Vụ dùng thuốc nổ cướp tiệm vàng: Không thể vì nghèo mà phạm tội

I. Khoảng 10h45 ngày 21/6/2012, nhiều người dân trên phố Nguyễn Thái Học (Ba Đình, Hà Nội) kinh hoàng bởi một tiếng nổ lớn, phát ra tại khu vực gần cửa hàng vàng Hoàng Tín (số nhà 124 phố Nguyễn Thái Học).

Có mặt tại hiện trường, chúng tôi có thể quan sát được những hình ảnh hãi hùng mà vụ nổ đã để lại. Mặt tiền cửa hàng vàng Hoàng Tín cùng cửa hàng mỹ phẩm Xuân Thủy kế bên bị sức ép của vụ nổ, làm các tấm biển quảng cáo rụng rời tan tành. Chiếc xe máy trước cửa nhà kế bên bị cháy rụi. Cũng do sức ép của vụ nổ, chiếc xe tải trước cửa hàng vàng vỡ vụn cửa kính chắn gió. Phía hè phố và một phần đường ngổn ngang các mảnh nhựa vụn, mảnh thủy tinh...

Một người dân ở phố Lý Văn Phức gần đó cho chúng tôi biết: Lúc đầu chị nghe một tiếng nổ lớn thì ngỡ là nổ bốt điện. Sau đó thấy một đối tượng đội mũ lưỡi trai, bịt mặt chạy dọc theo phố. Hắn không chạy nhanh được, vì còn mải giữ vật gì ở trong bụng, dưới lớp áo. Trong người hắn còn thò ra một vật gì giống dùi cui điện. Tên cướp chạy thẳng vào nhà một người dân ở cuối phố, rồi leo lên tum của các nhà tìm đường chạy trốn. Một lúc sau thì chị này nghe tin đã bắt được hắn.

Có khoảng hơn 10 người đã bị thương trong vụ nổ. Đa phần các nạn nhân bị ù tai và chóng mặt. Bốn nạn nhân bị thương phần mềm tập trung chủ yếu ở chân và tay. Sau khi được sơ cứu, tại Trạm Y tế phường Điện Biên cách đó chừng 50m, các nạn nhân đã được chuyển vào Bệnh viện Xanh Pôn.

Chúng tôi có mặt tại phòng cấp cứu của Bệnh viện Xanh Pôn. Các giường bệnh la liệt người bị thương, một số khác nằm trên cáng đẩy. Các y, bác sĩ tất tả tiến hành cấp cứu cho những nạn nhân, xen lẫn là tiếng khóc rên vì đau đớn. Người nhà các nạn nhân đứng bên ngoài, không giấu được vẻ hoảng sợ.

Cô Nguyễn Thị Ngọc Ánh (21 tuổi) nhân viên cửa hàng mỹ phẩm Xuân Thủy được đưa vào Bệnh viện Xanh Pôn trong tâm trạng hoảng loạn. Ngọc Ánh cho biết, lúc đó cô đang đứng trên tầng 2 của cửa hàng. Cô nghe thấy mọi người hô hoán là có mìn. Ngọc Ánh cùng nhiều nhân viên khác hoảng sợ chạy xuống tầng 1.

"Tiếng nổ lớn phát ra, em thấy lửa bốc lên, ngoài đường có nhiều phương tiện đang đi lại. Em bị nhiều mảnh kính vụn bắn vào người", Ngọc Ánh hốt hoảng kể lại. Cùng với cô, một số nhân viên khác của cửa hàng cũng bị thương. Ngọc Ánh bị thương nặng ở chân phải và cánh tay phải.

Nguyễn Thị Nga (21 tuổi, quê ở Phú Thọ), nhân viên cửa hàng bán nội thất ngay sát cạnh tiệm vàng bị thương ở vùng mặt phải. 

Cùng được đưa vào cấp cứu tại bệnh viện, bà Thảo (50 tuổi, ở xã Tả Thanh Oai, huyện Thanh Trì, Hà Nội) bị bỏng nặng hai chân. Bà Thảo bán hàng tại một chợ cóc gần khu vực xảy ra vụ nổ. Theo bà Thảo, lúc đó, một người dân ở gần tiệm vàng gọi bà vào mua hàng. Vừa đạp xe chở hàng vào một tiếng nổ lớn phát ra.

"Xe đạp và hàng của tôi bị hất tung. Tôi bị lửa từ đám nổ sém vào hai chân, bỏng rát. Sau tiếng nổ, mọi thứ rung chuyển như bị động đất". Bà Thảo cũng cho biết, bà thấy nhiều người bị thương trên đường. Dù đau đớn nhưng bà Thảo cho biết bà vẫn may mắn hơn nhiều người khác vì chỉ bị bỏng phần chân.

Đỗ Thị Linh (21 tuổi), một nạn nhân khác của vụ nổ trước tiệm vàng được đưa vào cấp cứu trong tình trạng mê man. Linh bị các mảnh vụn của kính bắn vào vùng chân và không thở được do sức ép của tiếng nổ. Đứng cạnh chiếc cáng đẩy, người thân và bạn của Linh cố lay cô tỉnh.

II. Ngay sau khi xảy ra vụ nổ, lực lượng chức năng đã có mặt và tổ chức phong tỏa hiện trường, điều tiết giao thông và tổ chức điều tra.

Đại tá Đào Thanh Hải, Trưởng phòng Cảnh sát hình sự (PC45) cho chúng tôi biết: Khoảng 11h trưa ngày 21/6, lực lượng Cảnh sát 113 Công an TP nhận được thông tin xảy ra vụ nổ tại tiệm vàng Hoàng Tín trên phố Nguyễn Thái Học. Một đối tượng đi xe gắn máy đến tiệm vàng, dừng xe ở cửa, đi vào trong, mang theo một túi hộp nhựa và chìa ra mảnh giấy viết nội dung phải đưa ngay tiền cho hắn.

Khi đó tiệm vàng có khoảng 5-6 người. Người chủ tiệm vàng tiến gần đến đối tượng, hỏi hắn cần bao nhiêu, rồi lấy chân đá chiếc hộp ra xa phía cửa. Đối tượng bất ngờ hô lớn: "Cẩn thận không nổ". Sau vài giây giằng co thì chiếc hộp được ném ra ngoài đường. Ngay lập tức đối tượng bỏ chạy.

Bảo vệ tiệm vàng cùng quần chúng nhân dân đã đuổi theo. Khi đối tượng chạy khỏi hiện trường chừng 30m thì khối thuốc nổ bị kích hoạt. Sau khi chạy vào phố Lý Văn Phức, đối tượng trèo qua một số nhà rồi chạy tiếp sang ngõ 20 phố Cát Linh (Đống Đa, Hà Nội). Khi hắn định trèo lên một chiếc xe máy của người dân để tẩu thoát thì bị lực lượng Công an phường Cát Linh phối hợp cùng quần chúng nhân dân bắt giữ.

Cũng theo Đại tá Hải, ngay sau khi nhận được thông tin dưới sự chỉ đạo sát sao của Ban giám đốc Công an TP Hà Nội, các lực lượng: Phòng PC45, Phòng PC54, Công an quận Đống Đa, Công an quận Ba Đình, Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy, Cảnh sát 113, Công an phường Cát Linh, Công an phường Điện Biên… đã kịp thời phong tỏa hiện trường, cấp cứu người bị nạn. Đồng thời Cơ quan Công an cũng tổ chức khám nghiệm, rà soát, ghi lời khai người làm chứng, tiến hành các hoạt động điều tra ban đầu, thu giữ vật chứng (1 xe máy, 1 điện thoại di động, 1 dùi cui điện, 1 dao nhọn). Bước đầu xác định đối tượng dùng thuốc nổ AL - PHO, loại thuốc nổ công nghiệp dùng để phá đá, chế tạo mìn.

15h10 cùng ngày, chúng tôi có mặt tại trụ sở Phòng PC45 để gặp tên cướp táo tợn. Theo thông tin điều tra ban đầu từ Cơ quan Công an, đối tượng gây ra vụ cướp tiệm vàng là Tạ Văn Thanh (25 tuổi, trú tại Tân Liễu, Yên Dũng, Bắc Giang). Hắn đã khai nhận từng hành vi mua bán thuốc nổ, chế mìn để thực hiện hành vi cướp tiệm vàng.

Vóc người tầm thước, da đen, trông Thanh có vẻ là một người từng trải. Hắn cũng tỏ ra khá bình tĩnh khi trả lời rành rọt những câu hỏi của Cơ quan điều tra. Tạ Văn Thanh khai, hắn sinh ra và lớn lên ở vùng quê nghèo. Hai tuổi, mẹ đã bỏ hắn đi nước ngoài. Sau đó bố hắn lấy mẹ kế và có thêm hai em trai. Thanh chỉ được học hết lớp 5. Sau đó thì bỏ học rồi đi làm thuê tự do. Thanh cũng khai từng làm thuê ở Hà Nội khoảng 4 tháng rưỡi. Thanh cũng có một thời gian dài làm cửu vạn ở Lạng Sơn. Qua một người bạn ở đó, hắn được hướng dẫn về cách làm mìn tự tạo.

Tiệm vàng Hoàng Tín sau vụ nổ.

Hắn kể, bao năm làm cửu vạn chẳng tích được mấy đồng, nên hắn nghĩ chỉ có cướp tiệm vàng mới có tiền nhiều. Thanh liền mua cân thuốc nổ và 10 kíp thuốc nổ cùng dao, dùi cui điện. Sáng 20/6, Thanh từ Lạng Sơn về Hà Nội để thực hiện ý định. Khi đi qua phố Nguyễn Thái Học, hắn đã tăm tia tiệm vàng Hoàng Tín. Tối cùng ngày hắn xuống quận Thanh Xuân và thuê một nhà nghỉ trên địa bàn. Sáng hôm sau thì hành động.

III. Cũng ngay trong ngày 21/6, chúng tôi đã có mặt tại nhà của Thanh tại Yên Dũng, Bắc Giang.

Chập tối, khi chúng tôi tìm đến thôn Tân Liễu hỏi nhà ông Tạ Văn Hảo (bố của Thanh) thì được họ cho biết ông này đã sang bên thôn Chiền (xã Nội Hoàng - cách đó chừng 5km) sống đã lâu. May nhờ có một người dân dẫn đường chúng tôi cũng đã tìm gặp được ông Hảo.

Thoạt nhìn, chúng tôi đã nhận ra ông Hảo, vì Thanh rất giống bố. Không chỉ ở nét mặt mà còn ở sự chậm chạp. Ông cùng gia đình vừa xem xong chương trình thời sự. Ông ngồi thừ ra khi biết tin con mình vừa gây ra chuyện tày đình. Ông kể, sinh ra trong một gia đình thuần nông, năm 1985 ông lập gia đình với bà Nguyễn Thị Tâm (xóm Biếu, Tư Mại, Yên Dũng). Khi Thanh được 2 tuổi thì do kinh tế quá khó khăn, bà Tâm đã theo người làng sang Trung Quốc và mất tích từ đó.

Vài năm sau, không chịu nổi cảnh gà trống nuôi con, ông Hảo lấy bà Thân Thị Đương (thôn Chiền, xã Nội Hoàng). Thanh có vẻ không ủng hộ quyết định của bố, nên tỏ ra ghẻ lạnh với mẹ kế. Ông Hảo cũng tự nhận, từ bé Thanh đã sống lủi thủi, đi học, đi chơi chỉ có một mình, hầu như không có bạn bè. Sau một thời gian sống với con tại Tân Liễu, ông Hảo chuyển lên Nội Hoàng sống ở nhà vợ. Thanh lúc đó sống cùng bà ngoại.

Thanh lớn lên như cây cỏ. Ông Hảo than, vì kinh tế khó khăn quá nên chẳng có thời gian chăm lo cho con. Lấy vợ hai ông Hảo có thêm hai con trai. Quanh năm suốt tháng làm ruộng, rồi cày thuê cuốc mướn cũng chỉ đủ ngày hai bữa. Hàng tuần ông vẫn chạy qua thăm mẹ già, con dại, song hai cha con cũng ít khi nói chuyện với nhau. Học hết lớp 5 thì Thanh bỏ học, đi làm cửu vạn. Theo người dì, Thanh lên Lạng Sơn làm một thời gian. Ít lâu sau thì hai cha con đưa nhau vào Bà Rịa - Vũng Tàu làm tại nhà bếp của một công ty liên doanh. Được gần hai năm, ông Hảo quay ra Bắc. Vài năm sau thì Thanh cũng về nhà, lại lên Lạng Sơn kiếm sống.

Ông Hảo kể: Suốt quãng thời gian Thanh đi làm, mỗi lần về thăm nhà cũng chỉ chốc lát. Và ông không mấy khi thấy con có tiền. Thời gian đầu Thanh đi làm trên Lạng Sơn, mỗi lần Thanh về thăm nhà ông còn phải cho thêm tiền xe đi đường. Họa hoằn có ngày tết về nhà Thanh mới mua cho gia đình được ít bánh kẹo, mứt tết.

Nghe ông Hảo kể, chúng tôi có cảm giác sự gắn kết của Thanh với gia đình là khá lỏng lẻo. Ông Hảo cũng không nắm được con mình làm gì, giao du với ai, hay những thay đổi về tâm sinh lý của con. Đến chiếc xe máy Thanh sử dụng ông cũng không biết là từ đâu ra. Mặc dù tuổi cũng không còn trẻ, nhưng Thanh chưa một lần dẫn người yêu hay bạn gái về nhà. Nhiều lần giục con lấy vợ thì Thanh đều bảo chưa muốn lấy vợ sớm quá.

"Tôi có cảm giác nó muốn tính toán một điều gì đó. Có lẽ nó muốn dành dụm tiền, xây nhà ở dưới ấy rồi mới nghĩ đến chuyện lập gia đình" - ông Hảo chia sẻ.

Người cha tội nghiệp cũng không tài nào giải thích nổi tại sao con mình lại gây ra cái chuyện tày đình ấy. Ông liên tục hút thuốc lào, rồi lại ngồi thừ ra, lắc đầu và thở dài.

Nhìn ngôi nhà xây bằng gạch mộc chỉ hơn chục mét vuông, ông Hảo rầu rĩ nói: "Chúng tôi mua nó từ năm 1995 với giá hai triệu đồng, đều là tiền bên vợ cả". Căn nhà chỉ có cái tivi là giá trị nhất. Hai đứa con với người vợ sau cũng đã lớn. Một đứa chuẩn bị thi đại học, đứa học lớp chín. Hỏi ông có muốn xuống Hà Nội thăm Thanh không. Ông Hảo lại thừ ra một lúc rồi trả lời: "Tôi cũng muốn lắm, nhưng mà không có tiền…".