi, người nắm chức Chánh văn phòng Nhà Trắng kể từ khi ông W.Bush bước chân vào Nhà Trắng, được xem là người giữ chức vụ này lâu nhất kể từ sau thời ông Sherman Adams làm cho Dwight D. Eisenhower từ năm 1953 - 1958. Giống như Phó tổng thống Dick Cheney, Card cũng là người am hiểu sâu sắc mọi ngõ ngách chính trị ở Washington, vì thế cả 2 đã được mời tham gia hàng ngũ thân tín của W.Bush từ chiến dịch tranh cử năm 2000 với vai trò sau này làm “đặc sứ” của Tổng thống tại Quốc hội Mỹ, chịu trách nhiệm thúc đẩy các chương trình, chính sách của Tổng thống tại Quốc hội, đồng thời sẵn sàng làm “bia đỡ” cho Nhà Trắng trước các đợt công kích từ Quốc hội. Nhưng với phong cách lịch lãm, nhã nhặn, Card đã hầu như thay thế luôn Cheney thu hút toàn bộ “hỏa lực” từ Quốc hội.
Sự trung thành tận tụy của Card đã giúp ông trở thành một trong những phụ tá cật ruột của ông W.Bush; chính Card là người thường xuyên làm việc bên cạnh Tổng thống suốt từ 5 giờ 30 phút sáng đến 9-10 giờ tối; chính Card là người cùng đạp xe dạo chơi với W.Bush những lúc rảnh rỗi cuối tuần; và cũng chính Card là người đầu tiên kề tai nói nhỏ với ông W.Bush về chiếc máy bay thứ 2 đâm vào tháp đôi của Trung tâm Thương mại thế giới - WTC ở New York sáng ngày 11/9/2001.
Suốt cả năm đầy sóng gió 2005, Card luôn luôn là người đứng ra "lãnh đạn" thay “sếp” trong rất nhiều vụ chỉ trích liên quan đến các chính sách an ninh, xã hội và đối ngoại. Với vai trò “đặc sứ” của Tổng thống, Card nhận chịu sự chất vấn của Quốc hội về những thất bại trong trận bão Katrina, trong chương trình cải cách an sinh xã hội, và vụ đề cử Thẩm phán tối cao Harriet Miers.
Card cũng chính là người “chịu trận” trước búa rìu dư luận do những bê bối liên quan vụ tiết lộ danh tính điệp viên CIA, và đặc biệt là tình hình sa lầy tại Iraq khiến cho số lính Mỹ chết trận lên đến 2.300, và hàng chục ngàn người bị thương. Iraq cũng là vũng lầy làm lem luốc hình ảnh nước Mỹ trên phạm vi toàn cầu, và cho tới nay Nhà Trắng đang tiếp tục đau đầu vì chưa thể tìm ra giải pháp khả dĩ nào để dập tắt được làn sóng bạo lực giữa các lực lượng Hồi giáo Iraq.
Tổng thống Bush, Andrew Card (giữa) và Joshua Bolten (trái).
Gần đây nhất là vụ “bể sô” một công ty quản lý cảng Dubai mua quyền quản lý một số cảng biển miền Đông nước Mỹ vào đầu năm 2006 đã khiến cho Nhà Trắng bị công kích từ cả phía Quốc hội lẫn dư luận. Không hẳn Card phải chịu trách nhiệm trong tất cả những vụ việc này, và một số nhà bình luận cho rằng, trút mọi lỗi lầm lên đầu Card là không công bằng. Nhưng sau tất cả những vụ việc như thế, mối quan hệ giữa Nhà Trắng với Quốc hội đã rạn nứt nghiêm trọng khiến cho Tổng thống W.Bush hầu như bị cô lập bởi chính các đại biểu đảng Cộng hòa. Và Card nhận thấy mình “cần phải” ra đi dù bản thân ông không hề muốn.
Ngày 8/3, tức ngay sau vụ cảng
Bolten sẽ lèo lái ra sao?
Mặc dù đến ngày 15/4 mới chính thức nhậm chức, nhưng ngay từ bây giờ Bolten đã bắt tay lập kế hoạch cải tổ nội bộ Nhà Trắng. Có thể những cái tên được đề cử sẽ được công bố trước ngày 15/4. Mọi sự tập trung đang dồn vào các nhóm nhân sự phụ trách mối quan hệ với Quốc hội, kinh tế, và thông tin báo chí. Trước hết, Bolten cần tìm người thay thế cho chính mình tại OMB và vị trí còn bỏ trống là cố vấn chính sách nội địa thay cho Claude Allen từ chức tháng 2/2006. (Phó giám đốc Báo chí Trent Duffy từ chức đầu tháng 3 đã được thay bằng Ken Lisaius.) Một trong 3 người, Bộ trưởng Tài chính John W. Snow, Phó chánh văn phòng Nhà Trắng Joe Hagin và cả Phó giám đốc OMB Joel Kaplan có thể sẽ được Bolten chọn thay mình làm giám đốc OMB, trong đó Snow được đánh giá triển vọng hơn cả. Bill Paxon, một cựu dân biểu, nhiều khả năng sẽ làm "đặc sứ" Nhà Trắng tại Quốc hội. Kế đến, Bolten sẽ phải tìm kiếm người để thay thế cho những nhân sự được thuyên chuyển nói trên.
Bolten cũng là một nhân vật thân tín của ông W.Bush không kém gì Card. Bolten, 51 tuổi, từng làm việc cho Bush-cha, bắt đầu gia nhập hàng ngũ thân tín của ông Bush từ năm 1999, sau trở thành Giám đốc Chính sách tranh cử của W.Bush năm 2000, và khi ông W.Bush nhậm chức Tổng thống, Bolten được cử làm Phó chánh văn phòng Nhà Trắng trước khi chuyển sang làm Giám đốc OMB cho tới nay. Nhìn toàn cục, nhiều người cho rằng việc thay Andrew Card bằng Joshua Bolten hầu như không mang lại sự đổi mới nào cả. Có chăng chỉ là ông W.Bush muốn sử dụng tính cách mạnh mẽ của Bolten để chấn chỉnh lại nề nếp hoạt động trong Nhà Trắng, nhằm cải thiện phần nào uy tín trước cuộc bầu cử Quốc hội mùa thu năm nay
