Bí ẩn mộ Bao Công

Người đã phanh phui những vụ án động trời, đụng chạm đến cả triều đình nhà Tống, hẳn bị nhiều người thù ghét, nên khi mất thọ 64 tuổi đã phải bí mật đem chôn. Mộ Bao Công ở đâu, xem ra còn là một điều bí ẩn.

Theo các tài liệu trong sử Trung Hoa thì ở phía tây nam, huyện Củng, tỉnh Hà Nam có 9 ngôi mộ của các hoàng đế nhà Tống được gọi là “Tống lăng ở Củng huyện”, là một di tích nổi tiếng. Gần lăng Vĩnh Định của Tống Chân Tông, có một ngôi mộ tròn được mọi người kháo nhau đó chính là mộ Bao Công. Do được ân sủng nên mộ được xây cao tới 5 mét. Trong một bức ảnh về “Đệ tử chùa Thiếu Lâm”, người ta ghi lại việc hai chị em Hồng Gia Ban bị bọn ác bá truy bức chạy đến gần nơi mộ của Bao Công, trên mộ còn ghi rõ dòng chữ: “Mộ Thừa tướng Hiếu Túc Bao Công”.

Dẫu là những chứng cứ lịch sử, nhưng e rằng còn sai lầm!

Theo các nhà khảo cổ, mộ Bao Công và vợ là Đổng Thi, mộ con trai trưởng của ông là Bao Ý và vợ, con trai thứ là Bao Thụ và vợ, mộ của cháu ông là Bao Vĩnh, 10 năm trước đây đã được khai quật ở xóm Song Vu, làng Đại Hưng, ngoại ô thị trấn Hợp Phì, tỉnh An Huy. Theo bài minh được đào lên bên bờ sông Phì Thủy nói rõ thêm thân thế của Bao Công thuở sinh thời, đã bổ sung và sửa những điều sai trái... Vụ khai quật còn lưu được nhiều cổ vật rất quý từ đó có thể tìm hiểu về sinh hoạt văn hóa, chính trị, kinh tế các triều đại Tống.

Vậy mộ Bao Công thực là ở đâu?

Theo sử Trung Quốc, Bao Công là nhà chính trị kiệt xuất họ Bao tên Chửng, chữ là Hi Nhân, quê gốc ở Lư Châu, Hợp Phì, đậu tiến sĩ năm Thiên Thánh thứ 5, đời Tống Nhân Tông. Ông sống trong thời nhà Tống bắt đầu yếu kém, tộc Khiết Đan luôn uy hiếp phía bắc, thù trong giặc ngoài luôn là những mối nguy lớn. Vai trò Bao Công ở giai đoạn này trong chính sử và dã sử coi như một tấm gương có một không hai, đến kẻ thù cũng phải nể sợ... Cái tên Bao Công được người đời tôn xưng, cũng vì những đức tính cao quý và những tài năng xử án của ông.

Mộ thực của Bao Công ở ngoại ô thị trấn Hợp Phì, đã xác định, không những được giới khảo cổ khai quật xác minh mà còn được những tài liệu cũ khi trùng tu bia của ông những năm Khánh Nguyên đời Tống, do Lâm Chí ở Hoài Nam Tây Lộ soạn. Mộ Bao Công ở “Lăng các vua nhà Tống”, mộ lớn, bia cao, tất nhiên chỉ là “mộ giả, bia giả”. Tuy nhiên, sự việc không hề đơn giản.

Vì trước ngày khai quật mộ Bao Công ở Hợp Phì, ai cũng cho mộ Bao Công ở Tống Lăng (huyện Củng) là “thực”, không những vì vị thế khá được đề cao và đẹp mà các sử liệu địa phương thời Gia Tịnh năm thứ 34 ghi trong Trùng tu mộ Hiếu Túc Bao Công... Năm Thuận Trị triều Thanh và những năm sau này trong “Hà Nam thông chí” đều chép như thế, lưu truyền dai dẳng hàng năm, sáu trăm năm. Hiện nay nhiều  người còn nghi vấn: “Việc tu sửa mộ Bao Công ở Củng huyện vào lúc nào? Tại sao lại xây mộ Bao Công ở đây? Trong đó chôn cất gì? Ngôi mộ ở Củng huyện và mộ ở Hợp Phì có quan hệ ra sao?”. Những điều này còn chưa được giải đáp.

Bao Công có 2 mộ đang còn là chuyện “sai, đúng nghìn năm”. Nhưng mộ Bao Công cao và to ở huyện Củng (Tống lăng); mộ Bao Công ở Hợp Phì giả thực là ngôi nào xem ra vẫn còn là điều bí ẩn