Kỳ cuối: Dấu vết không thể xóa

Quá trình điều tra khám phá vụ án xứng đáng được tổng kết thành một chuyên đề, để phổ biến kinh nghiệm về quá trình thực nghiệm và thực thi điều tra, khi những gì xảy ra tại hiện trường, nếu vận dụng những kinh nghiệm sẵn có, hay dựa theo niềm tin nội tâm, rất dễ đi đến một nhận định khác biệt…

Đột phá

Trụ sở dã chiến của Ban Chuyên án. Đã bước sang đêm thứ 2 sau ngày xảy ra vụ thảm án, vẫn chưa có bất kỳ một mũi điều tra nào có hướng đi khả thi hay đột phá. Tại thời điểm này, lãnh đạo Tổng cục Cảnh sát yêu cầu tất cả các tổ điều tra phải mạnh dạn đưa ra nhận định. Chủ công của các tổ điều tra trầm tư nhìn nhau, trong yên lặng.

Một điều tra viên cao cấp nhớ lại cái cảm giác không khí "đặc quánh" của buổi họp đêm đó. Vị Tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát vóc dáng gầy gò, "thần tượng" của nhiều thế hệ điều tra viên, bình tĩnh ngồi vừa trực tiếp xem bản ảnh hiện trường qua máy tính xách tay, vừa chờ các tổ điều tra lên tiếng. Thời gian gấp gáp, ông thậm chí không chờ được đến lúc các bản ảnh được in ra kỹ càng.

"Các đồng chí phải đánh giá kỹ chi tiết này: Tại sao trong khi 5 nạn nhân bị sát hại đều đang mặc quần áo ngủ, có người còn đang cởi trần, thì lại có 1 nạn nhân đã mặc quần áo đầy đủ, bị sát hại ngoài sân, gần cánh cửa cổng đã mở. Phải xem xét kỹ chi tiết này, làm rõ có hay không yếu tố nội gián trong vụ án", Trung tướng Phan Văn Vĩnh gợi mở.

Ý kiến này khiến điều tra viên kia nhớ lại một chi tiết. Khi trực tiếp vào hiện trường, đích thân Thiếu tướng Hồ Sỹ Tiến đã đi xem xét rất kỹ các dấu vết vụ án, đặc biệt tập trung vào dấu vết giày dép. Sau đó, ông kéo lãnh đạo một mũi điều tra của C45B ra nói: phải tập trung hướng điều tra vào mối quan hệ tình ái của nạn nhân Vỹ và nạn nhân Linh.

Các đồng chí lãnh đạo Ban Chuyên án.

"Vẫn cứ xem xét các yếu tố khác, tuy không loại trừ các băng nhóm, nhưng đừng quá mất thời gian. Theo tôi, trong vụ này không có nhiều đối tượng, nhiều nhất là chỉ 2", Cục trưởng C45 khẳng định.

Hướng đi này một lần nữa được Tướng Tiến tái khẳng định trong buổi họp đêm đó của Ban Chuyên án, sau khi Tướng Vĩnh yêu cầu C45 đưa ra nhận định.

Và hướng điều tra này thực sự hoàn toàn thống nhất, khi ngay sáng hôm sau, Thiếu tướng Nguyễn Phi Hùng, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát có buổi làm việc riêng với C45. Tại buổi họp, Tướng Hùng đưa ra một số giả thiết rồi làm phương án loại trừ, để rồi cô đọng lại ở điểm mấu chốt là vụ án giết người, có yếu tố cướp của và ái tình.

…Sự thống nhất trong quan điểm chỉ đạo vụ án của ban lãnh đạo, đối với các điều tra viên là vô cùng quan trọng. Đơn cử, chỉ cần có 2 luồng ý kiến, tương ứng với 2 hướng điều tra, là toàn bộ nhân lực, vật lực, các phương tiện kỹ thuật hỗ trợ… đã bị xẻ làm 2 hướng. Và tối thiểu, tiến độ điều tra sẽ kéo dài gấp đôi. Việc nhanh chóng khám phá ra các nghi can trong vụ thảm án tại Bình Phước, yếu tố thống nhất trong quan điểm chỉ đạo đóng vai trò then chốt.

Triệu tập

Ban Chuyên án tập trung rà soát toàn bộ các đối tượng có mối quan hệ thân thiết với các nạn nhân, để tìm bằng được dấu hiệu nội gián. Những yếu tố hiện trường để lại cho thấy hiềm nghi cao xoay quanh nạn nhân Dư Minh Vỹ, khi người này bị sát hại ngay tại hàng rào cạnh cổng nhà, cổng đã có dấu hiệu bị mở khóa, và trên người nạn nhân vẫn mặc quần áo đầy đủ.

Tất cả các nguồn tin xác minh về nạn nhân Vỹ đã dựng nên yếu tố giá trị: nạn nhân là một người đam mê chơi game. Toàn bộ thông tin liên lạc, các diễn biến hành vi của nạn nhân trong quãng thời gian gần thời điểm xảy ra vụ trọng án… đã được các đơn vị nghiệp vụ rà soát kỹ càng, lộ ra các đối tượng hiềm nghi. Trong đó, nổi lên nhân vật Nguyễn Hải Dương.

Các biện pháp kỹ thuật nghiệp vụ đã xác minh Nguyễn Hải Dương từng là người yêu cũ của nạn nhân Lê Thị Ánh Linh. Dương đã từng ăn ở trong nhà nạn nhân một thời gian dài, sau khi chia tay với bạn gái vì bị ngăn cản trong chuyện tình cảm, Dương đã chuyển ra ngoài, nhưng vẫn giữ liên lạc với Vỹ.

Toàn bộ các hành vi của Nguyễn Hải Dương đã được các trinh sát và điều tra viên giám sát kỹ càng. Ngay sau khi vụ án xảy ra, diễn biến tâm lý của Dương khá "tròn vai". Dương thể hiện thái độ bàng hoàng, tiếc thương trước thảm cảnh của gia đình bạn gái cũ. Khi tang lễ diễn ra, Dương còn xúm vào phụ giúp người thân gia đình nạn nhân như thể nghĩa tử là nghĩa tận…

Quá trình theo sát Dương cho thấy đối tượng là người khá có kiến thức trong việc sử dụng điện thoại. Tài liệu trinh sát cho thấy trong thời điểm xảy ra vụ án, chiếc điện thoại Dương sử dụng vẫn nằm ở nhà. Trong quãng thời gian trước đó và sau này, Dương thường sử dụng sim rác, và thời gian sử dụng mỗi sim rất ngắn, trong rất ít ngày, và đối tượng được liên lạc thông qua sim rác này rất hạn chế, chỉ xoay quanh một đối tượng tên là Tiến, với bạn gái mới của Dương và người dì của đối tượng.

Được triệu tập lên Cơ quan điều tra buổi đầu tiên, Dương tỏ thái độ rất hợp tác và cung cấp thông tin rất thành khẩn. Dương nhanh chóng trình bày các chứng cứ ngoại phạm. Điện thoại của đối tượng hiển thị tại thời điểm gây án Dương đang để tại nhà. Camera tại khu nhà trọ ghi nhận Dương đi về đêm dắt xe đi vào trong xưởng gỗ, mà xưởng gỗ chỉ có một lối đi ra đi vào, và chiếc xe máy đó không đi ra cho tới tận sáng hôm sau…

Sau buổi triệu tập lên làm việc đầu tiên, Dương nhẹ nhàng ra về, với lời hẹn sáng mai lên làm việc tiếp.

Cúi đầu

Sáng sớm buổi làm việc thứ 2, trời Bình Phước mưa tầm tã. Dù trời mưa to, Nguyễn Hải Dương vẫn đến đúng hẹn, áo đóng trong quần kỹ càng, lịch sự. Dương sững người khi chứng kiến mình bị đọc quyết định tạm giữ để phục vụ quá trình điều tra. Tỏ vẻ không phục, Dương thể hiện thái độ bất hợp tác, và yêu cầu phải có sự hiện diện của luật sư để bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ hợp pháp.

Sự cứng cỏi của Nguyễn Hải Dương không duy trì được lâu. Trước những câu hỏi sắc sảo và bằng chứng rõ ràng được đưa ra, Dương không thể trì hoãn được mạch tư duy để bao biện và chối tội.

Dương không thể trả lời được câu hỏi của điều tra viên về việc tuy không sử dụng điện thoại của mình, nhưng Dương đã mượn điện thoại của bạn, sử dụng sim rác để liên lạc với các đối tượng khác, và đặc biệt, với nạn nhân Vỹ.

Dương không thể trả lời được câu hỏi tại sao trong đêm diễn ra vụ trọng án, Dương lại trèo tường ra khỏi khu xưởng làm, rồi đến nhà người thân của mình mượn xe gắn máy, rồi biến mất trong đêm.

Dương cũng không thể lý giải được nguyên nhân của kế hoạch chuẩn bị hàng hoạt hung khí như súng bắn bi, súng điện, dao Thái Lan, dao bấm, sim rác, găng tay, khẩu trang bịt mặt, dây rút nhựa, băng keo… xung quanh thời điểm xảy ra vụ án mạng.

…Không thể quanh co, Nguyễn Hải Dương đã phải cúi đầu khai báo, thừa nhận mình chính là thủ phạm gây ra thảm án, sát hại 6 người trong gia đình ông Lê Văn Mỹ rạng sáng 7/7/2015, với mục đích cướp tài sản để trả thù.

Dương khai nhận, trước đó, Dương đã từng rủ đối tượng Trần Đình Thoại đi cướp tài sản ở gia đình ông Mỹ. Khi đến nơi, do không vào được nhà nên 2 đối tượng quay về.

Đêm 6/7 rạng sáng 7/7, Dương rủ đối tượng Vũ Văn Tiến tham gia gây án, Khoảng 2 giờ sáng 7/7, hai tên đi xe máy đến cổng nhà nạn nhân, nhắn tin cho Vỹ ra mở cổng với lời dụ dỗ sẽ cho tiền để chơi game. Khi Vỹ ra mở cổng, Dương và Tiến đã khống chế và giết Vỹ ngay ở gần cổng ra vào.

Sau khi sát hại Vỹ, các đối tượng đã đột nhập lên gác, bắt trói nạn nhân Linh và Như, dùng băng keo bịt miệng, sau đó tiếp tục xuống gác bắt trói nạn nhân Mỹ và Quốc Anh, khống chế nạn nhân Nga yêu cầu chỉ nơi cất tiền và tài sản.

Nạn nhân Nga đã tự mở két sắt nhưng không có tiền và tài sản quý. Các đối tượng tiếp tục lục soát trong phòng và cướp được hơn 4 triệu đồng và một ít đôla Mỹ. Sau đó, các đối tượng trói nạn nhân Nga lại, dẫn Quốc Anh lên tra khảo tiền và tài sản. Khi Quốc Anh trả lời không biết, chúng đã sát hại nạn nhân.

Sau đó, các đối tượng sát hại nạn nhân Mỹ và Nga, rồi lên gác tra khảo Linh và Như về tiền và tài sản. Không đạt được mục đích, các đối tượng tiếp tục sát hại Linh và Như, rồi lấy đi 5 điện thoại và 1 Ipad của các nạn nhân.

Trung tướng Phan Văn Vĩnh.

Những lời cảnh báo

Đối với các trinh sát và điều tra viên của Ban Chuyên án, điều đau đáu lớn nhất là câu hỏi tại sao những đối tượng không hề là tội phạm chuyên nghiệp hay hoạt động trong các băng nhóm, lại có thể xuống tay sát hại hàng loạt mạng người một cách lạnh lùng và chuyên nghiệp đến vậy.

Về sau này, khi khai nhận trước Cơ quan điều tra, Dương cho biết những ý tưởng về tổ chức phạm tội, kiến thức xóa bỏ dấu vết và tạo bằng chứng ngoại phạm, Dương đều học được từ các bộ phim hình sự và trên mạng Internet?

Nhưng những kiến thức về hình sự này không thể là lý do biện minh cho việc một công dân trong một xã hội hiện đại, có tư duy bình thường, vin vào đó để thực hiện tội ác. Ngành tội phạm học cần có những nghiên cứu chuyên sâu về loại hình tội phạm này, không chỉ để phục vụ công tác điều tra tội phạm, mà còn để công bố rộng rãi để xã hội có ý thức ngăn chặn động cơ phạm tội.

Bên cạnh đó, các điều tra viên cũng mong rằng mọi người nên tự thân nâng cao năng lực phòng ngừa và ngăn chặn các hành vi phạm tội. Đơn cử trong trường hợp vụ án này, bản thân gia đình nạn nhân có điều kiện kinh tế khá giả, thực hiện hoạt động kinh doanh lớn, nhưng không có đội bảo vệ chuyên nghiệp, đặc biệt là vào ban đêm.

Thông thường, các cơ sở kinh doanh lớn thường hay chú tâm vào đầu tư hệ thống camera quan sát. Nhưng họ không biết được rằng những tài liệu thu được sau này chỉ dành cho quá trình điều tra tội phạm, chứ không có tác dụng ngăn ngừa tội phạm. Một hệ thống camera, đi kèm hệ thống cảnh báo sớm, mới giúp ngăn chặn các đối tượng xấu manh nha hành vi phạm tội.

Điều cuối cùng, đối với tất cả mọi gia đình, việc quan tâm, giám sát chặt chẽ các mối quan hệ của con cái, cháu chắt trong gia đình… là điều nên được ưu tiên hàng đầu. Rất nhiều vụ thảm án xảy ra vừa qua, tiếc thay, lại bắt nguồn từ những yếu tố, mà ngay cả đến những điều tra viên giàu kinh nghiệm nhất, đều khó có thể hình dung nổi. Và ngay cả khi điều tra ra được, chuyện đáng tiếc nhất lại đã xảy ra!