Bầu cử Tổng thống Mexico: Cuộc đua tam mã

Thứ Năm, 21/06/2012, 11:45

Cuộc bầu cử tổng thống Mexico nhiệm kỳ mới sẽ bắt đầu vào ngày 1/7/2012. Cho đến nay, dư luận nhắc chủ yếu đến 3 ứng cử viên đại diện cho 3 đảng phái chính trị hàng đầu Mexico đang đua nhau tranh thủ lá phiếu của cử tri. Chen vào giữa cuộc đua "tam mã" này là 2 tập đoàn tội phạm khét tiếng nhất Mexico và cả Bắc Mỹ, với những tội ác thuộc vào hàng có một không hai.

Ba ứng cử viên chính tham gia tranh cử tổng thống Mexico năm 2012 là Enrique Pena Nieto thuộc đảng Cách mạng Thể chế (PRI), bà Josefina Vazquez Mota của đảng Hành động Quốc  gia (PAN), và ứng cử viên cánh tả Andres Manuel Lopez Obrador đại diện đảng Cách mạng Dân chủ (PRD). Ba người này đều có những thành tích sáng giá, đều có hy vọng giành chiến thắng và đều có mối quan tâm chung về vấn đề an ninh của đất nước.

Trong ba ứng cử viên nêu trên, Obrador là một gương mặt khá quen thuộc, từng nuôi tham vọng và cũng từng thất bại trước đương kim Tổng thống Felipe Calderon.  Khác với Obrador, bà Mota tham gia cuộc đua với vị thế sẵn có của đương kim Tổng thống Calderon. Những lợi thế mà Tổng thống Calderon tạo ra trong cuộc chiến chống tội phạm ma túy đang là thứ vũ khí lợi hại mà bất kỳ ứng cử viên nào muốn đánh bại bà cũng đều phải xem chừng. Tuy nhiên, vũ khí lợi hại ấy hiện nay đang vô tình trở thành gánh nặng níu bước chân bà Mota trong cuộc đua.

Giới phân tích cho rằng, bà Mota bị tụt lại phía sau chủ yếu là do người dân Mexico cảm thấy chiến lược chống tội phạm dưới thời ông Calderon là một sự "thất bại", dù Tổng thống Calderon và các quan chức chính phủ của ông không ngừng tuyên bố thắng lợi. Người dẫn đầu cuộc đua chính là Pena Nieto. Trẻ, năng động, tháo vát, Nieto đã vận dụng phối hợp các kỹ năng hiện đại, sáng tạo để "tiếp thị chính trị" làm thay đổi bộ mặt của đảng PRI, trở thành một gương mặt mới đầy triển vọng của đảng này. PRI từng thống trị Mexico trong suốt hơn 70 năm, và Nieto đang là một đại diện cho thế hệ PRI mới.

Những cái chết liên quan đến ma túy là mối bận tâm chính của người dân Mexico.

Chen vào cuộc đua "tam mã" là tình trạng bạo lực ngày càng khốc liệt của cuộc chiến giữa 2 băng đảng tội phạm khét tiếng nhất Mexico: tập đoàn buôn lậu ma túy Sinaloa và tập đoàn tội phạm Zetas. Bạo lực đẫm máu do 2 tập đoàn này gây ra hiện nay đã vượt ra khỏi khu vực dọc biên giới Mexico-Mỹ lan ra các tỉnh lân cận, đến tận thủ đô Mexico City. Chúng không chỉ thanh toán nhau mà còn tấn công cả lực lượng chức năng của Chính phủ, bao gồm cảnh sát, lực lượng an ninh, quân đội.

Ấn tượng kinh khiếp nhất của cuộc chiến giữa 2 băng đảng này là những màn hành quyết tập thể, với từng đợt phát hiện hàng chục xác chết trong tình trạng không đầu, bị cắt toàn bộ tứ chi, những xác chết bị hành hạ dã man,… Vụ hành quyết gần đây nhất xảy ra vào ngày 13/5, với 49 xác chết không đầu được phát hiện nằm dọc xa lộ nối từ biên giới Mỹ-Mexico đến thành phố Monterrey. Vụ giết người tập thể này do băng tội phạm Zetas gây ra nhằm đưa ra lời cảnh báo cho cả chính quyền lẫn tập đoàn ma túy Sinaloa.

Tuy việc Tổng thống Calderon triển khai quân đội tham gia cuộc chiến chống tội phạm ma túy được người dân Mexico ủng hộ, nhưng họ lại không chấp nhận thực tế tội phạm không những không bị khống chế mà còn đang ngày càng gia tăng. Chỉ có không tới một nửa người dân Mexico tin rằng chính phủ có tiến bộ trong cuộc chiến chống tội phạm có tổ chức, trong khi có đến 1/3 dân chúng nghĩ rằng chính phủ đã thất bại trong cuộc chiến ma túy. Khi ông Calderon mới triển khai quân đội chống ma túy trong năm đầu tiên, chỉ có 2.800 cái chết liên quan đến ma túy, nhưng đến năm 2010, con số đó đã vọt lên 15.200 trong một năm.

Theo đánh giá của giới chuyên gia, tình trạng bạo lực khủng khiếp ở Mexico là sự phản ánh cho tình trạng "sa lầy" về chính trị - quyết tâm chính trị và sự đoàn kết thống nhất trong cả hệ thống chưa đủ mạnh để có thể tạo nên một sự đột phá cần thiết.

Trong tình hình bạo lực gia tăng như thế, tất cả những giải pháp, chiến lược mà cả ba ứng cử viên trên đưa ra chủ yếu cũng là những gì đã được làm thử trong 6 năm qua. Trong 3 ứng cử viên thì Nieto là người chứng tỏ được khí thế mạnh mẽ nhất, có quyết tâm cao nhất trong cuộc chiến chống tội phạm có tổ chức ở Mexico.

Nieto cho biết, ông muốn làm một nhân tố xúc tác cho sự thay đổi mà dân chúng Mexico đang mong mỏi. Và Nieto quả thực có đưa ra được một sự thay đổi đáng kể trong chiến lược chống tội phạm: tập trung đánh vào đối tượng tội phạm gây tổn thất cho dân thường, như bắt cóc, cướp giật, giết người,… thay vì đối tượng buôn bán ma túy như trước đây. Nhiều người Mexico đã đồng tình với phương hướng mới này.

Thái độ quyết tâm thực hiện điều mình cam kết đã khiến Nieto trở thành tâm điểm chú ý thật sự. Tại cả 31 bang của Mexico, Nieto đều phải dừng chân ký vào bản lời hứa trước sự chứng kiến của công chúng. Và phong cách lãnh đạo đó đang tạo ra lợi thế lớn cho Nieto

Văn Trương (tổng hợp)
.
.