Toà án Tối cao Mỹ đứng về phía tù nhân Guantanamo

Thứ Hai, 23/06/2008, 10:30
Hôm 12/5, Tòa án Tối cao Mỹ "thêm dầu vào lửa" chỉ trích các chính sách chống khủng bố của Tổng thống Bush bằng một quy định rằng những nghi can nước ngoài bị giam giữ nhiều năm tại căn cứ Hải quân Mỹ - Vịnh Guantanamo (Cuba) có quyền kháng cáo lên tòa án dân sự để chống lại việc bị giam giữ vô thời hạn mà không có sự buộc tội. Đây là lần thứ 3, Tòa án Tối cao Mỹ phản đối ông Bush về vấn đề nghi can bị giam tại Guantanamo.

Thẩm phán Anthony Kennedy, đại diện phe đa số 5/9 thẩm phán tự do thuộc tòa dân sự tối cao cho rằng chính quyền Mỹ đang vi phạm quyền lợi của tù nhân đang bị giam vô thời hạn và không xét xử tại căn cứ Hải quân Mỹ ở Vịnh Guantanamo (Cuba).

Ông Kennedy cho biết, các thẩm phán liên bang có thể sẽ ra lệnh phóng thích một số tù nhân, nhưng còn tùy vào vấn đề an ninh và nhiều hoàn cảnh khác. Được biết, gần 270 người hiện đang bị giam tại nhà tù trên đảo ở Guantanamo bị coi như binh lính của kẻ thù, nghi can khủng bố hoặc có liên quan tới Al-Qaeda và Taliban.

Ông Bush trong chuyến công du  cuối cùng đến châu Âu – tỏ ý bất đồng với quyết định này và nói rằng, ông có thể tìm biện pháp khác để giam giữ các nghi can khủng bố cho dù nhiệm kỳ tổng thống của ông sắp hết. Theo ông Bush, việc giam giữ nghi can là cần thiết để bảo vệ nước Mỹ khỏi những hiểm họa không thể lường trước được từ Al-Qaeda và các nhóm khủng bố nước ngoài khác.

Quy định mới của Tòa án Tối cao Mỹ có thể sẽ khôi phục lại nhiều vụ tố tụng mà các thẩm phán liên bang ở Washington đang tạm đình. James Cohen, Giáo sư luật tại Trường đại học Fordham đại diện cho 2 tù nhân Guantanamo, dự đoán ông Bush sẽ tiếp tục tìm cách chống lại quy định này. Cohen nói: “Sẽ không có diễn biến nào từ nay (ngày 12/6) đến ngày 20/1/2009 khi tổng thống mới nhậm chức”.

Các nhóm nhân quyền và thành viên đảng Dân chủ thuộc Quốc hội Mỹ tán thành quy định này như một khẳng định sự cam kết trước quy định pháp luật của Mỹ. Tuy nhiên, một vài nhà lập pháp thuộc đảng Cộng hòa gọi đây là quyết định mà qua đó đặt quyền lợi của bọn khủng bố nước ngoài lên trên sự an toàn của người Mỹ.

Trọng tâm trong bản quy định dày 70 trang của Kennedy nêu, các tù nhân bị giam ở Guantanamo có quyền lợi như bất cứ ai bị giam cầm tại Mỹ. Kennedy còn lên án chính quyền Mỹ đã liệt những người này như là thành phần thù địch và quy định đó là không thỏa đáng. Chính quyền Mỹ cho rằng theo thực tế những tù nhân này không được hưởng quyền lợi đó.

Tòa án Tối cao Mỹ đã hai lần đưa ra quy định, người bị giam tại Guantanamo mà không bị xét xử có thể đệ đơn lên tòa dân sự để yêu cầu chính phủ nêu lý do họ bị giam giữ. Và cả hai lần đó, chính quyền và Quốc hội Mỹ do đảng Cộng hòa nắm quyền đã thay đổi luật để “đóng cửa công lý” đối với những tù nhân kia.

Vincent Warren, Giám đốc điều hành Trung tâm Bảo vệ quyền lợi theo Hiến pháp (có trụ sở tại New York), đang đại diện cho hàng chục tù nhân Guantanamo, tỏ ra rất phấn khởi với quy định mới. Ông này nói: “Cuối cùng tòa án tối cao cũng đã đặt dấu chấm hết một trong những bất công quá đáng nhất của nước Mỹ”.

Ông Barack Obama tán thành quy định mới và gọi đó là “sự loại bỏ nỗ lực của chính quyền Bush hòng tạo ra một lỗ đen luật pháp tại Guantanamo”. Phát biểu trước các phóng viên ở Boston, ông McCain nêu quan điểm đồng tình với Chánh tòa Roberts.

Ông McCain nói: "Tôi nghĩ chúng ta nên lưu ý quan điểm của ông Roberts trong quyết định này. Và như quý vị đã biết, tôi luôn ủng hộ việc đóng cửa Guantanamo và tôi vẫn nghĩ chúng ta nên làm vậy”

L.H (Tổng hợp)
.
.