Tranh cãi quanh bản quyền ca khúc kỷ lục

Đồng thời GMYP cũng khởi kiện đòi Hãng xuất bản âm nhạc Warner/Chappell Music, một công ty con của Tập đoàn Warner Music Group có trụ sở tại New York phải hoàn trả lại những phí tổn bản quyền, mà hãng này đã độc quyền nắm giữ phi pháp suốt nhiều thập niên qua.

Nguyên do là khi đang thực hiện một bộ phim tài liệu về ca khúc mừng ngày sinh truyền đời, bỗng dưng GMYP nhận được giấy thông báo phải nộp số tiền phạt là 150.000 USD cho công ty nói trên, bởi đã sử dụng bài hát "Happy Birthday to You" mà không xin phép, cho dù trước đó vào đầu tháng 3/2013 GMYP đã đóng 1.500 USD phí bản quyền trong quá trình chuẩn bị khởi quay bộ phim.

hóm luật sư của GMYP liền âm thầm tiến hành điều tra, hóa ra bản quyền do Warner/Chappell Music sở hữu đã hết hạn từ lâu, vậy mà hãng này vẫn nhẫn tâm thu phí từ mọi nguồn khác nhau như ca nhạc, điện ảnh, truyền hình… liên quan đến ca khúc được sử dụng thường xuyên nhất, hưởng lợi tối thiểu chừng 2 triệu USD mỗi năm.

Cặp tác giả bài hát bất hủ suốt 1,2 thế kỷ qua: Hiệu trưởng Trường mẫu giáo P. Hill (trái) soạn lời và nghệ sĩ piano M. Hill viết giai điệu nhạc.

Sơ khởi của "Happy Birthday to You" là bài hát "Good Morning to All" (Chào buổi sáng cho tất cả các em), do cặp tác giả người Mỹ ở tiểu bang Kentucky là Mildred J. Hill (1859-1916) và Patty Hill (1868-1946), đồng thời cũng là 2 chị em ruột cùng sáng tác năm 1893 để chào đón các em nhỏ trong ngày đầu đến trường mẫu giáo.

Theo thời gian ca khúc được công chúng "biến cải" thành "Happy Birthday to You", được lưu danh trong Sách Kỷ lục Guinness như là "bài hát Anh ngữ có lời ngắn nhất và phổ biến nhất thế giới". Tuy đã được dịch ra hàng chục thứ tiếng khác nhau, nhưng ca khúc này vẫn được mọi người xướng lên bằng Anh ngữ ngay cả ở những nơi mà tiếng Anh không phải là ngôn ngữ chính thống.

Trở lại với sự phát hiện từ nhóm luật sư của GMYP, thì bản quyền ban đầu của bài hát nổi tiếng có thời hạn đến năm 1921 theo luật sở hữu trí tuệ hồi đó. Riêng bản quyền cho đàn dương cầm theo một điều luật bổ sung có hiệu lực từ năm 1935, thì trong vòng 85 năm sau nghĩa là đến năm 2020 mới hết hạn. Tới năm 1988, Hãng Warner/Chappell Music mua lại phần bản quyền này từ Công ty Birch Tree Group Limited với giá 25 triệu USD, nghĩa là họ chỉ được thu bản quyền ca khúc trong những buổi hòa nhạc có phần trình diễn của đàn piano.

Đồng thời sau khi tính toán trừ đi chi phí bỏ ra ban đầu, GMYP đòi Warner/Chappell Music phải bồi hoàn 5 triệu USD cho các tập thể và cá nhân đã trả phí phần ca từ cũng như giai điệu của "Happy Birthday to You" trong thời gian qua.

Mặt khác, nguyên đơn cũng yêu cầu Tòa án tối cao chính thức công nhận ca khúc bất hủ "Happy Birthday to You" là tài sản chung của nhân loại, không phải đóng phí bản quyền sở hữu khi sử dụng để tránh thiệt thòi cho công chúng yêu ca nhạc