Vụ kiện thách thức chiến thắng của ông Joe Biden

Thứ Hai, 14/12/2020, 12:57
Mặc dù toàn bộ 50 bang ở Mỹ đã chứng nhận kết quả bầu cử của mình và Tòa án Tối cao đã từ chối yêu cầu khẩn cấp từ đảng Cộng hòa Pennsylvania về việc chặn kết quả bầu cử nhưng các thẩm phán vẫn đang phải vật lộn với một vụ kiện mới, gây tranh cãi được Tổng thống Mỹ Donald Trump, bang Texas và 17 bang khác khởi xướng.

Theo tin từ hãng CBSNews, tuy không có bằng chứng về gian lận trên diện rộng, song các bang này yêu cầu Tòa án Tối cao Mỹ ra lệnh khẩn cấp vô hiệu các lá phiếu của hàng triệu cử tri ở 4 bang chiến trường gồm Georgia, Wisconsin, Michigan và Pennsylvania.

Cụ thể, Tổng Chưởng lý bang Texas Ken Paxton đã đệ đơn kiện hôm 8-12. Một ngày sau, Tổng thống Donald Trump đệ đơn đề nghị 9 thẩm phán Tòa án Tối cao cho phép ông can thiệp và trở thành bên nguyên đơn trong vụ kiện của bang Texas. 17 bang khác cũng bày tỏ sự ủng hộ.

Người ủng hộ Tổng thống Donald Trump vẫy cờ trước Tòa án tối cao hôm 9-12. Ảnh: Getty.

Đảng Cộng hòa muốn gì?

Về cơ bản, mục đích của vụ kiện là để xoay chuyển kết quả cuộc bầu cử có lợi cho đương kim Tổng thống Donald Trump. Các bang này yêu cầu tòa án chặn các đại cử tri từ Georgia, Wisconsin, Michigan và Pennsylvania, đẩy ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden trở lại với con số 270 phiếu để giành chiến thắng. Trước tiên, tòa án sẽ phải cho phép ông Ken Paxton nộp đơn kiện. Sau đó, tòa án sẽ phải chặn chứng nhận cuộc bỏ phiếu của cử tri đoàn, xác định rằng 4 bang đã cho phép số lượng lớn phiếu bầu “bất hợp pháp”, yêu cầu các bang xem lại số phiếu của họ và sau đó gửi lại số lượng.

Tòa án cũng có thể cho phép các cơ quan lập pháp ở các bang xác định ai thắng ở mỗi tiểu bang hoặc chuyển toàn bộ cuộc bầu cử cho Hạ viện Mỹ, nơi mỗi phái đoàn tiểu bang sẽ có một phiếu bầu. Và vì các phái đoàn của đảng Cộng hòa nhiều hơn các phái đoàn của đảng Dân chủ, Tổng thống Donald Trump có cơ hội chiến thắng.

Chưa có tiền lệ

Câu hỏi được đưa ra lúc này là đã có tiền lệ về vụ kiện kiểu này hay chưa? Câu trả lời là chưa. “Tóm lại, Tổng thống đang yêu cầu Tòa án Tối cao thực hiện hình thức tài phán hiếm hoi nhất của mình để lật ngược toàn bộ cuộc bầu cử tổng thống một cách hiệu quả”, Steve Vladeck, nhà phân tích của CNN và là giáo sư Đại học Luật Texas nói.

Một số nhà quan sát khác thì cho rằng, Tòa án Tối cao có 6 người theo phe bảo thủ nhưng điều đó cũng không đảm bảo sự chiến thắng của ông Donald Trump. Nguyên do là vì cho đến nay, Tòa án Tối cao không hề muốn can thiệp vào kết quả cuộc bầu cử tổng thống.

Hôm 8-12, Tòa án Tối cao đã bác bỏ lời kêu gọi từ các đảng viên Cộng hòa Pennsylvania để làm mất hiệu lực các phiếu bầu tổng thống qua thư. “Quyết định của Tòa án Tối cao là một đòn mới nhất giáng xuống nỗ lực pháp lý kéo dài trong thời gian qua của Tổng thống Donald Trump cùng các đồng minh của ông nhằm đảo ngược kết quả bầu cử”, hãng CNN bình luận.

Trước đó, ông Donald Trump đã bày tỏ công khai rằng các thẩm phán của Tòa án Tối cao với 3 người từng được ông đề cử gồm Amy Coney Barrett, Brett Kavanaugh và Neil Gorsuch sẽ sát cánh cùng ông trong bất kỳ cuộc tranh chấp bầu cử nào. Nhưng, ngược lại, các thẩm phán đã đưa ra hành động nhanh chóng ngay sau khi bản tóm tắt cuối cùng của tòa án được đệ trình và phán quyết được đưa ra với sự nhất trí cao.

Ông Ken Paxton đón chào ông Donald Trump tại sân bay quốc tế Austin Bergstrom hồi năm 2019.

Khi nào có thông báo về vụ kiện?

Hiện Tòa án Tối cao đang thông qua các giao thức thủ tục tiêu chuẩn, đặt vụ án vào khung và đưa ra các trường hợp khác nhau. Tòa án có thể hành động sau khi những hồ sơ đó đến hoặc đợi cho đến khi bang Texas nộp một bản trả lời ngắn gọn cho các lập luận về gian lận phiếu bầu ở các bang chiến trường. Và,  không giống như đơn kiến nghị truyền thống (yêu cầu tòa án xét xử một vụ án), phải cần đến 5 thẩm phán đồng ý cho phép ông Ken Paxton nộp đơn kiện của mình.

Nếu tòa án từ chối tiếp nhận vụ kiện, đó là một sự đóng đinh khác dập tắt hy vọng của đương kim Tổng thống. Còn nếu tòa án hành động theo hướng khác, đây sẽ là một bước ngoặt kịch tính và chưa từng có trong cuộc bầu cử năm 2020, đảm bảo ông Donald Trump tiếp tục thách thức chiến thắng của ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden.

Quyền tài phán ban đầu là gì?

Tổng Chưởng lý bang Texas Ken Paxton tìm cách nộp đơn kiện các tiểu bang khác và trong những trường hợp như vậy, ông được phép trực tiếp đến Tòa án Tối cao. Trường hợp này được gọi là “quyền tài phán ban đầu” hầu như chỉ nhằm xử lý các tranh chấp giữa các bang mà không thể giải quyết ở nơi khác...

Ông Donald Trump khi yêu cầu can thiệp vào vụ kiện, về cơ bản đang sử dụng các mối quan hệ pháp lý của Texas. Và trong khi bang Texas sử dụng “một lối tắt” đến Tòa án Tối cao, các thẩm phán sẽ phải đồng ý rằng vụ kiện không thể được giải quyết ở các tòa án khác như tòa án liên bang hoặc tòa án tiểu bang.

“Không có gì độc đáo về các tuyên bố của Texas ở đây. Hầu hết trong số đó đã được đưa ra trong các vụ kiện khác ở cùng 4 bang này”, ông Steve Vladeck nói và lưu ý rằng các thẩm phán có thể sẽ cảnh giác với việc mở đầu cho tất cả các tranh chấp chính trị. Trong khi đó, Benjamin Ginsberg, một chuyên gia về luật bầu cử lâu năm của đảng Cộng hòa và là cộng tác viên của CNN, nói ông nghĩ rằng tòa án “trong chốc lát” không thể xem xét vụ kiện.

Bằng chứng lặp lại

Thượng nghị sĩ John Cornyn, đảng viên Cộng hòa tại Texas, nói với CNN: “Tôi thẳng thắn đấu tranh để hiểu hơn về hệ thống pháp lý. Tại sao một bang, thậm chí là một bang tuyệt vời như Texas lại có tiếng nói như vậy về các bang khác xung quanh cách quản lý cuộc bầu cử?”.

Ông Ken Paxton thì viết: “Sử dụng đại dịch COVID-19 để biện minh. các quan chức ở các bang chiến trường “đã chiếm đoạt quyền lực của cơ quan lập pháp và sửa đổi quy chế bầu cử của bang họ một cách vi hiến”. Tổng Chưởng lý bang Texas đặc biệt nói về các lá phiếu bầu qua thư, mà theo ông là được đặt “trong các hộp thả” với “ít hoặc không có chuỗi giám sát chặt chẽ” cũng như việc các bang này làm suy yếu yêu cầu xác minh chữ ký và nhân chứng, mà ông gọi là “các biện pháp an ninh mạnh nhất bảo vệ tính toàn vẹn của cuộc bỏ phiếu”.

Một số tờ báo của Mỹ thì chỉ ra rằng, vụ kiện bao gồm một số tuyên bố giống nhau mà các tòa án tiểu bang và liên bang đã bác bỏ hết lần này đến lần khác trong tháng qua liên quan đến cáo buộc gian lận bầu cử và tính hợp pháp của việc bỏ phiếu bằng thư. Song, Tổng thống Donald Trump vẫn gọi đây là “một sự kiện lớn” và yêu cầu Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Ted Cruz ở Texas ra tranh luận về vụ kiện nếu Tòa án Tối cao đồng ý xét xử. Đáp trả, đảng Dân chủ kịch liệt chỉ trích hành động của bang Texas và cho rằng vụ kiện khó có cơ hội thành công.

Ngọc Khuê
.
.