Ấn Độ: Cựu đô vật nhắm đến chiếc ghế Thủ tướng

Thứ Sáu, 12/10/2012, 16:20

Từng là vận động viên đấu vật, Mulayam Singh Yadav hiện tại đang nắm giữ vị trí mà nhiều người mơ ước trong chính quyền Ấn Độ đó là “dưới một người trên muôn vạn người” sau khi đảng Samajwadi của ông vừa giành lại quyền lãnh đạo bang lớn nhất Ấn Độ với chiến thắng áp đảo 224 ghế từ tay đối thủ là đảng Bahujan Samaj (BSP). Cuộc chạy đua tranh giành quyền lực giữa các chính đảng dường như chưa dừng lại ở đó khi mà tất cả đang ngấm ngầm lựa chọn các chính quyền liên minh cho đảng phái của mình trước thềm cuộc bầu cử diễn ra vào giữa năm 2014.

Trong cuộc chạy đua này, ông Mulayam Singh Yadav tuy chỉ nhận mình là cánh tay đắc lực cho Thủ tướng Manmohan Singh nhưng lại đang bị nghi ngờ có tham vọng chiếm chiếc ghế quyền lực nhất trong Chính phủ Ấn Độ.

Giành lại quyền lực ở bang trọng yếu nhất Ấn Độ

Trong cuộc bầu cử diễn ra vào tháng 3 vừa qua, đảng Samajwadi, do ông Mulayam Singh Yadav đứng đầu, đã giành quyền lãnh đạo với 224/403 ghế trong cơ quan lập pháp bang Uttar Pradesh. Trong khi đó đảng BSP chỉ giành được 80 ghế, mất hơn 100 ghế so với kết quả đạt được trong cuộc bầu cử lần trước. Đảng Quốc đại cầm quyền cũng thất bại tại bang Uttar Pradesh khi tụt xuống vị trí thứ tư với chưa đầy 30 ghế và cuối cùng đảng đối lập chính ở Ấn Độ là Bharatiya Janata (BJP) giành được 45 ghế, xếp vị trí thứ ba. Từ đây, ông Yadav và đảng của mình đã trở lại chiếm thế thượng phong trên chính trường Ấn Độ.

Những vụ tranh cãi về vấn đề cải cách kinh tế đã khiến liên minh cầm quyền rơi vào thế yếu, Thủ tướng Manmohan Singh phải phụ thuộc rất nhiều vào tài cố vấn của vị cựu Thủ hiến bang lớn nhất Ấn Độ, Uttar Pradesh này. Trong một cuộc phỏng vấn với Hãng Reuters, Yadav khẳng định rằng không có bất kỳ một sợi dây ràng buộc nào giữa sự ủng hộ của ông đối với đảng Quốc đại của Thủ tướng Manmohan Singh, mà ông chỉ có một mong muốn đó là không để nhiều quyền lực rơi vào tay đảng BJP.

Trong một bài phát biểu khác, ông cho biết: "Chúng tôi vẫn đang ủng hộ họ vô điều kiện, tất cả chỉ để chắc rằng các lực lượng đối lập sẽ không trở nên mạnh hơn". Đây là sự ủng hộ chân thành nhất của một lão tướng đã ở tuổi 72.

Mặc dù trước đó mới có tin đồn cho rằng, sức khỏe của ông không được tốt. Tuy nhiên ông Yadav trước nay vẫn nổi tiếng với sức mạnh phi thường cùng thành tích thi đấu hồi trẻ. Ông đã từng quật ngã và hạ đo ván rất nhiều đối thủ trên sàn thi đấu của bộ môn vật.

Các lãnh đạo của đảng Quốc đại vẫn còn nghi ngại rằng không nên tin tưởng vào việc ông Yadav sẽ gắn bó với họ như một người bạn trung thành, nhất là khi có tin tức cho rằng, ông đang nuôi tham vọng trở thành Thủ tướng Ấn Độ vào một ngày nào đó mặc dù tin này đã bị ông Yadav bác bỏ hoàn toàn.

Tới thời điểm này, 22 nhà lập pháp trong đảng Samajwadi của ông Yadav đã khẳng định họ có thể giành được 272 ghế trong Quốc hội. Sự ủng hộ của họ trở nên cần thiết hơn rất nhiều khi đảng Trinamool Congress rút khỏi liên minh cầm quyền vì bất mãn trước  những đợt tăng giá nhiên liệu và quyết định mở cửa nền kinh tế để các tập đoàn lớn nước ngoài tràn vào Ấn Độ.

Ông Yadav cùng đảng Samajwadi sẽ tiếp tục công cuộc cải cách mang thiên hướng đối lập với đảng Trinamool Congress, tuy nhiên ông vẫn hết lòng ủng hộ chính phủ. Ông cho biết:  "Chúng tôi sẽ phản đối bất kì điều gì đi ngược lại với lợi ích của nhân dân và chúng tôi cũng sẽ không để cho bộ máy nhà nước bị sụp đổ".

Những người ủng hộ lắng nghe bài diễn thuyết của lãnh đạo đảng Samajwadi, ông Mulayam Singh Yadav, trong chiến dịch tranh cử ở Allahabad, Ấn Độ.

Các gia tộc quyền thế và cuộc chiến giành quyền lực

Yadav sinh ra trong một gia đình ở vùng nông thôn Uttar Pradesh, bang đông dân nhất Ấn Độ với dân số khoảng 200 triệu người. Từ khi có nhiều thành viên trong Quốc hội hơn bất kỳ các bang nào khác thì bang này đã chiếm vị trí quan trọng nhất về mặt chính trị. Thời trẻ, ông là vận động viên đấu vật trước khi thấy chủ nghĩa xã hội và chính trị ở địa phương có sức hấp dẫn hơn. Yadav từng ba lần giữ chức Thủ hiến bang Uttar Pradesh và từng là Bộ trưởng Quốc phòng trong chính quyền liên minh trong suốt thập niên 90 của thế kỷ trước và những năm đầu thế kỷ XXI.

Sáu tháng trước khi đảng Samajwadi giành lại quyền lực ở bang Uttar Pradesh sau một thời gian gián đoạn, ông Yadav đã phải đứng bên cạnh con trai mình là Akhilesh để tiếp quản chính quyền bang. Có lẽ vì thế mà các báo cáo đã cho rằng ông đang ốm nặng và không thể tại vị được lâu nữa.

Xuất hiện trong bộ quần áo vải trắng sang trọng, truyền thống của vùng với mái tóc bạc trắng, người ta thấy ở ông những dấu hiệu của tuổi già khi ông trao đổi với các nhân viên hỗ trợ và đồng nghiệp. Tại nhà riêng của ông ở Lucknow, thủ phủ của bang Uttar Pradesh, ông Yadav đã khẳng định ông vẫn ở trong tình trạng sức khỏe tốt và bác bỏ mọi tin đồn cho rằng ông đang ốm nặng. Ông nói chắc nịch: "Tôi đã đi đúng hướng đã định và bây giờ tôi đang ở trong trạng thái rất ổn".

Tại Ấn Độ, đẳng cấp xã hội và yếu tố gia đình đóng một vai trò quan trọng trong lĩnh vực chính trị, ông Yadav do đó đã có một vài lợi thế nhất định. Gia đình ông Yadav thuộc tầng lớp điền chủ ở nông thôn dù các thành viên trong nhà đều là những nông dân sống dựa vào sản xuất tự cung tự cấp và chăn thả gia súc. Sau đó họ đã dần trở nên giàu có, có thế lực hơn và biết tự khẳng định vị thế của mình trong xã hội ở trong những thập kỷ gần đây.

Ông Yadav còn có điểm thuận lợi là có con dâu, em họ và cháu họ đều là thành viên của Quốc hội. Em trai của ông đang làm việc trong bộ máy chính quyền bang Uttar Pradesh mà đứng đầu chính là con trai Akhilesh Yadav. Về mặt bất lợi, đảng Samajwadi của ông bị một số nhóm người ở tầng lớp khác ghét bỏ. Các nhà phê bình cho biết đây có thể là kết quả của nạn tham nhũng và bạo lực tăng cao dưới thời đảng Samajwadi lãnh đạo bang Uttar Pradesh trước kia.

Một gia tộc khác cũng thuộc vào hàng có máu mặt trong giới chính trị Ấn Độ, đó là dòng họ Nehru-Gandhi, những người từng điều hành đất nước từ năm 1947,  khi Ấn Độ giành độc lập. Họ cũng xác định coi Uttar Pradesh như là bệ phóng của mình. Akhilesh thường bị so sánh với những người kế tục của dòng họ ấy, Rahul Gandhi, người đã khiến đảng Quốc đại của mình như bị thiêu rụi trong chiến thắng vang dội của đảng Samajwadi tại cuộc bầu cử giành chính quyền ở Uttar Pradesh hồi đầu năm.

Akhilesh đã hủy bỏ tất cả các cuộc gặp mặt cũng như hợp tác với đối thủ này của mình dù trước đám đông anh vẫn dành những lời lẽ rất tốt đẹp cho Rahul:  "Anh ấy là một lãnh đạo mới, một người đàn ông tuyệt vời, một thủ lĩnh của tuổi trẻ. Chúng tôi ở cùng một thế hệ và xấp xỉ tuổi nhau, đảng của anh ấy nên cho anh ấy thêm một cơ hội".

Mặc dù liên minh do đảng Quốc đại dẫn đầu có thể thuyết phục các đảng khác để cứu vãn sự thất thủ thế nhưng hiện tại nó lại hoàn toàn phụ thuộc vào ông Yadav vào đúng lúc ông được cho là đang rất muốn đòi lại món nợ quyền lực, dù ông có cho sự ủng hộ của mình là công khai vô điều kiện. Báo chí cho rằng ông sẽ gây áp lực để một vụ làm giàu bất chính của ông được trót lọt và sẽ giành các viện trợ của chính phủ về cho bang Uttar Pradesh nhiều hơn.

Thủ tướng đương nhiệm của Ấn Độ, ông Manmohan Singh.

Về lâu dài, Yadav có thể sẽ chuẩn bị thành lập mặt trận thứ ba trong chính quyền, đó là tập hợp các đảng nhỏ hơn nhằm khống chế quyền lực của đảng Quốc đại và BJP sau ngày tổng tuyển cử tiến hành vào giữa năm 2014. Các cuộc thăm dò các nhà phân tích và cử tri chưa cho thấy rõ ai có khả năng giành chiến thắng nhiều hơn ai, điều này đồng nghĩa với việc mặt trận thứ ba vẫn sẽ có cơ hội tập hợp được số lượng thành viên trong Quốc hội đủ lớn để có thể giành lấy quyền lực.

Từ khi đảng Samajwadi của ông Yadav thắng áp đảo và giành chính quyền ở Uttar Pradesh thì đây trở thành một lợi thế rất lớn đối với ông trong việc huy động các nhà lập pháp trong Quốc hội, đưa ông vào vị trí thuận lợi nhất để thiết lập một liên minh và lãnh đạo liên minh ấy.

Khi được hỏi rằng, ông Yadav có thể trở thành Thủ tướng Ấn Độ hay không? Ông Sudha Pai, nhà khoa học chính trị, Hiệu trưởng Trường đại học Jawaharlal Nehru ở New Delhi nói: "Ông ấy là người biết cách thỏa thuận, biết liên kết và hòa đồng với các chính đảng khác. Ông ấy có tài đàm phán và thực sự xứng đáng là một nhà chính trị cổ điển của Ấn Độ".

Dù ông Yadav có bác bỏ mọi tin đồn về tham vọng của mình rằng, trước nay ông chưa bao giờ có ý định ra tranh cử thủ tướng, tuy nhiên những lời xì xào bàn tán trong nội bộ đảng Samajwadi ngày một nhiều lên. Trong khi đó, người phát ngôn của đảng này, ông Rajendra Chaudhary trong một bài phát biểu đã nói: "Không một chính đảng nào ở Ấn Độ có lãnh đạo đến từ nông thôn và là nông dân. Trong khi đảng Samajwadi chính là đại diện cho 70% dân số đất nước".

Đảng Samajwadi, ít nhiều bị lệ thuộc vào bang Uttar Pradesh nên nếu chỉ dựa vào thực lực của chính đảng thì chỉ có thể sẽ chiếm được 60 hoặc 80 ghế trong Quốc hội. Chính vì vậy họ cần có được sự ủng hộ của các đảng khác trong địa phương để có thể giành phần thắng thuyết phục. Hơn lúc nào hết, Akhilesh cho biết điều hành tốt Uttar Pradesh đối với ông cũng quan trọng như việc gia tăng số lượng thành viên trong Quốc hội vậy.

Akhilesh cho biết: "Chưa thể kết luận rằng vì chúng tôi thắng cử ngoạn mục và giành được chính quyền ở bang lớn nhất Ấn Độ nghĩa là chúng tôi có thể thắng thêm nhiều ghế trong Quốc hội. Chúng tôi còn phải cố gắng và nếu người ta tin tưởng rằng chính quyền của tôi sẽ vận hành tốt thì kết quả bầu cử tất nhiên là sẽ tốt. Ưu tiên số một của tôi lúc này vẫn là bang Uttar Pradesh".

Con trai ông Yadav cho thấy anh là một người có tài, thông thạo tiếng Anh, công nghệ và đã từng học tại Australia. Akhilesh theo học chuyên ngành kỹ sư môi trường, đã có lúc anh muốn trở thành cầu thủ bóng đá. Nhưng giờ đây chính trị mới là niềm đam mê lớn nhất của anh.

Akhilesh cho biết, nếu đảng Samajwadi giành được vị trí trung tâm thì một số lãnh đạo ở Uttar Pradesh sẽ phải chuyển công tác nhưng vị chủ tịch đảng 39 tuổi này lại thấy vui mừng vì điều đó. Anh còn nói vui thêm rằng, đảng sẽ không lật đổ ngôi vị của Thủ tướng Singh. Cuộc bầu cử năm 2014, Samajwadi sẽ chiến đấu bằng chính sức lực của mình, sẽ không khoan nhượng bất kỳ đối thủ nào. Sau cuộc tổng tuyển cử, các khối liên minh sẽ hình thành và lúc đó xem thời thế như thế nào, họ sẽ tùy cơ ứng biến

Hoàng Cúc - Tấn Bình (theo Reuters)
.
.