Brazil: Thợ cạo mủ cao su ra tranh cử tổng thống

Thông minh, quả quyết và làm việc hiệu quả là những gì người khác có thể cảm nhận được khi tiếp xúc và làm việc với bà Silva. Trong các chủ trương phát triển bền vững của Marina Silva, bảo vệ môi trường được xem là chủ trương quan trọng nhất, nó làm nên một "thương hiệu chính trị Silva” không chỉ ở Brazil mà trên khắp toàn cầu. Đó còn là một lý tưởng sống mãnh liệt của một người phụ nữ từng trải qua tuổi thơ gian khó, sống hòa mình trong thiên nhiên và có ý chí vươn lên mạnh mẽ. Nó đã đưa tên tuổi Silva nổi tiếng khắp thế giới trong lĩnh vực bảo vệ môi trường.

Năm nay 55 tuổi, bà Silva từng có một tuổi thơ khó khăn, sinh ra trong gia đình gồm có 11 anh chị em, cha mẹ bà đều là người Bồ Đào Nha gốc Phi, di cư sang Brazil và sinh sống bằng nghề cạo mủ cao su trong vùng rừng Amazon, và đó chính là nguồn gốc cho lý tưởng bảo vệ môi trường nung nấu trong huyết quản Silva. Cái nghèo sẽ tiếp tục đeo bám con người ta nếu không biết tự mình vươn lên bằng con đường học vấn.

Thời cha mẹ Silva đã khốn khổ mưu sinh để nuôi anh chị em bà, cho nên đời bà không thể đi theo vết mòn nghèo khó ấy. Silva quyết tâm học hành đến nơi đến chốn để có tương lai tươi sáng hơn. Nhưng cuộc đời trớ trêu, năm 16 tuổi, Silva mồ côi cả cha lẫn mẹ vì những cuộc mưu sinh vất vả. Thế là Silva khăn gói ra thành thị, quyết chí lập thân, lập nghiệp. Silva vừa làm ôsin vừa đi học trung học, rồi sau đó học lên đại học và lấy được bằng cử nhân lịch sử vào năm 1984, khi ấy bà 26 tuổi.

Silva biết tạo ra chuyển biến cho cuộc đấu tranh cả đời mình bằng những hành động đột phá, quyết đoán. Ngay sau khi tốt nghiệp đại học, Silva đã tham gia thành lập nghiệp đoàn công nhân đầu tiên của tỉnh Acre, quê hương bà, rồi hợp tác cùng nhà hoạt động môi trường Chico Mendes tổ chức các hoạt động chống phá rừng, bảo vệ môi trường sinh thái rừng Amazon.

Chico Mendes bị sát hại khi tham gia chiến dịch vận động bảo vệ rừng Amazon. Silva trở về quê sống bằng nghề cạo mủ cao su đồng thời để tiếp tục hoạt động bảo vệ môi trường.

Marina Silva cùng với nhà hoạt động bảo vệ môi trường Chico Mendes (ngồi giữa).

Bước ngoặt thứ hai chính là việc bà được bầu vào Thượng viện Brazil vào 1994, trở thành người cạo mủ cao su đầu tiên được bầu vào Thượng viện Brazil. Từ đây, Silva có thêm một diễn đàn chính trị quyền lực nhất nước để hỗ trợ cho hoạt động bảo vệ sinh thái vùng rừng Amazon. Bà vận động, xây dựng sự ủng hộ cho chủ trương bảo vệ các khu bảo tồn sinh thái rừng Amazon, xây dựng công bằng xã hội và chính sách phát triển bền vững cho vùng Amazon.

Năm 2002, khi đảng Công nhân lần đầu nắm quyền, với ông Luiz Inacio Lula da Silva làm Tổng thống, bà Silva được ông Lula da Silva bổ nhiệm làm Bộ trưởng Môi trường. Kể từ đó, bà Silva có điều kiện để chuyên tâm tập trung vào công cuộc đấu tranh bảo vệ môi trường. Giai đoạn 2004-2007 đánh dấu những kết quả thành công đầu tiên khi việc áp dụng chính sách bền vững của bà đã giúp kéo giảm nạn phá rừng xuống 60%. Bà tiếp tục thay đổi chính sách chống biến đổi khí hậu của Brazil và tạo thêm nhiều khu bảo tồn, thành lập một quỹ bảo tồn rừng Amazon,…

Cuộc đấu tranh bảo vệ môi trường của Silva cũng có nhiều lúc cam go, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng, nhưng Silva đều có những đối sách để vượt qua nó. Năm 2008, Bộ Nông nghiệp Brazil bắt tay với các vùng chăn nuôi gia súc và trồng đậu nành lớn vận động Tổng thống Lula da Silva nới lỏng chính sách đất đai ở các khu vực rừng Amazon.

Xung đột giữa lợi ích của một nhóm người với công cuộc phát triển bền vững đã làm cho nội các Brazil lúc đó vô cùng căng thẳng. Vì thế, Silva quyết định từ chức Bộ trưởng Môi trường, không chỉ để giúp giải tỏa căng thẳng nội bộ, mà còn để phản đối chính sách nới lỏng đất đai của Chính phủ.

Năm 2009, Silva ly khai khỏi đảng Công nhân của ông Lula da Silva để gia nhập đảng Xanh. Năm 2010, bà ra tranh cử tổng thống, đối chọi lại với bà Dilma Rousseff, một người được xem là "thừa kế" của ông Lula da Silva.

Trong "cuộc chiến" vì môi trường này, Silva không đơn độc, bà còn có nhiều đồng minh ở khắp các quốc gia thiên tả trong khu vực, ở đó chính phủ các nước đã quyết liệt theo đuổi chính sách bảo vệ môi trường, bảo tồn văn hóa người da đỏ bản xứ và xây dựng mô hình phát triển bền vững. Và đặc biệt là khi bà tham gia cầm cờ Olympic tại Olympic London năm 2012, Silva đã nhận được sự đồng cảm từ giới chính trị ở Anh đối với mục tiêu bảo vệ môi trường của bà.

Để cho cuộc đấu tranh vì môi trường của mình thêm sức mạnh và hiệu quả, tháng 2/2013, Silva đã đứng ra thành lập một đảng chính trị mới, lấy tên là đảng Mạng lưới Bền vững (Rede Sustentabilidade - RS). Ngay trong tháng đầu tiên hoạt động, đảng RS đã thu được 100.000 chữ ký ủng hộ của cử tri, tạo thuận lợi để đạt được mục tiêu thu thập 560.000 chữ ký ủng hộ để được cử một ứng cử viên ra ứng cử, theo quy định của luật bầu cử Brazil. Với đà thuận lợi này, nhiều người còn tin rằng bà Silva sẽ lại ra tranh cử Tổng thống Brazil thêm một lần nữa vào năm 2014