Lịch sử của đèn hiệu giao thông đường bộ

Thứ Năm, 19/05/2016, 21:30
Từ giữa thế kỷ XIX, khi chưa xuất hiện xe hơi, tại các thành phố lớn nhất thế giới, số lượng xe do ngựa kéo, cũng như các phương tiện chuyển động cơ học khác không ngừng tăng lên theo mật độ dân số, khiến giao thông đường bộ hỗn loạn và chồng chéo, nhất là ở những khúc đường giao nhau, bắt buộc phải áp dụng một hình thức lập lại trật tự nào đó.

Rồi người cảnh sát được điều ra đứng giữa những ngã tư náo nhiệt nhất và ra hiệu bằng tay để điều tiết giao thông.

Thế kỷ XIX đã xuất hiện một công cụ cơ học nhằm điều khiển tại những nút đường đông người qua lại. Đầu tiên thứ công cụ mới này được áp dụng trước tòa nhà Quốc hội Anh ở thủ đô London vào cuối năm 1868. Tín hiệu được thể hiện qua dóng ngang bên trên của cột tín hiệu và được cảnh sát điều khiển bằng tay.

Kiểu đèn tín hiệu đầu tiên được sử dụng tại Anh.

Ngoài ra hệ thống tín hiệu còn được gắn thêm bộ đèn khí đốt dùng trong những lúc có sương mù hoặc chiều tối, với 2 màu đỏ và xanh lá cây. Trong thông báo của Sở Cảnh sát London quy định cách phân biệt tín hiệu như sau: 2 dóng thanh cụp xuống một góc 45 độ cùng đèn xanh là “Chú ý!”; còn 2 dóng thanh đều nằm ngang với đèn đỏ là “Dừng lại!”. Trước khi đèn đổi màu đều có tiếng chuông cảnh báo.

Với tín hiệu “Chú ý”, xe cộ có thể qua lại ngã tư nhưng phải luôn lưu ý tới 2 bên đường, đề phòng có người đi bộ. Với tín hiệu “dừng lại”, xe cộ phải dừng hẳn để dòng người đi bộ qua đường. Nhưng kiểu đèn hiệu sơ khai ấy luôn bị hỏng, tắt, phối hợp không nhịp nhàng… nên thử nghiệm đầu tiên về hệ thống đèn hiệu giao thông đường bộ gặp phải thất bại.

Ở Berlin (Đức) vào năm 1920 cũng áp dụng lại cách báo hiệu của người Anh hồi thế kỷ trước. Nhưng do lượng xe cộ và người qua lại quá đông, phương tiện điều khiển tín hiệu bằng tay không đáp ứng xuể, nhất là trong những lúc trời xấu mà đèn hiệu lại bị hỏng bất chợt, luôn gây khó khăn cho cả cảnh sát cũng như người đi đường. Để cho chắc chắn hơn, cần phải có hệ thống đèn hiệu sử dụng nguồn điện ổn định.

Kiểu đèn 3 màu đầu tiên do J. Hoge sáng chế.

Đèn hiệu giao thông dùng điện lần đầu được sử dụng cuối năm 1913 ở thành phố Cleveland (tiểu bang Ohio, Mỹ), do sáng chế gia James Hoge xếp đặt các tín hiệu thứ tự - từ dưới lên - mà chúng ta vẫn dùng đến ngày nay: xanh, vàng và đỏ. Màu sắc đèn hiệu được bật tắt bằng tay do người cảnh sát trên chòi quan sát hiện trạng đường sá, dành ưu tiên cho luồng đường có đông người cần lưu thông.

Hệ thống tín hiệu dùng điện được áp dụng ở New York 5 năm sau - vào năm 1918. Tại châu Âu, đèn hiệu dùng điện được áp dụng lần đầu ở Berlin trong năm 1924. Năm sau tới lượt London, rồi lan sang các thành phố đông dân khác.

Xuân Hiếu (tổng hợp)
.
.